* آثار و تأليفات استاد

قلمداران علاوه بر مقـالات عدیده‌ای کـه در روزنـامه ها و مجـلات مختـلف به چاپ می‌رسـاند، تعـداد قابل توجهی تألیـف و ترجـمه نیز داردکه همگی کتابهای ارزنده و محققانه ای است. آثار وی به قرار زیر است:

۱- اولین اثرچاپ ومنتشرشدۀ استاد، ترجمۀ بخشی ازکتاب«کُحلُ البصرفی سیرة خیرالبشر» اثرحاج شیخ عباس قمی است که حاوی اخلاق وکردار پیغمبر بزرگواراسلام(ص) می‌باشد. خود استاد ازجمله امتیازات آن را ترجمۀ اشعارعربی کتاب مذکور به فارسی برمی شمارد که درنظرارباب ادب ازاهمیتی خاص برخورداراست. این ترجمه درسالهای ۱۳۲۴و۲۵ انتشار یافته است.

۲- ترجمۀ کتاب «المعارف المحمدیة» که یکی از آثار علامه خالصی است. این کتاب درفروردین سال ۱۳۲۸ شمسی ترجمه و درچاپخانۀ روزنامۀ استوار درقم چاپ ومنتشر شده است.

۳- ترجمۀ سه جلد کتاب «إحیاء الشریعة فی مذهب الشیعة» علامۀ خالصی که تقریبا شبیه یک رسالۀ توضیح المسائل بوده و با عنوان «آئین جاویدان» درسال‌های ۱۳۳۰، ۳۶ و۳۷ به چاپ رسیده است.

۴- «آئین دین یا احکام اسلام» ترجمۀ کتاب «الإسلام سبیل السعادة والسلام».

اثرعلامۀ خالصی؛این کتاب نیزدرسال ۱۳۳۵ شمسی توسط چاپخانۀ حکمت قم

چاپ ومنتشرشده است.

۵- تألیف کتاب مشهور «ارمغان آسمان» درشرح علل وعوامل ارتقاء و انحطاط مسلمین، درسال ۱۳۳۹ شمسی، که قبلا به صورت سلسله مقالاتی در روزنامۀ وظیفه چاپ و منتشر می شده است.

۶- «ارمغان الهی» دراثبات وجوب نمازجمعه، این کتاب که ترجمه کتاب «الجمعة» علامه خالصی است، در سال۱۳۳۹ شمسی انتشار یافت.

۷- «حج یا کنگرۀ عظیم اسلامی»، درسال ۱۳۴۰ شمسی.

۸- رسالۀ «مالکیت در ایران از نظر اسلام» که دستنویس آن با خط مرحوم استاد باقی مانده و هنوز چاپ نشده است.

۹- ترجمۀ کتاب «فلسفۀ قیام مقدس حسینی» اثر علامه خالصی(۱۳۸۲ق)

۱۰- جلد اول کتاب ارزنده و معروف «حکومت دراسلام»؛ درسال ۱۳۴۴ شمسی/۱۳۸۵ق منتشر شد وطی ۶۸ مبحث، اهمیت وکیفیت تشکیل حکومت ازنظر اسلام را بررسی کرده است. این کتاب تا آن زمان در نوع خود بی سابقه و بی بدیل بود ومی توان به جرأت ادعا نمود که تاکنون نیز نظیرآن در ایران تألیف نشده است.(قابل ذکراست که حجت الاسلام رسول جعفریان مقاله‌ای خواندنی وتا حدّی منصفانه، تحت عنوان «حیدرعلی قلمداران ودیدگاه اودرباب حکومت اسلامی» نوشته که در وب سایت شخصی وی نیز موجود است).

از استاد شنیده شده که می فرمود: آیت الله منتظری این کتاب را قبل از انقلاب درنجف آباد اصفهان به عنوان تئوری حکومت اسلامی به طلاب درس می داده است. انگیزۀ تألیف این کتاب را استاد چنین بیان داشته است:

«در شب دوشنبه بیست وهفتم محرم الحرام سال ۱۳۸۴ قمری مطابق هیجدهم خرداد ماه ۱۳۴۳، ساعت یک بعدازنیمه شب، هنگامی که برحسب عادت برای تهجد برمی خاستم، درعالم رؤیا مشهودم شدکه گویی با چندنفردرصحرای کربلا هستیم وچنان می نمود که وجود اقدس حسینی ازدنیا رفته وجنازۀ شریف او در زمین به جای مانده و من باید او را غسل دهم، وظاهراً کسانی هم با من همکاری خواهند کرد. من درصدد برآمده وخود را آماده برای غسل دادن آن بدن مطهّرنموده ولنگی برخود پیچیده مهیا گشتم، ودراین حال ازاین پیش آمد بسی مفتخربودم که علاوه بردرک فضیلت تغسیل جسد أطهرحسینی، شکل وشمایل حقیقی وصورت مبارک آن جناب را ... بالعیان خواهم دید، ودرحالی که می‌خواستم هرچه زودترخودرا به آن بدن نازنین برسانم ومشغول تغسیل شوم، رعایت احترام را لازم دیدم که قبلاً وضوگرفته آن گاه متصدی چنین عمل پر افتخاری شوم. درحینی که مقدمات وضورا می‌چیدم ازخواب بیدارشدم، واین خواب مبارک را برنوشتن این رسالۀ شریف که حقاً شست وشوی گردهای اوهام وخرافات از پیکرمقدس اسلام ونمایاندن چهرۀ حقیقی طلعت نورانی دین مبین است، تعبیرنمودم و به شکرانۀ آن به قیام تهجد اقدام نمودم، والحمدلله؛ و پس ازآنکه یادداشت‌هایی دراین موضوع تهیه وآماده برای تألیف این رساله کرده بودم، پس ازوقوع این رؤیای مبارک بلافاصله صبح همان روز یعنی هجدهم خردادماه ۱۳۴۳در قریۀ دیزیجان قم، هنگامی که تعطیلات تابستان را می گذرانیدم، به کار تألیف این رساله پرداختم».

۱۱- «آیا اینان مسلمانند؟»؛ درسال ۱۳۴۴شمسی درقطع جیبی انتشاریافت. این کتاب کم حجم، ترجمۀ وصیت نامۀ علامۀ خالصی در بیمارستان است که در سال ۱۳۷۷هجری قمری به منشی خود املاء فرمود و بعداً تحت عنوان «هَل هُم مُسلمون؟» به چاپ رسید. نیز به ضمیمۀ آن، رسالۀ کوتاهی است به نام «ایران درآتش نادانی» که ترجمۀ قسمتهایی از کتاب «شَررُ فتنةِ الجهل فی ایران» اثر علامه خالصی می‌باشد.

۱۴، ۱۳، ۱۲، ۱۵و۱۶- مجموعۀ پنج قسمتی «راه نجات از شرّ غُلات» که ردّیه ای است برکتاب« امراء هستی» تألیف آیت الله نبوی، در بین سال‌های۱۳۵۰ تا ۱۳۵۴نوشته شده ومباحث ذیل را شامل می‌شود: الف) علم غیب، دراثبات اینکه فقط خداوند عالم به غیب است، و بحث های مفصل دراین باره؛ ب) بحث درولایت وحقیقت آن(که تاکنون مستقلاً چاپ نشده است)؛ ج) بحث درشفاعت، حاوی مباحثی در ردّ شفاعت مصطلح درمیان عامّۀ مردم؛ د) بحث درغلوّ و غالیان [ که به ضمیمۀ کتاب شفاعت به چاپ رسیده است] ؛ هـ ) بحث درحقیقتِ زیارت وتعمیر مقابر، که به نام «زیارت و زیارتنامه» یا «زیارت قبور»، که یک بار به صورت مستقل و باردوم به ضمیمۀ کتاب«خرافات وفوردر زیارات قبور» علاّمۀ برقعی منتشرگردیده است.

آنچه که دراینجا لازم است برای روشن شدن ذهن محققان وعلاقه مندان تذکرداده شود، این است که اکثراً فکرمی کنند «بحث درولایت وحقیقت آن» درابتدای چاپ جدید«راه نجات ازشرّغُلات» که درسایت عقیده نیز موجود است، درج گردیده؛ ازاین رو، آن را به عنوان فصل اول تاچهارم، معرفی کرده اند، که خطایی بیش نیست! زیرا استاد قلمداران(ره)درابتدای بخش اول راه نجات ازشرّغلات(چاپ اول، قبل ازسال۱۳۵۷)، که حاوی مبحث اختصاص علم غیب به خدای متعال می‌باشد، درپایان فهرست مندرجات و پیش ازمقدمه می نویسد:

«درخاتمه یادآوراست که این کتاب شامل پنج بحث مهم است، ۱- بحث دراینکه علم غیب خاصّ خداست . ۲- بحث در ولایت وحقیقت آن. ۳- بحث درشفاعت وحقیقت آن . ۴- بحث در زیارت وتعمیرمقابر. ۵- بحث در شناختن غلوّ وغالیان وفتنه وفسادآنان که ازبزرگترین آفات شریعت حضرت خیرالبریات است؛ که متأسفانه به علت غرض ورزی وکارشکنی تابعین غُلات و نداشتن بودجۀ کافی، نتوانستیم جز بحث اول آن را بـه چاپ رسانیم واگـرتوفیق خدا وکمک طالبان حق، یاری کند، امید است که بقیۀ کتاب نیز به چاپ رسد، وما توفیقی الاّ بالله علیه توکّلتُ والیه اُنیب».

با این توضیح، دیگرجای تردید باقی نمی ماند که «بحث ولایت» هنوز به چاپ نرسیده است. زیرا همان چاپی هم، که به عنوان چهارفصل راه نجات دراختیاردوستداران استاد قرارگرفته ونیزدرسایت عقیده درج شده، با همان مطلبی آغاز می‌شود که کتاب راه نجات قدیمی مذکور، آغازشده بود.

افزون براین‌ها، یکی ازدوستان مشترک وبسیارنزدیک استاد وعلامۀ برقعی نقل می کرد که دستنوشتۀ اصلی استاد درموضوع ولایت، که برای ابرازنظرنزد علامه به امانت گذاشته شده بوده، همان زمان توسط برخی دشمنانِ درلباسِ دوست آقای برقعی، به سرقت رفته بوده است!

۱۷- «زکات»؛ که احتمالاًدرسال ۱۳۵۱ شمسی با همکاری مرحوم مهندس مهدی بازرگان درشرکت سهامی انتشار برای اولین بار به چاپ رسید و تا مدتی از انتشارآن جلوگیری به عمل آمد. باردوم نیز یکی ازعلاقه مندان استاد، یعنی حاج احمد نواندیش(ره)، احتیاطاً آن را بانام خویش تحت عنوان «یکی ازمسائل واجب بعدازصلاة دراسلام» به چاپ رسانید. استاد قلمداران - برخلاف بیشترعلمای شیعه - زکات را منحصربه آن ۹ چیزناچیزِکمیاب دراین روزگار نمی دانست وبراساس آیات قرآن، معتقد بود که زکات، کلیۀ اموال ودارایی های فرد مسلمان را که به حدّ نصاب زکات رسیده باشد، شامل می گردد.

۱۸- «خمس» درکتاب وسنّت؛ چنان که ازتاریخ گذاری استاد در پایان مقدمه برمی آید، این اثردرسال ۱۳۹۶ قمری(۱۳۵۳شمسی)نگارش یافته است، اما به علت حساسیت روحانیت شیعه نسبت به موضوع خمس، کتاب تحویل چاپخانه نگردید. لذا همان موقع تعدادی ازهمفکران استاد دراصفهان آن را باهمان ماشینهای دستی قدیمی تایپ نموده و با هزینه خودشان پلی کپی، تکثیرومنتشرکردند. پس ازچندی، توسط اشخاصی همچون آیت الله ناصرمکارم شیرازی، سیدحسن امامی اصفهانی، رضا استادی اصفهانی و...، ردّیه هایی براین کتاب نوشته شد که استاد قلمداران پاسخ کلیۀ آن ردّیه ها را نوشته وسه تای آنها را ضمیمۀ کتاب خمس مذکورنموده است، که البته نسخۀ چاپ جدید ویرایش نشدۀ موجود در اینترنت، فاقدآنهاست. ناگفته نماند که استاد، خمس مذکور درسورۀ انفال را فقط مخصوص غنائم جنگ می دانست ومعتقد بود که مسلمانان برای حسابرسی مالی سالانۀ خود، درصورت رسیدن میزان اموالشان به حدّ نصاب معین، باید زکات بپردازند. مثلاً زکات دارایی های نقدی وارباح مکاسب/ سودتجارت، یک چهلم است !

۱۹- «شاهراه اتحاد» یا «نصوص امامت»؛ این کتاب هم به سبب حساسیت شدید روحانیت شیعه نسبت به موضوع آن، به صورت تایپ دستی تکثیر ومخفیانه منتشرشد. اما نه توسط استاد، بلکه علاقه مندان وی درتهران این امر را به عهده داشتند. روی هم رفته، این کتاب چهاربار ویرایش وچاپ شده است که نسخۀ حاضر ویرایش پنجم وشاید نهایی این اثرجلیل باشد. این کتاب حاوی بررسی حوادث پس از رحلت رسول خدا(ص) همچون واقعۀ سقیفۀ بنی ساعده، وموضوع جانشینی پیامبراسلام و بحث جنجال برانگیز امامت می‌باشد.

۲۰- شخصی روحانی به نام «ذبیح الله محلاتی» چند سال قبل از پیروزی انقلاب، کتابی در ردّ علامه سیدابوالفضل برقعی(ره)- امام جماعت سابق مسجدگذر وزیردفترتهران- نوشت تحت عنوان «ضرب شمشیر برمنکرخطبۀ غدیر» ومطالبی سطحی وخلاف حقیقت درآن جزوه درج کرد. استاد قلمداران نیز درجواب آن رساله‌ای به نام «جواب یک دهاتی به آقای محلاتی»! به رشتۀ تحریرکشید که نسخه‌ای ازآن درسایت عقیده و وبلاگ حیدرعلی قلمداران موجود است.

۲۱- «خمس ازنظرحدیث وفَـتوی»؛ جزوه‌ای است حدود چهل صفحۀ دستنویس که یک بار به همراه رسالۀ پیشین تحت عنوان «دو رساله» به صورت محدود انتشار یافته است، اما به لحاظ آنکه نیاز به بازنگری و ویرایش دارد مجدداً به طور جداگانه منتشرخواهدگردید.

۲۲- جلد دوم کتاب«حکومت در اسلام»با نام «وظایف حکومت دراسلام»؛ درسال ۱۳۵۸ شمسی انتشار یافت که به بررسی وظایف حکومت و حاکم اسلامی می‌پردازد. لازم به ذکر است که استاد شرح ترجمه وتألیفات خود را درپایان همین کتاب بیان داشته است.

*****

این بود شرح کوتاهی از زندگی، عقاید وآثاراستاد حیدرعلی قلمداران. اما قابل ذکراست که استاد علاوه برتألیف وتصنیف وترجمه و نوشتن مقالات دینی، سخنرانی ها وجلسات تحقیقی بسیاری نیز درشهرهای تهران (مسجد گذر وزیر دفتر، درزمان امامت آیت الله سیدابوالفضل برقعی)، تبریز واصفهان داشتند. همچنین طی یکی ازسفرهایشان به کربلا- در زمانی که هنوزتحوّل فکری وعقیدتی در وی صورت نگرفته بود- در روز عاشورا سخنرانی مهمی درصحن امام حسین(÷) ایراد فرموده که متـن آن درکتاب «زیارت و زیارتنامه» آمده است.