منزلت نماز در اسلام
نماز در اسلام از جایگاه بسیار والایی برخور دار است. و دلایل آن عبارتند از:
۱- نماز، ستون دین است. و باید دانست كه دین بدون این ستون، برپا نمی‌شود. معاذ سمی‌گوید: نبی‌اكرم جفرمود: «رَأْسُ الأَمْرِ الإِسْلامُ وَعَمُودُهُ الصَّلاةُ وَذِرْوَةُ سَنَامِهِ الْجِهَاد» [۱۳]. یعنی: «رأس امور اسلام و ستون آن، نماز است. و قله آن، جهاد می‌باشد». و باید دانست كه اگر ستون بیفتد، ساختمان، نابود خواهد شد.
۲- اولین عملی كه بنده بخاطر آن محاسبه می‌شود، نماز است. و خوبی و بدی اعمال انسان، به نمازش، بستگی دارد. انس بن مالک سروایت می‌كند كه نبی اكرم جفرمود:
«أَوَلٌ ما يٌحاسَبٌ بِهِ العَبدٌ يَومَ القيِامَة: الصَلاة، فَإِن صَلَحتَ، صَلحَ سائِر عَمَله و إِن فَسَدَت، فَسَدَت سائِرِ عَمَله»وَ فِي رِوايَة: «اَوَلَ مَا يٌسألٌ عَنهٌ العَبدٌ يَوم القيِامَة يٌنظَر في صَلاته فَإِن صَلَحتَ فَقَد اَفلحَ وَ إِن فَسَدتَ فَقَد خاب وَ خَسَر» [۱۴]. «اولین چیزی كه در روز قیامت، بنده بخاطر آن، محاسبه می‌شود، نماز است. اگر نمازش، درست باشد، سایر اعماش، نیز درست خواهد بود. و اگرنمازش، فاسد باشد، سایر اعمالش، فاسد خواهد بود».
و در روایتی، آنحضرت جفرمود: «اولین چیزی كه در روز قیامت، از بنده می‌پرسند و آن را بررسی می‌كنند، نماز است. اگر نمازش، درست باشد، رستگار می‌شود. و اگر نمازش، فاسد باشد، ناكام می‌شود و زیان می‌یابد».
تمیم داری سمی‌گوید: رسول الله ج فرمود: «أَوَّلُ مَا يُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ صَلاتُهُ فَإِنْ أَكْمَلَهَا كُتِبَتْ لَهُ نَافِلَةً فَإِنْ لَمْ يَكُنْ أَكْمَلَهَا قَالَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ لِمَلَائِكَتِهِ انْظُرُوا هَلْ تَجِدُونَ لِعَبْدِي مِنْ تَطَوُّعٍ فَأَكْمِلُوا بِهَا مَا ضَيَّعَ مِنْ فَرِيضَتِهِ ثُمَّ تُؤْخَذُ الْأَعْمَالُ عَلَى حَسَبِ ذَلِكُ» [۱۵]. «اولین چیزی كه در روز قیامت، بنده بخاطر آن، محاسبه می‌شود، نماز است. اگر نمازش را كامل ادا نموده است، بطور كامل، برایش بحساب می‌آید. و اگر نمازش را بطور كامل ادا نكرده است، خداوند به فرشتگانش می‌گوید: ببینید آیا بنده‌ام، نماز نفلی دارد كه فرایضش را بوسیله آن، كامل كنید؟ بعد از آن، محاسبه زكات و سایر اعمال به همین ترتیب، انجام می‌گیرد».
۳- آخرین چیزی كه از دین، ضایع می‌شود، نماز است. پس اگر نماز كه آخرین امر دین است، ضایع گردد، چیزی از آن، باقی نمی‌ماند.
ابوامامه سمی‌گوید: رسول الله جفرمود: «لَيُنْقَضَنَّ عُرَى الْإِسْلَامِ عُرْوَةً عُرْوَةً فَكُلَّمَا انْتَقَضَتْ عُرْوَةٌ تَشَبَّثَ النَّاسُ بِالَّتِي تَلِيهَا وَأَوَّلُهُنَّ نَقْضًا الْحُكْمُ وَآخِرُهُنَّ الصَّلَاة» [۱۶]. «ريسمانهاى اسلام، يكى پس از ديگرى، كنده مى‌شوند. هر گاه، يكى كنده شود، مردم به ريسمانهاى بعدى، چنگ مى‌زنند. اولين ريسمانى كه كنده مى‌شود، حكومت (حاكميت اسلام) است و آخرين آنها، نماز مى‌باشد».
و در روایتی دیگر، رسول خدا جفرمود: «اولین چیزی كه از میان مردم، برداشته می‌شود، امانت است وآخرین چیزی كه باقی می‌ماند، نماز است و چه بسا نمازگزاری یافت می‌شود كه هیچگونه خیری نداشته باشد» [۱۷].
[۱۳] ترمذی (۲۶۱۶) و ابن ماجه (۲/۱۳۱۴) و احمد (۵/۲۳۱). و ترمذی درباره آن، گفته است: این حدیث، حسن و صحیح است و آلبانی نیز آن را در ارواء القلیل (۲/۱۳۸) تحسین نموده است. [۱۴] روایت طبرانی در المعجم الأوسط (۱/۴۰۹) مجمع البحرین (۵۳۲و۵۳۳). و علامه آلبانی در سلسله احادیث صحیحه (۳/۳۴۶) می گوید: و بطور كلی این حدیث با مجموع طرقش، صحیح است. [۱۵] ابوداوود (۸۶۴، ۸۶۶) و ا بن ماجه (۱۴۲۵) و احمد (۴/۶۵، ۹۰۳، ۵/۳۷۷) و صحیح الجامع آلبانی (۲/۳۵۳). [۱۶] احمد (۵/۲۵۱) و آلبانی آن را در صحیح الترغیب والترهیب (۱/۲۲۹)، صحیح دانسته است. [۱۷] طبرانی در المعجم الصغیر [مجمع ا لبحرین] ۷/۲۶۳ شماره ۴۴۲۵ و این حدیث، شاهدی دارد كه آن را حكیم ترمذی روایت نموده است و آلبانی آن را در صحیح الجامع (۲/۳۵۳) آورده و آن را حسن دانسته است.