ويژگي‌هاي نماز در اسلام
نماز، ويژگيهاى منحصر به فردد دارد كه ساير اعمال نيك از اين ويژگيها، برخوردار نيستند. ما در اين باره به بيان برخد از آنها می‌پردازيم:
۱- خداوند، در قرآن كریم، نماز را ایمان نامیده است:
﴿وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُضِيعَ إِيمَٰنَكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ بِٱلنَّاسِ لَرَءُوفٞ رَّحِيمٞ﴾[البقرة: ۱۴۳].
«خداوند، ایمان ـ یعنی نماز شما را كه بسوی بیت‌المقدس خوانده ایدـ ، ضایع نمی‌كند همانا خداوند رؤف و مهربان است».
۲- خداوند، نماز را از سایر عبادات، بطور ویژه ذكر نموده است:
﴿ٱتۡلُ مَآ أُوحِيَ إِلَيۡكَ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَۖ إِنَّ ٱلصَّلَوٰةَ﴾[العنكبوت: ۴۵].
«آنچه را كه از قرآن به تو وحی شده است، بخوان ـ و به آن عمل كن ـ و نماز را برپای دار».
و در جایی دیگر می‌فرماید:
﴿وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡهِمۡ فِعۡلَ ٱلۡخَيۡرَٰتِ وَإِقَامَ ٱلصَّلَوٰةِ﴾[الأنبياء: ۷۳].
«و به آنها انجام كارهای نیک و اقامه نماز را وحی كردیم».
۳- نماز در قرآن كریم، در كنار بسیاری از عبادات، ذكر شده است. از جمله، در كنار زكات. چنانكه خداوند می‌فرماید:
﴿وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ وَٱرۡكَعُواْ مَعَ ٱلرَّٰكِعِينَ ٤٣﴾[البقرة: ۴۳].
ج ﴿فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَٱنۡحَرۡ ٢﴾[الكوثر: ۲].
«پس برای پروردگارت، نماز بخوان و قربانی كن».
﴿قُلۡ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحۡيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ ١٦٢﴾[الأنعام: ۱۶۲].
«بگو: نماز، عبادت، زندگی و مرگ من از آن خداست كه پروردگار جهانیان است».
۴- با وجودی كه خداوند به پیامبرش دستور داده است كه در سایر عبادات، ثابت قدم باشد و فرموده است: (واصطبر لعبادته) در مورد نماز تأكید ویژه نموده است:
﴿وَأۡمُرۡ أَهۡلَكَ بِٱلصَّلَوٰةِ وَٱصۡطَبِرۡ عَلَيۡهَاۖ لَا نَسَۡٔلُكَ رِزۡقٗاۖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُكَ﴾[طه: ۱۳۲].
«خانواده‌ات را به نماز، امر كن و خود نیز بر خواندن آن، ثابت قدم باش. ما از تو روزی نمی‌خواهیم بلكه ما به تو روزی می‌دهیم».
۵- خداوند در تمام حالت ها، نماز را واجب قرار داده است حتی در این باره، مریض، مسافر و كسی را كه در حال ترس و وحشت بسر می‌برد، معذور ندانسته است. بلكه گاهی، در شرایط آن، تخفیف قایل شده است و گاهی هم تعداد ركعات آن را كمتر نموده است و در شرایط خاص هم، روشن نماز خواندن را تغییر داده است. و تا زمانی كه انسان ازعقل برخوردار است، نماز از وی، ساقط نمی‌شود.
۶- خداوند، در نماز، بهترین حالت ها را شرط قرار داده است. فرد باید با وضو باشد، خودش را با زینت لباس، بیاراید و رو به قبله نماید. در حالی كه در سایر عبادات، این امور، شرط نیستند.
۷- در نماز، قلب، زبان و سایر اعضای انسان، بكار گرفته می‌شود حال آن كه در سایر عبادات، چنین نیست.
۸- در نماز، نباید ذهن و فكر انسان به جایی دیگر برود.
۹- نماز، دین خداست كه اهل آسمانها و زمین توسط آن، خدا را بندگی می‌كنند. و كلید همه ادیان آسمانی است و هیچ پیامبری مبعوث نشده است مگر اینكه نماز در شریعتش وجود داشته است.
۱۰- نماز در كنار ایمان و تصدیق انبیاء ذكر شده است. خداوند می‌فرماید:
﴿فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّىٰ ٣١ وَلَٰكِن كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ ٣٢﴾[القيامة: ۳۱-۳۲].
«انسان كافرـ خدا را تصدیق نكرد و نماز نخواند بلكه تكذیب كرد و روی گردانی نمود».
در پایان باید دانست كه نماز، ویژگیهای زیادی دارد كه با سایر عبادات، قابل مقایسه نیست [۲۴].
[۲۴] نگا شرح العوده ابن تیمیه (۲/۸۷- ۹۱) و الشرح ابن عثیمین (۲/۸۷) .