اشكال و گونههای مادیگرايی
مادیگرایی، دارای دو نوع است که هریک از آنها، بدتر از دیگری میباشد:
نوع ملحد و کافر مادهباوری است که آشکارا و بهطور کلی، دین را انکار مینماید و منکر خدای متعال است و هیچ باور و پذیرشی به ارزشهای دینی و یگانگی خدا، ندارد. بلکه با هر دعوتگری که فقط به سوی خدا، فرا میخواند، به دشمنی و ستیز برخاسته است. از آنجا که این نوع از مادهباوری به کجرویها و گستاخیهایش در عرصهی کفر و الحاد، میبالد، کافرانگاری این نوع از مادهباوری برای عموم مسلمانان، آسان میباشد و هیچ مسلمانی، حاضر نمیشود، به این نوع از مادیگرایی، روی بیاورد مگر آنکه خواسته باشد بهطور کامل دینش را رها کند. بنابراین توان فریبندگی این نوع مادیگرایی، بسیار ضعیف است. البته این نوع از مادیگرایی در برخورد و جنگ مستقیم با مسلمانان و آزاررسانی به مؤمنان از طریق شکنجه، زندان و قتل و کشتار، تهدیدی جدی بر ضد مسلمانان بهشمار میرود.
نوع دیگر مادیگرایی، گونهی غیرالحادی آن است که منکر وجود خدا نیست و از لحاظ نظری، وجود خدا را میپذیرد. [۵]اما در عین حال منکر دخالت دین در امور دنیوی است و به کنارزدن دین از مسایل دنیا فرا میخواند. توان فریبندگی و گمراهگری این نوع مادهباوری، خیلی بیشتر از گونهی پیشین است. چراکه حقیقت و چهرهی اصلی این فراخوان، با عدم انکار خدا و نیز عدم هویدا بودن دشمنی و ستیزهگری آن با دینداری، بر عوام و تودهی مردم پوشیده میماند [۶]و عموم مسلمانان نمیتوانند به سبب بیبهرگی از دانش و بینش صحیح دینی به موارد کفر این تفکر، پی ببرند. از اینرو بسیاری از نظامهای حاکم بر سرزمینهای اسلامی را نظامهای مادهباور و بیدین، تشکیل میدهند و در عین حال بیشتر مسلمانان، از درک این حقیقت، ناتوان هستند.
امروزه نظامهای مادیگرا، با اطمینان خاطر تمام از این جهت که کسی، آنان را به کفر و روگردانی و برونرفت از دین، موصوف نمیکند، بهراحتی به جنگ با دین و دعوتگران دینی برخاستهاند. این پدیده از آنجا ناشی میشود که رویکرد این نظامها در قالب شکل نخست ماده باوری نبوده و بسیاری از مسلمانان نیز در ناآگاهی و بیخبری بهسر میبرند. از خدای متعال میخواهیم که ما و همهی مسلمانان را از فحوای دینمان آگاه سازد تا بدینسان به حقیقت وضع موجود خود پی ببریم و حقیقت نظامها و سیستمهای حکومتی دینستیز را دریابیم.
بعید نیست که مسلمانان آگاه، زمانی که در نوشتهها و گفتههای بسیاری از مادهباوران، نامی از خدا، رسول خدا جو اسلام بیابند، به هدفی که در پسِ آن نهفته است، پی ببرند، اما ترس از مسلمانانی است که از کنه و حقیقت مسایل بیخبرند (و نمیتوانند هدف شوم مادهباوران را از آراستن گفتهها و نوشتههایشان به نام خدا و رسول، دریابند).
خلاصه اینکه: بدون تردید مادیگرایی در هردو شکلی که بیان کردیم، کفر آشکاری میباشد. همچنین هر کسی که به یکی از این دو نوع مادیگرایی، گرایش یابد و آن را بپذیرد، از دین اسلام، خارج شده است. زیرا اسلام، دین کامل و همهجانبهای است که در تمام جنبههای روحی، سیاسی، اقتصادی، اخلاقی و اجتماعی جنس بشر، برنامهی روشن و کاملی دارد و روا نمیدارد که شیوه و قانون دیگری با آن شریک شود. چنانچه خدای متعال، وجوب پذیرش تمام و کمال اسلام را اینچنین بیان فرموده است: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱدۡخُلُواْ فِي ٱلسِّلۡمِ كَآفَّةٗ﴾[البقرة: ۲۰۸]. یعنی: «ای مؤمنان! همگی در اسلام، به تمام و کمال درآیید». همچنین خدای متعال، به بیان کفر کسانی پرداخته است که برخی از برنامهها و قوانین دینی را میپذیرند و برخی دیگر را رد میکنند، خداوند متعال میفرماید: ﴿أَفَتُؤۡمِنُونَ بِبَعۡضِ ٱلۡكِتَٰبِ وَتَكۡفُرُونَ بِبَعۡضٖۚ فَمَا جَزَآءُ مَن يَفۡعَلُ ذَٰلِكَ مِنكُمۡ إِلَّا خِزۡيٞ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ يُرَدُّونَ إِلَىٰٓ أَشَدِّ ٱلۡعَذَابِۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ﴾[البقرة: ۸۵]. یعنی: «آیا به بخشی از (دستورات) کتاب (آسمانی) ایمان میآورید و به بخش دیگر (آن) کفر میورزید؟ پس برای (هر) کسی از شما که چنین کند، (نتیجهای) جز خواری و رسوایی در زندگانی دنیا نیست و (چنین کسانی) در روز قیامت به سختترین عذابها، برگشت داده میشوند و خداوند، از آنچه میکنید، بیخبر نیست».
دلایل و رهنمودهای شرعی بسیاری در مورد کفر و گمراهی کسانی که بخشی از دادهها و آموزههای ثابت و روشن دین را نمیپذیرند، وجود دارد. بنابراین در صورتی که تکفیر چنین کسانی، امری آسان و واضح است، حکم اسلام، دربارهی کسانی همچون مادهباوران که تمام دستورات دینی مربوط به ادارهی امور دنیوی را رد میکنند، چگونه خواهد بود؟ از اینرو، در کفر افرادی که چنین رویکردی دارند، هیچ شک و تردیدی نیست.
مادهباوران، از آن جهت که معتقدند: «روش دیگران، از روش و رهنمود پیامبر اکرم جکاملتر است و یا فرمان دیگران بر فرموده و دستور رسول خدا جبرتری دارد»، رویکردی منافی با اسلام و مسلمانی، مرتکب شدهاند.
مرحوم عبدالعزیز بن باز میگوید: «از جمله مواردی که به نقض و نفی اسلام میانجامد، پندار کسی است که بر پایهی آن، معتقد است: قوانین و سیستمهای بشری، از شریعت اسلام، برتر است. همچنین این پندار نیز در شمار نواقض اسلام قرار میگیرد که: دستورات اسلامی، در عصر حاضر، صلاحیت اجرایی ندارد. همینطور این عقیده که: دستورات و شرایع اسلامی، عامل عقبماندگی مسلمانان میباشد و آموزههای دینی، به رابطهی بنده با خدایش، منحصر میگردد و نباید در سایر موارد زندگی، نقشی داشته باشد» [۷].
[۵] مادهباوری، در هرگونه و شکلی که باشد، ملحد و بیدین است، چه وجود خدا را آشکارا انکار نماید و چه منکر خدای متعال نباشد. چراکه واژهی الحاد، در زبان عربی به معنای انحراف و کجروی از هدف بهکار میرود. ما، از این جهت مادهباوری را به دو گونهی الحادی و غیرالحادی، تقسیمبندی کردیم که امروزه درمیان مردم چنین رایج شده که الحاد را فقط به انکار خدای متعال، معنا میکنند. [۶] بسیاری از مردم نمیتوانند به جنبههای دینستیزی این نوع مادهباوری پی ببرند، زیرا متأسفانه عموم مسلمانان، دین را به پارهای از عبادتها منحصر کردهاند و چون مادهباوران، از عبادات ظاهری از قبیل برپایی نماز در مسجد، باز نمیدارند و یا مانع ادای حج نمیشوند، از اینرو تودهی مسلمانان، گمان میکنند که مادهباوری، دینستیز نیست. در صورتی که فهم و بینش درست دینی، حقیقت دینستیزی مادهباوری را روشن میسازد و این نکته را بهدرستی هویدا میکند که کنار زدن دین از جنبههای مختلف زندگی، بزرگترین نوع دینستیزی اندیشههای مادهباورانه است. [۷] رجوع کنید به کتاب: العقیدة الصحیحة، ص۳۰، نوشتهی عبدالعزیز بن باز.