طبقات مادیگرايان
مادیگرایان، در جهان اسلام و عرب بسیارند. قشر وسیعی از مادهباوران را نویسندگان، ادیبان و روزنامهنگاران، تشکیل میدهند، بخش انبوهی از مادهباوران نیز شامل کسانی است که بهعنوان روشنفکر [۸]، شناخته میشوند. همچنین برخی از اساتید دانشگاهها و بسیاری از فعالان رسانهای که وسایل ارتباط جمعی را در کنترل و انحصار خود درآوردهاند و نیز بعضی از دیگر اقشار جامعه، تفکری مادهباورانه دارند. بههر حال دستهها و طبقات مختلف مادهباور، با یکدیگر در امر مشترکی که دارند، همکاری میکنند. اینها تمام امکانات خود را در خدمت گسترش مادیگرایی و نهادینه کردن آن درمیان مردم قرا دادهاند. به همین خاطر است که جلوههای مادهباوری و بیدینی، در جنبههای مهمی از زندگانی مسلمانان، نمودار شده است.
[۸] روشنفکر، در لفظ به کسی گفته میشود که سنجشگر باشد و قضاوتش را بر قوت عقل خویش، استوار گرداند. این واژه از «انتلکت intellect» در زبان فرانسه وضع شده است، روشنفکری فرآوردهی تمدنی است که مدعی میباشد بر ارزشهای عقلانی و پیشرفت، تکیه دارد و در اجتماع به کسی روشنفکر گفته میشود که در بحثهای بهاصلاح روشنفکرانه، شرکت میکند. البته روشنفکری در عرصههای مختلف، معنای خاص خود را مییابد و بنا بر تعاریف و ارزشهای جوامع گوناگون، مصادیق متفاوتی دارد. در عصر حاضر که بشر، بهاشتباه کوشیده تا از هر چیزی تحلیل عقلانی داشته باشد و رخدادها و پدیدههای گوناگون را بر پایهی خرد محض، تجزیه و تفسیر نماید، معمولاً به کسی روشنفکر گفته میشود که بیش از دیگران، وراج و پرحرف باشد و سخنان بهاصطلاح منطقی و سنجیده بگوید. روشنفکری، بر خردگرایی محض استوار است و از اینرو عمدهی اندیشههای روشنفکرانهی معاصر، با بسیاری از آموزهها و ارزشهای دینی، در تعارض قرار گرفته است. (مترجم)