نخستين جنگ صليبي
زمان: ۲۵ جمادی الآخر سال ۴۹۱هـ. مطابق ۳ ژوئن ۱۰۹۸ میلادی
هنگام صحبت از دشمنان صلیبی که همواره از آغاز اسلام رودرروی امت اسلامی قرار گرفته‌اند باید متوجه باشیم که صلببیان دوگروه بوده‌اند:
۱- گروه اول، حکومت بیزانس یا روم شرقی است که از همان زمان رسول اکرم صلی الله علیه و سلم با مسلمانان برخورد‌هایی داشته است. در آن زمان امپراطور روم هراکلیوس بود و امپراطوری روم شامل بالکان، اروپای شرقی و ترکیه امروزی می‌شد و مصر و شمال آفریقا و بلاد شام را نیز تحت سلطه خود داشت. پایتخت آن کشور قسطنطنیه (کنستانتینو پل) و دین آن‌ها نیز مسیحیت ارتودوکس بود این حکومت به وسیله سلطان محمد فاتح؛ مشهورترین سلطان عثمانی سرنگون شد. البته قبل از سقوط قسطنطنیه بیشتر سرزمین‌های متصرفه روم به تدریج به دست مسلمانان افتاده بود.
۲- گروه دوم صلیبیانی هستند که در واقع شامل یک کشور معین نبوده بلکه مجموعه ای از مردمان کشورها و سرزمین‌ها و ایالات اروپای غربی می‌باشند که زیر پرچم صلیب و با هدف از پیش تعیین شده که نجات بیت المقدس از تصرف مسلمانان باشد گرد آمده بودند. تجمع چنین گروهی از ملیتهای مختلف و با هدف جنگ با مسلمانان نخستین باردرآندلس اتفاق افتاد. پس از این تجربه یک گروه بزرگ که به صلیب و مذهب مسیحیت کاتولیک پایبند بودند در پاسخ به دعوت پاپ اوربان دوم و تحت تاثیر خطابه‌های مشهور پطرس زاهد که احساسات دینی اروپاییان را برمی انگیخت از اروپای غربی به سوی جهان اسلام به راه افتادند. این گروه دوم، همان دشمنان صلیبی هستند که حملات معروف صلیبی را برضد بلاد شام و مصر در طول دو قرن به راه انداختند. این دسته‌های وحشی و اراذل و اوباش که پشت سر پطرس زاهد به راه افتاده بودند و دولت سلجوقیان روم به مقابله آنان شتافت، در واقع قربانی بی‌برنامگی و بی‌هدفی بودند و انگیزه و برنامه معینی نداشتند و حتی از یک سازماندهی منظم و اصولی برخوردار نبودند. لذا بسیاری از مورخان این تهاجم را از سلسله حملات صلیبی به حساب نمی‌آورند.
اگر چه بعضی از مورخین دیگر این تهاجم را اولین حمله صلیبی به حساب آورده‌اند و از آن به عنوان حمله ماجراجویان یاد کرده‌اند. پاسخ مثبت امرای فرانسه به دعوتهای مکرر پاپ اوربان دوم برای جنگ و تهاجم به سرزمین‌های اسلامی، نخستین آتش جنگ منظم و حساب شده به شمار می‌رود. این مهاجمان را مسلمانان برای تمایز از رومی ها؛ فرنگی خوانده‌اند. فرنگی کلمه ای است که از les farancs مشتق شده است و از آنجا که بیشتر کسانی که دعوت پاپ را اجابت کردند امرا و فئودال‌های فرانسه بودند لذا همه آن مهاجمان را فرنگی نامیده‌اند. فرماندهی این نخستین حمله منظم و هدفمند بر عهده تعدادی از شاهان و فئودال‌ها از جمله ریمون چهارم کنت تولوز و «بولدوین» دوک لورین و «روبرت دوم» دوک نورماندی و تعدادی دیگر بود.
نخستین حمله صلیبی در سال ۴۹۰هجری برابر با ۱۰۹۷ م آغاز شد و سربازان صلیبی در این سال به قسطنطنیه رسیدند و فرماندهان این سپاه با امپراطور بیزانس ملاقات کردند. او برای اینکه به این سپاه گران اجازه دهد که از خاکش عبور کنند با آن‌ها شرط کرد که در مسیر خود نخست شهرانطاکیه را از تصرف مسلمانان خارج کرده و به او واگذار کنند. هدف وی آن بود که از نیروی چنین سپاه عظیمی برای درهم شکستن قدرت و شوکت دولت سلجوقیان روم که در آسیای صغیر (ترکیه امروزی) در مجاورت مرزهای امپراطوری روم بودند استفاده کند. عملا هم سپاه صلیبیون در کنار شهر قونیه بر سلجوقیان پیروز شد و از این جا به سوی انطاکیه متوجه شدند. در مسیرراه «بولدوین» از سپاه جدا شده و به سوی شهر «الرها» حرکت کرد و از آنجا که بیشتر ساکنان آن مسیحی بودند در اشغال شهر به وی کمک کردند و بنابراین بولدوین به آسانی بر این شهر دست یافت. سایرین راه خود را به سوی انطاکیه ادامه دادند.
این سپاه دهشت انگیز به انطاکیه رسید و آن را به محاصره شدید خود درآورد. والی شهر که «باغی میان» نام داشت از سلجوقیان بود. وی آنچنان که شایسته بود مانند یک قهرمان شجاع از شهر دفاع کرد و شهر ۹ ماه تمام مقاومت کرد.
صلیبی‌ها که از فتح شهر ناامید شده بودند به حربه خیانت و رشوه متوسل شدند. لذا رشوه هنگفتی به سرنگهبان یکی از برجهای قلعه شهر دادند. آن نگهبان نامش «زراد» و نصرانی بود. متاسفانه مسلمانان غفلت کرده بودند که یک نصرانی را در چنین مکان خطیر و حساسی آن هم در این شرایط حساس گمارده بودند، مسیحیان، شهر را محاصره کرده بودند و مسلمانان هم یک مسیحی را مامور حفاظت از یک برج مهم کرده بودند!! زراد با دریافت رشوه، شبانه دروازه‌های شهر را گشود و صلیبیان در ۲۵ جمادی الآخر سال ۴۹۱ ه مطابق ۳ ژوئن سال ۱۰۹۸ وارد شهر شدند و چنین شد که پای صلیبی‌ها به نخستین شهر شام و اسلام باز شد و به دنبال آن شهرها و قلعه‌های دیگر هم سقوط کردند تا مدتی بعد که خداوند از سر لطف خود آل زنگی و ایوب را برای دفع سلطه آن‌ها برانگیخت.
مترجم: ابویحیی
مصدر: سایت نوار اسلام
IslamTape.Com