وفات خليفه اموي، عبدالملك بن مروان

زمان: ۱۵ شوال ۸۶ ه. ق

عبدالملک دولت اموی را به دولت قدرتمند و باشکوه تبدیل کرد. وی که توانمندترین خلیفه اموی به شمار می‌رود- بعد از معاویه- نام کامل وی چنین است: عبدالملک بن مروان بن حکم بن ابوالعاص که در سال ۲۶ ه به دنیا آمد و در زمان حادثه شهادت حضرت عثمان رضی الله عنه ۹ ساله بود. تربیتی نیکو و شایسته یافت. او مردی عاقل و دور اندیش و ادیب و فهیم بود. با علما و فقها مجالست می‌کرد، عبادت گزار بود و برای کسب علم بسیار می‌کوشید. و قبل از آنکه به خلافت برسد از فقیهان و عابدان و زاهدان مدینه به شمار می‌رفت تاجایی که در زهد و تقوا و ملازمت مسجد نبوی، انگشت نما شده بود.

بعد از وفات یزید، آشوبها و نا آرامی‌های زیادی در اطراف و اکناف جهان اسلام بوقوع پیوست و کشمکش‌هایی برای بدست گرفتن قدرت درگرفت که نهایتا منتهی شد به خلافت عبدالملک بن مروان. چنانکه عبدالملک برای استقرار مجدد خلافت بنی امیه به نزاعی تلخ با عبدالله بن زبیر رضی الله عنهما که خلیفه قانونی مسلمانان به شمار می‌رفت؛ پرداخت و توانست با شکست وی، خلافت اموی را از نو تجدید بنا کند. لذا عبدالملک خلیفه ای است که با غلبه و زور خلافت را به چنگ آورده نه خلیفه ای که با انتخاب مسلمانان و بیعت آن‌ها به خلافت رسیده باشد.

عبدالملک بن مروان دومین مؤسس دولت اموی و بنیانگذار شکوه آن به شمار می‌رود. او در آبادانی مملکت کوشید و شهرهای جدیدی از قبیل واسط در عراق را بنا کرد و شورش‌های خوارج را سرکوب کرده و شوکت آن‌ها را در هم شکست، برادرش محمد بن مروان را برای جنگ با روم روانه کرد و مجددا فتوحات اسلامی را در شمال آفریقا که به خاطر آشوبهای سالهای پیش متوقف شده بود، آغاز کرد. خانه کعبه را- که حجاج بن یوسف در جنگ با ابن زبیر تخریب کرده بود- تجدید بنا کرد و مسجد قبه الصخره را در بیت المقدس بنا کرد. و «حارث متنبی» که مدعی نبوت بود و به علت کرامات شیطانی خود مردم زیادی را گمراه کرده بود سرکوب و به قتل رساند.

در تاریخ چیزهایی هست که عبدالملک بعنوان نخستین فاعل آن دانسته شده است چنانکه وی اولین کسی است که در میان مسلمانان عبدالملک نامیده شده است. اولین کسی است که با مردم در سال ۴۲ ه آهنگ بلاد روم کرد. اولین کسی هم هست که در دوره اسلامی سکه ضرب کرده است. و هم اولین کسی است که در صدر نامه‌ها و فرمانها آیات قرآن و جمله «الصلاة والسلام على رسول الله» را می‌نوشت. او اولین کسی است که خانه کعبه را با پوششی از حریر پوشاند. قابل ذکر است اینکه گفته‌اند وی کسی که او را از خدا بیم داد و به وی گفت از خدا بترس، به مرگ تهدید کرد درست نیست. و هم اینکه گفته‌اند وی شخصی را مأمور کرد عبدالله بن عمر رضی الله عنهما را بکشد صحت ندارد ولی البته همین برای کارنامه عبدالملک بس که آدم بدنامی مانند حجاج ثقفی کاگزار وی بود و او بر تمام جنایات او سرپوش می‌گذاشت. سرانجام عبدالملک در ۱۵ شوال سال ۸۶ ه ق بعد از آنکه خلافت اموی را به اوج خود رساند، وفات یافت.

(برگرفته از: (تاریخ طبری، البدایه و النهایه ابن کثیره الکامل فی التاریخ ابن اثیر، محاضرات فی الدوله الاموی)

مترجم: ابویحیی

مصدر: سایت نوار اسلام

IslamTape.Com