ثمرات اخلاص

- اخلاص دارای پاکیزه و زیبا در روان و حیات است که به صورت خلاصه آنها را ذکر می‌کنیم:

۱- آرامش روانی: اخلاص به صاحب خود آرامش روانی و و اطمینان خاطر می‌بخشد. خداوند در مثال قرآنی، مؤمن یکتاپرست را به برده‌ای تشبیه کرده است که دارای یک آقاست و می‌داند آقایش از چه چیزی خشنود و از چه چیزی ناخشنود می‌شود، پس تمام هم و غم خود را مصروف رضای او و پیروی از آنچه که او دوست دارد می‌کند. و در این مثال مشرک را به برده شرکا تشبیه کرده است که همیشه بر سر او در حال منازعه و کشمکش هستند و هر یک از شرکا او را به چیزی خلاف نظر شریک دیگر امر می‌کند و هر یک از آنها از وی چیزی می‌خواهد که دیگری آن را نمی‌پسندد پس همت و استعداد او متفرق و قلبش دگرگون می‌شود. [الزمر: ۲۹]. بدین ترتیب انسان مؤمن با انحصار عبودیت برای خدا از هلاکت بندگی دیگران آزاد می‌گردد.

۲- قدرت روحی: اخلاص به انسان قوت روحی بزرگی می‌بخشد که نشأت گرفته از علو هدفی است که نفس خود را برای آن خالص کرده و اراده خود را برای آن آزاد کرده است و آن عبارت است از رضایت و پاداش خدایی. شیفتگان دنیا و آزمندان مقام و منصب و شهرت در مقابل نیم نگاه دنیاداران و بخشندگان آرزوهای خویش بلافاصله خود را می‌بازند و ضعف خود را آشکار می‌کنند، اما آنانکه نفس خود را به خدا روخته‌اند با قئت خستگی ناپذیر و قدرت عجز ستیز، راه مسیر بندگی را می‌شکافند و به جلو می‌شتابند و به هدف می‌رسند و بوسیله تجرد و اخلاص خود را از هر قدرت مادی قوی‌تر می‌پندارند.

۳- دوام کار: اثر دیگر از آثار اخلاص، استمرار بخشیدن آن به حرکت دعوتگر یا عامل است. آنکه بخاطر ریا یا آرزوهای شهوانی و شکم کار می‌کند چنانچه به آن نرسد دست از کار برمی‌دارد. آنکه جهت کسب مقام و منصب و شهرت کار می‌کند به محض اینکه احساس کند که رسیدن به آنها دشوار است، سستی، سنگینی و تنبلی در کار او را فرا می‌گیرد. آنکه بخاطر امیر یا رئیس کار می‌کند، در غیاب رئیس، یا کار را انجام نمی‌دهد یا آن را همراه با بی‌توجهی و سهل‌انگاری انجام می‌دهد. اما آنکه برای خدا کار می‌کند پیوسته به کار ادامه می‌دهد و سستی و تنبلی و راحت طلبی در سرای عزم و اراده او آشیانه نمی‌سازد زیرا مراقب و صاحب کار او خداست و خدا هرگز غایب نمی‌شود.

۴- تبدیل مباحات و عادات به عبادات: اخلاص کیمیای اعمال است که بر هر عملی نهاده شود اگرچه آن عمل مباح یا عادی هم باشد آنرا تبدیل به طاعت و عبادت می‌کند. در حدیث آمده است که پیامبرجبه سعدسگفت: «در هر انفاقی که بخاطر خدا باشد حتی لقمه‌ای که در دهان همسرت بگذاری خداوند در قبال آن تو را پاداش می‌دهد». [متفق علیه].

۵- کسب ثواب بدون انجام یا تکمیل کار: یکی از برکات اخلاص این است که فرد مخلص اگرچه کار را تکمیل نکرده و و یا توانایی تکمیل آن را نداشته باشد، پاداش کامل آن را بدست می‌آورد. خوب است در اینجا به سخن خداوند گوش فرا دهیم: ﴿...وَمَن يَخۡرُجۡ مِنۢ بَيۡتِهِۦ مُهَاجِرًا إِلَى ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ ثُمَّ يُدۡرِكۡهُ ٱلۡمَوۡتُ فَقَدۡ وَقَعَ أَجۡرُهُۥ عَلَى ٱللَّهِۗ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمٗا ١٠٠﴾[النساء: ۱۰۰]. «وهرکه از خانه خود بیرون آید و بسوی خدا و رسول هجرت کند و سپس مرگ او را دریابد اجر او بر عهده خداست، و خداوند بسی آمرزنده و مهربان است». و نسائی و ابن ماجه از ابی‌درداء روایت کرده‌اند که از پیامبر به ایشان رسیده است: «کسی که با قصد قیام اللیل بر بستر قرار گیرد اما خواب بر چشمان او چیره شود و تا صبح بیدار نگردد، اجر و پاداش قیام اللیل را به عنوان صدقه و هدیه الهی کسب می‌کند». و در صحیح مسلم آمده است که پیامبر خدا فرموده است: «کسی‌که صادقانه از خداوند طلب شهادت کند خداوند او را به مقام شهدا می‌رساند اگرچه بر بستر خود فوت کند».

۶- یاری و ضمانت الهی: یکی از ثمرات اخلاص مورد تایید خدا قرار گرفتن و مشمول کفایت او شدن است، امداد الهی بر حسب مقدار تجرد و از خود گذشتگی و صفای قلب برای خداست. هرگاه بنده‌ای مخلص به حق علیه دیگران یا در درجه اول علیه نفس خود قیام کند کسی ققدرت مقاومت در مقابل او را ندارد اگرچه اهل آسمان و زمین و کوه‌ها علیه او به توطئه بپردازند خداوند خواسته او را تضمین می‌نماید. خلاصه مطلب اینکه در مقابل انحصار توحید ربوبیت و الوهیت برای خدا هیچ قدرتی توانایی استقامت ندارد و آنکه این دو توحید را در انحصار خداوند قرار دهد پیروز است، اگرچه دشمنان گروه گروه بر او بتازند. امام احمدساز حضرت عایشه اینگونه روایت می‌کند که ایشان فرمودند: «آنکه برای رضایت خداوند، مردم را برنجاند، خداوند مردم را برای او کفایت می‌کند و کسی‌که برای رضایت مردم خداوند را برنجاند خداوند او را به مردم می‌سپارد».

۷- یکی دیگر از ثمرات اخلاص، این است که خداوند با یاری خود مخلص را یاری می‌رساند و با چشمانی که خواب نمی‌روند او را نگهبانی می‌کند و ‌آنگاه که مشکلات و بحران‌ها و بلاها و رنج‌ها بر فضای حیات او سایه می‌افکنند، خداوند دعایش را اجابت می‌کند و ندایش را پاسخ می‌گوید.

۸- نجات جامعه و استقامت حیات: فراموش نکنیم، چنانکه قبلا نیز تذکر داده‌ایم: نتیجه و ثمر اخلاص فقط خاص قیامت نیست، یعنی ما اخلاص را فقط بدین خاطر نمی‌خواهیم که: اعمالمان نزد خدا قبول گردد و در قیامت بهشت خدا نصیب ما شود و از آتش جهنم نجات یابیم و بس، علاوه بر همه اینها و مهم‌تر از همه، اخلاص مطلوب است تا کارهای دنیا استقامت و اصلاح یابند، و خیر و سعادت بر جامعه سایه افکند و عدل برپا گردد و ابر سیاه ظلم و سایه ظالم از آسمان حیات برچیده شود...