سرآغاز
یک صدا شدن در نیاز با پروردگار از زیباترین گونه‌های عبادت در قاموس بلند فرهنگ دینی است، که ما را در این مختصر مجال به تفصیل از آن سخن‌گفتن میسر نخواهد بود، پس بدین اندک بسنده می‌کنیم.
جماعت پاک‌ترین آرزوی دردمندان دینی در فرایند دعوت اسلامی است که بی‌پیرایه باید گفت، شکل راستین آن جز در عصر طلایی (آغازین) طلوع خورشید اسلام، خواستگاه این تأسیس بلند را زینت نبخشیده است، دوران نخستینی که بهترین شکل بندگی به وسیله‌ی نمونه‌ترین صورت‌ها بر کرسی تحقق نشست و برای یک بار هم که شد اهریمنان را ناکام و عباد راستین رحمان را خشنود ساخت و موجبات رضایت پروردگار را فراهم نمود.
****
آیا مسلمانان از خود پرسیده‌اند که صیغه‌های جمع آیه‌های ﴿إِيَّاكَ نَعۡبُدُ وَإِيَّاكَ نَسۡتَعِينُ ٥ ٱهۡدِنَا ٱلصِّرَٰطَ ٱلۡمُسۡتَقِيمَ ٦﴾ [الفاتحة: ٥-٦] چه حکمتی با خود دارند، آن‌ها از معنایی بلند پرده برمی‌دارند و آن این که مؤمنان باید هم‌دل و هم‌نوا باهم و یکپارچه، نیاز به درگاه «اله» آورند و به آستان قدسی‌اش سر تسلیم بر زمین نهند.
****
از آثار نماز جماعت می‌توان چیزهای فراوان برشمرد که ما مهمترین ثمره‌ی آن یعنی پیوند قلب‌ها را یادآوری می‌شویم تا رهروان صدوق محمد ج دریابند که اگر طالب نمایش وحدت عمیق اسلامی هستند به صفوف نمازهای جماعت سبقت گیرند که ناخشنودی اهریمنان و نیک‌بختی مؤمنان در گرو آن است تا با توحیدِ قلوب، بنیانی مرصوص پدید آید و وسوسه‌های شیاطین مجال نفوذ در صفوف آنان را نیابد.
****
در نهایت باید یادآور شوم که سیاق خطاب کتاب موجب نگردد که خواهران گرامی برآشوبند، مخاطب قراردادن مردان فقط به جهت آن است که تشکیل صفوف جماعت از مسئولیت‌هایی است که محبوب کریم بر عهده مردان نهاده است، اگرچه زنان نیز می‌توانند با رعایت شرایطی که فقیهان عنوان نموده‌اند قرین برادران مؤمن به جماعت نماز بگذارند، اما برآنان تکلیف نیست و بنابر ارشاد پیامبر گرامی برای آنان نیکوتر آن است که در خلوت‌خانۀ منزل با پروردگار خویش به عبادت نشینند که سرانجام پاداش آن کمتر از صفوف جماعت نخواهد بود.
امید است خداوند ایمان مردمان عصر نخستین اسلام را در قلوب مؤمنین جای دهد و صدای اذان و اقامه و جماعت عالمگیر شود و کلمه‌ی علیای الهی نسخه‌ی حیات پسینیان قرار گیرد تا در مسیر هدایت و رستگاری کامیاب شوند.
مسعود انصاری تالش