فصل اول: حکم نماز جماعت

نماز را در مساجد به جماعت‌گزاردن، بنابر نصوصی از کتاب الهی و سنت نبوی و گفتار صحابه -که خداوند از آنان خشنود باد- یکی از شعایر آشکار اسلامی است که مواردی از این نصوص را از نظر می‌گذرانیم.

الف: خداوند متعال می‌فرماید:

﴿وَإِذَا كُنتَ فِيهِمۡ فَأَقَمۡتَ لَهُمُ ٱلصَّلَوٰةَ فَلۡتَقُمۡ طَآئِفَةٞ مِّنۡهُم مَّعَكَ وَلۡيَأۡخُذُوٓاْ أَسۡلِحَتَهُمۡۖ فَإِذَا سَجَدُواْ فَلۡيَكُونُواْ مِن وَرَآئِكُمۡ وَلۡتَأۡتِ طَآئِفَةٌ أُخۡرَىٰ لَمۡ يُصَلُّواْ فَلۡيُصَلُّواْ مَعَكَ وَلۡيَأۡخُذُواْ حِذۡرَهُمۡ وَأَسۡلِحَتَهُمۡ﴾ [النساء: ١٠٢].

ترجمه: «و هرگاه تو در میان ایشان باشی، و نماز برای آنان برپا داری، باید گروهی از آنان با تو نماز برپا دارند، در حالی که اسلحه خویش را همراه گرفته باشند، پس در هنگامی که این گروه سجده را به انجام رسانیدند، باید پشت سر شما قرار گیرند (نماز را تمام کرده و به نگهبانی بایستند). و آنگاه گروه دیگری که هنوز نماز به جا نیاورده‌اند، می‌باید بیایند و با حضرتت به نماز بایستند و این‌ها هم باید هشیاری و اسلحه خویش را قرین داشته باشند».

خداوند متعال در این آیه‌ی گرانقدر به پیامبرش دستور می‌دهد که در چنان هنگامه‌ی بس دشواری که مسلمانان آماده می‌شدند تا با کفار هماورد شوند، همراه مؤمنان نماز را به جماعت بگذارد.

پروردگار عالم گروه مسئول حفاظت لشکر را محذور نمی‌دارد که نماز جماعت را ترک گویند، بلکه دستور می‌دهد که پس از فراغت گروه نخست، نماز را به جماعت بگذارند.

برادر مسلمانم، آیا گمان می‌بری، نماز جماعت در چنان حالت دشواری بر آنان واجب بوده، ولی بر کسی که در بستر نرم و راحت خویش با خیالی آسوده و خاطری مطمئن آرمیده است و از این پهلو بدان پهلو می‌غلتد، واجب نیست و معذور و معاف می‌باشد.

بی‌شک دین الهی از چنین تناقضاتی بس پاک و بدور است.

ب: خداوند سبحان می‌فرماید:

﴿وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ وَٱرۡكَعُواْ مَعَ ٱلرَّٰكِعِينَ ٤٣﴾ [البقرة: ٤٣].

ترجمه: «نماز را برپای دارید و زکات مقرره را بپردازید و همراه رکوع‌کنندگان به رکوع درآیید».

برادر گرامی، عبارت گرانقدر الهی در نهایت آیه: ﴿وَٱرۡكَعُواْ مَعَ ٱلرَّٰكِعِينَ﴾ به دلیل آن است، نمازی که در ابتدا بدان دستور داده شده است به قرین سایر نمازگزاران و در خانه‌ی خدا به هنگام ندا دادن برای نماز، به پایه‌ی تکمیل نمی‌رسد.