۱- رقی
رقی جمع رقیه، و آن جملات و کلماتی است که به قصد شفای بیماریهایی مانند: تب، صرع و غیره استفاده میشود و به آن عزائم نیز گفته میشود بر دو نوع است:
نوع اول: رقیهای که خالی از کلمات شرکی باشد. به این صورت که آیاتی از قرآن بر مریض خوانده شود، یا برای رفع بیماری به اسماء و صفات خدا پناه برده شود، این نوع رقیه صحیح و جایز است. چون پیامبر جگاهی این کار را کرده و به آن امر فرموده است.
عوف ابن مالک میگوید: «ما در جاهلیت رقیه [دم] میکردیم، گفتیم: ای رسول خدا، نظرت در این باره چیست؟ فرمود: رقیههایتان را برایم وصف کنید، اگر در آن شرک نباشد اشکالی ندارد» [۵۵].
سیوطی میگوید: علما دربارهی جایز بودن رقی با سه شرط اجماع کردهاند:
۱- از کلام خدا و اسماء و صفات او باشد.
۲- به زبان عربی و معنای آن واضح باشد.
۳- اعتقاد به اینکه رقیه به خودی خود موثر نیست، بلکه به تقدیر خدا موثر است [۵۶].
و کیفیت آن به این صورت است که: قرآن را بر مریض میخوانند و بر او فوت میکنند، یا قرآن را بر آب میخوانند و مریض آن را مینوشد، در حدیث ثابت بن قیس آمده: «أَنَّ النَّبِيَّ جأَخَذَ تُرَابًا مِنْ بَطْحَانَ فَجَعَلَهُ فِي قَدَحٍ ثُمَّ نَفَثَ عَلَيْهِ بِمَاءٍ وَصَبَّهُ عَلَيْهِ» [۵۷]. «پیامبر جمقداری از خاک بطحان را در ظرفی ریخت و بر آن فوت کرد و آن را بر او پاشید».
نوع دوم: رقیهای که در آن کلمات شرکی وجود دارد و در آن از غیر خدا طلب کمک و فریادرسی میشود و به غیر او پناه میبرند، مانند: رقیه به وسیلهی اسماء جن، ملائکه، انبیاء و صالحین که این نوع جزو عبادت غیر خداست و شرک اکبر است.
یا به غیر زبان عربی، با جملاتی گنگ و غیر قابل فهم باشد، چون بیم آن میرود که کفر یا شرکی در آن باشد و کسی متوجه نشود، لذا ممنوع و ناجایز است.
[۵۵] مسلم. [۵۶] فتح المجید ص (۱۳۵). [۵۷] ابو داود.