۱- الأغانی أبیالفرج اصفهانی
محتوای این کتاب افسانه و شعر و لطیفه و غیره است و هیچ ارتباطی با تاریخ ندارد، و اصفهانی کتابش را مملو از دروغ و فساد و تعصب نژادی و طعنهزدن به خلفای امت کرده است، و همچنین به بعضی از شخصیتهای آل بیت مانند سکینه دختر حسینلو غیره طعنه زده است، او در طی تلاشی مذبوحانه کوشیده است از دیوار محکمی که جوامع اسلامی را به میراث روحی و ارث الهی آن پیوند میدهد عبور کند، تا جداکردن امت از منابع و ارزشهایی که ارتباط آن را با گذشته محکم مینماید راحت و آسان باشد و اینگونه امت برای پذیرفتن هر حمله و صدمهای آمادگی داشته باشد، چون آن وقت امت دیگر احساس افتخار به اصول و ریشههای خود را از دست داده و تصور او در بارهی گذشتگانش تصوری است که اصفهانی و غیره خواسته اند؛ یعنی نگاه تردیدآمیز به گذشته. هرکس در کتاب اصفهانی تأمل کند خواهد دید که وی در کتابش در جاهای زیادی حرمت اسلام را هتک کرده است، و حتی حرمت بیت نبوی را رعایت نکرده و چنان تصویری از سکینه دختر حسین سارائه کرد که هر زن مسلمانی از چنان تصویر متنفر میشود، چه برسد به دختر حسین که سردار جوانان اهل بهشت است؟!
از آن جمله این که در کتابش «الأغانی ۱٧ / ۴۲) میگوید: سکینه به خوانندهای که توبه کرده بود محبت داشت و نزد او رفت و آمد میکرد، گویا چنان که اصفهانی سیمای سکینه را ترسیم میکند سکینه از توبه آن خواننده ناراحت بوده و از او میخواسته که نزد او ترانه بخواند و سکینه نهایت تلاش خود را انجام داده تا او را گمراه کند!!
و دیگر داستانها و دروغهای زیادی که ذکر کرده است، اصفهانی فراموش کرده یا خود را به فراموشی زده از این که سکینه بعد از شهادت پدرش و حادثهی کربلا چه حالتی داشت، همه این مصیبتها عقلها را از دست میگیرد و دلها را خونین میکند پس قلب سکینه چطور [۶٩]؟؟
همچنین اصفهانی کار زشت دیگری که انجام داده این است که قصیدهای که فرزدق در وصف زین العابدین حسین بن علی /سروده است که در اول آن آمده «هذا الذي تعرف البطحاء وطأته» را نمیپذیرد. دکتر ولید الاعظمی در کتاب بینظیرش اصفهانی و کتابش را نقد و رد کرده است، در کتاب «السیف الیمانی فی نحر الأصفهانی صاحب الاغانی» [٧۰].
ما شما را از اعتمادکردن به کتاب «الأغانی» در مطالعهی تاریخ اهل بیت و صحابه و مسلمانان صدر اول اسلام برحذر میداریم، و شما را از زشتیهایی آن که اعظمی در «السیف الیمانی» به آن اشاره کرده برحذر میداریم؛ اما مطالب ادبی و اشعاری که در آن به خوبیهای اخلاقی و عفّت فرا میخواند، و آنچه ضرری ندارد خواندن آن و استفاده از آن مشکلی ندارد. چون اشعار و اخبار ادبی زیادی در این کتاب به ودیعه نهاده شده است.
[۶٩] الأغانی والسیف الیمانی، محمد مجذوب (مجلة الجامعة الإسلامیه) با اندکی تصرف. [٧۰] دارالوفاء مصر و شرح حال اصفهانی را در معجم المؤلفین ملاحظه کنید، ۲ / ۲۳۴، و دو کتاب مهم دیگر از محمد احمد خلف الله و شفیق جبری در رد اغانی اصفهانی نوشته شده است. چنانکه کتابهای زیاد دیگر در مورد اصفهانی تألیف شده، و این فرد بسیار منفور است، و نقد شدید خوانساری از اصفهانی را در کتاب روضات الجنات ملاحظه کنید که از آنجمله میگوید: من کتاب الأغانی را مطالعه نمودم، در آن به جز مسخرگی و گمراهی چیز دیگر نیافتم ... (نگا: روضات الجنات ۵/ ۲۱۲ ط. الدارالإسلامیة).