مرحلهی سوم
به طور متناوب نه پیوسته به منظور طبیعی جلوه دادن موضوع و بردن فرزند با خود برای شرکت در بعضی از کلاسهای درس، با ادعای این که نیاز به همراهی او داری، نه دعوت برای حضور در کلاس درس، چنین به او میگویی: عزیزم! خسته هستم و احساس کسالت میکنم، اما میخواهم در جلسهی فلان درس حاضر شوم و دوست دارم که مرا همراهی کنی و با کمک تو به آن جا بروم. اگر جواب رد داد، اصرار مکن و بر او سخت مگیر! برای بار دوم به تلاش خودت ادامه بده، در اولین گام در هر کاری که برایش انجام میدهی، خودش را هم شرکت بده و از طریق نظرخواهی و مشورت، برای برقراری روابط نزدیک و صمیمی تلاش کن، مثلاً مادر به دخترش بگوید: دخترم، نظر تو دربارهی این روسری چیست؟ و همراه این جملات در کنار آینه بایستد. یا برای نمونه، هنگامی که قصد خروج از خانه را دارد به او بگوید: «دخترم! بیا این نوار را با هم گوش کنیم تا ببینیم نظرت در مورد آن چیست؟ بعد من هم نظر خودم را برایت میگویم». با چنین نظرخواهیای او را ناخودآگاه به سوی عبادتی میکشانید که خودتان آن را انجام میدهید.
باید فرزندمان را- خواه دختر یا پسر- آزاد بگذاریم، تا نظر خود را دربارهی درسهایی که برایش گفتهایم، بیان کند و حتی در مورد خودش آزادانه و با شجاعت سخن بگوید و بیهیچ واهمهای و آزادانه در مورد مسائل دینی سؤال کند. لازم است در این زمینه توجه خود را به نکات مهمی که در زیر میآید جلب کنیم:
• قبل از اتمام موفقیتآمیز مرحلهی قبل، نباید به سراغ مرحلهی بعد برویم، چون هدف اساسی اجرای این مراحل، از بین بردن تنش ایجاد شده میان شما و فرزندتان است و از سرگیری مجدد روابط قطع شده میان او و مسائل دینی است. به طور کلی این موضوع، شبیه داروی آنتی بیوتیک است که باید به طور منظم و تا آخر آن را به کار بگیریم. در صورت عجله یا پیشآمدن مشکل برای دختر یا پسر در خلال اجرای برنامه در سه هفتهی تعیین شده، باید دست نگه داریم و از اول روند درمان آن را از سر بگیریم.
• در این برههی زمانی، نباید به هیچ وجه از نماز سخن به میان آوریم. چون این موضوعی است که باید فرزند در مورد آن به قناعت قلبی برسد، چنانچه در تمام زمینههای قبل موفق شدیم و برنامههای بعدی را هم به لطف الهی با موفقیت پشت سر گذاشتیم، بیگمان توانستهایم نهال پاکی پرورش دهیم و از آن پس همانگونه که خود به نماز پایبندیم، فرزوندمان نیز خود نمازش را به جای میآورد و روزی فرا میرسد که ما از نمازهای طولانی آنان گلهمند خواهیم شد!
• جز در موارد محدود نباید از تقصیر و کوتاهیهای بچهها در زمینهی نماز خرده گرفت و باید از بعضی خطاها مثل ادای حرکت و عدم خشوع در نماز چشمپوشی کرد و تنها به خطاهایی اعتراض کرد که قابل گذشت نیستند، همانند خواندن نماز بدون وضو.
• از خدا کمک بخواهیم و اندوهگین نشویم و پیوسته برای هدایت فرزندانمان دعا کنیم [۲]. هرگز نفرینشان نکنیم و به خاطر داشته باشیم که انسان در زمینهی هدایت به زمان نیاز دارد و اگر خدا بخواهد به خیر و خوبی تمام خواهد شد. بچهها در این دوره، مسائل را فراموش میکنند و به سرعت تغییر میکنند، به خصوص وقتی که به مراحل رشدشان پی برده باشیم و با آنان با آرامی و حوصله و با محبت رفتار کنیم.
[۲] در زمینهی دعای والدین برای فرزندان، کتابچهای حاوی دعاهایی بسیار سودمند از سوی انتشارات ایلاف با ترجمهی مجید احمدی چاپ و منتشر شده است.