۵- آنچه که در مورد خود متن و محتوا و مفهوم آن بحث می‌کند
آیا متن احادیث با مقاصد تشریع آسمانی و آیات صریح قرآنی و مسلمات عقلی، منافاتی ندارد؟
این‌ها (به صورت بسیار فشرده) انواع مواردی است که باید در مورد هر حدیثی (چه از نظر سند و چه از نظر متن) تست شوند. برای فهم موارد کاربردی از مطالب فوق و مذاهب أئمه‌ی حدیث در تصانیف و تألیفات و مراجع حدیث، بهتر است به فصول اولیه‌ی کتاب مقدمه‌ی ابن صلاح شاهرزوری» مراجعه کرد.