بهترین انسان ها بعد از پیامبران

مدح و ستایش اصحاب از زبان سلف صالح

۱- علی‌‌ بن أبی‌‌ طالب سمی‌‌فرماید:

«لَقَدْ رَأَيْتُ أَثَرًا مِنْ أَصْحَابِ رَسُولِ اللهِ ج، فَمَا أَرَى أَحَدًا يُشْبِهُهُمْ، وَاللهِ إِنْ كَانُوا لَيُصْبِحُونَ شُعْثًا غُبْرًا صُفْرًا، بَيْنَ أَعْيُنِهِمْ مِثْلُ رُكَبِ الْمِعْزَى، قَدْ بَاتُوا يَتْلُونَ كِتَابَ اللهِ، يُرَاوِحُونَ بَيْنَ أَقْدَامِهِمْ وَجِبَاهِهِمْ، إِذَا ذُكِرَ اللهُ مَادُوا كَمَا تَمِيدُ الشَّجَرَةُ فِي يَوْمِ رِيحٍ، فَانْهَمَلَتْ أَعْيُنُهُمْ حَتَّى تَبُلَّ وَاللهِ ثِيَابَهُمْ، وَاللهِ لَكَأَنَّ الْقَوْمَ بَاتُوا غَافِلِينَ». [حلية الأولياء، لأبي نعيم الأصبهاني]

«من اثر و نشانه‌هایی از اصحاب پیامبرجرا دیده‌ام، که هیچ کسی را نمی‌‌بینم که به آنها شباهت داشته باشد، به خدا سوگند آنها با موهای‌‌ پریشان و غبار آلود و مایل به زرد، شب را به صبح می‌‌رساندند، و بین دو چشمانشان نشانه‌ای همچون نشانۀ پیشانی اسب وجود داشت، آنها شب را با تلاوت قرآن سپری می‌‌کردند، و گاهی ایستاده روی پاهایشان و گاهی سجده‌کنان روی پیشانی‌‌هایشان، و هرگاه یاد خدا می‌‌شد آنها می‌‌لرزیدند همچون درختی که در روز طوفانی می‌‌جنبد و حرکت می‌‌کند، بخدا سوگند چنان از چشمهایشان اشک سرازیر بود که لباسهایشان خیس می‌‌شد، بخدا سوگند گویی که این قوم در غفلت از دنیا خوابیده‌اند».

و باز می‌‌فرماید: «أُولَئِكَ مَصَابِيحُ الْـهُدَى، يَكْشِفُ اللهُ عَنْهُمْ كُلَّ فِتْنَةٍ مُظْلِمَةٍ، سَيُدْخِلُهُمُ اللهُ فِي رَحْمَةٍ مِنْهُ».

«آنها چراغهای‌‌ هدایت هستند، که خداوند بوسیله آنها هر آشوب و فتنه‌ای را آشکار می‌‌سازد، خداوند آنها را داخل در رحمت خود نماید».

۲- عبدالله بن عمر لمی‌‌فرماید:

«مَنْ كَانَ مُسْتَنًّا فَلْيَسْتَنَّ بِمَنْ قَدْ مَاتَ، أُولَئِكَ أَصْحَابُ مُحَمَّدٍ جكَانُوا خَيْرَ هَذِهِ الْأُمَّةِ، أَبَّرَهَا قُلُوبًا، وَأَعْمَقَهَا عِلْمًا، وَأَقَلَّهَا تَكَلُّفًا، قَوْمٌ اخْتَارَهُمُ اللهُ لِصُحْبَةِ نَبِيِّهِ جوَنَقْلِ دِينِهِ، فَتَشَبَّهُوا بِأَخْلَاقِهِمْ وَطَرَائِقِهِمْ فَهُمْ أَصْحَابُ مُحَمَّدٍ ج، كَانُوا عَلَى الْـهُدَى الْـمُسْتَقِيمِ».

«کسی که می‌‌خواهد از دیگری‌‌ پیروی کند، کسانی را انتخاب کند که از دنیا رفته‌اند، آنها یاران محمد جو بهترین این امت بودند، آنها با قلبهای‌‌ پاک و آگاهی عمیق و فراوان و کم‌ترین تکلّف و در عین سادگی بودند، خداوند آنها را برای‌‌ همنشینی با پیامبرش جو رساندن دین و پیام خود، انتخاب کرده است، پس به اخلاق و روش آنها تأسی کنید، آنها یاران پیامبرجبودند و بر راه راست و مستقیم بودند».

۳- قتاده بن دعامه سدوسی‌‌ می‌‌گوید: «برحق‌ترین ولایق‌ترین کسی‌‌ که شایستۀ تصدیق است یاران رسول الله جمی‌‌باشند که خداوند آنها را برای‌‌ یاری‌‌ پیامبر جو برپایى دین خود برگزیده است». [رواه أحمد].