غذای رسول اللهص
سفرههای رنگارنگ و دیگهای متنوع در خانههای سران و بزرگان و صاحبان قدرت، جابجا میشود. پیامبر این امت، سرزمینهای زیادی را در اختیار دارد و انسانهای زیادی، مطیع و فرمانبردار او هستند و کاروانهای آذوقه از مناطق مختلف نزد وی میآیند. بنابراین فکر میکنید آب و غذای پیامبر اکرمصباید چگونه باشد؟ آیا مانند پادشاهان زندگی میکند یا اینکه غذایی بهتر از غذای آنان میخورد؟ آیا غذایش مانند غذای سرمایه داران است یا غذایی کاملتر از غذای آنان میل مینماید؟.
آری! از سادگی و کمی غذای رسول خداصتعجب نکنید.
انسسمیگوید: اتفاق نیفتاد که نهار و شام پیامبرصگوشت و نان باشد و آنحضرتصشکم سیر غذا بخورد، مگر به دشواری. [روایت ترمذی]
نبی اکرمص، زمانی سیر غذا میخورد که مهمانی نزدش میآمد؛ به خاطر مهمان، غذای خوبی تدارک میدید تا انس و الفت بیشتر گردد و نیکیهای مهمانانش را جبران نماید.
عایشهلمیگوید: اهل بیت محمدصدو روز پشت سر هم از نان جو سیر نخوردند تا اینکه رسول خداصوفات کرد. [روایت مسلم]
و در روایتی دیگر میگوید: از هنگامی که محمدصوارد مدینه شد، اهل بیتش سه شب پیاپی از نان گندم سیر نخوردند تا اینکه آنحضرتصوفات نمود. [بخاری و مسلم]
بلکه چه بسا رسول خداصچیزی برای خوردن نمییافت و یک لقمه هم نمیخورد و با شکم گرسنه میخوابید. ابن عباسلمیگوید: رسول خداصو خانوادهاش، چون غذایی برای خوردن نداشتند، شبهای متوالی گرسنه میخوابیدند و نان آنها، نان جو بود.
باید دانست که این وضعیت به خاطر قلت و یا نبودن غذا نبود. بلکه اموال زیادی از زیر دست پیامبر خداصمیگذشت و همانگونه که متذکر شدیم کاروانها نزدش میآمدند، اما خداوندﻷکاملترین و بهترین حالت را برای پیامبرش انتخاب نمود.
عقبه بن حارثسمیگوید: روزی نبی اکرمصنماز عصر را برای ما امامت نمود؛ سپس با عجله وارد خانهاش شد و دیری نگذشت که بیرون آمد. علت را جویا شدند. فرمود: «یک قطعه طلای صدقه، در خانه گذاشته بودم؛ پس ناگوار دانستم که شب در خانه ام بماند. لذا آن را تقسیم نمودم». [مسلم]
قابل یادآوری است که پیامبر این امتصاز سخاوت و بخشش بینظیری برخوردار بود.
انسسمیگوید: مردی نزد نبی اکرمصآمد؛ پیامبر اکرمصیک وادی گوسفند به او عنایت کرد.
آن مرد نزد قومش برگشت و گفت: ای قوم! مسلمان شوید؛ زیرا محمدصمانند کسی عطا و بخشش مینماید که از فقر نمیترسد. [روایت مسلم]
دوستان گرامی! با این همه سخاوت و بخشش، به وضعیت پیامبر این امت بیندیشید. انسسمیگوید: سراغ ندارم که نبی اکرمصدر ظرفهای کوچک و تشریفاتی غذا بخورد یا نان نازک (لواش) برایش پخته شود و یا روی میز نهارخوری غذا میل کند». [بخاری]
عایشهلمیگوید: نبی اکرمصنزد من میآمد و میفرمود: نهار داری؟ میگفتم: خیر. میفرمود: «پس من روزه هستم». [مسلم]
همچنین به ثبوت رسیده است که آنحضرتصیک ماه و دو ماه را فقط با آب و خرما سپری میکرد. [بخاری و مسلم]
با وجود این کمبود غذا و خوراکی، باز هم ادب اسلامی و اخلاق سترگش، باعث میشود تا از نعمتهای الهی سپاسگزاری نماید و از کسانی که غذا و خوراکی را فراهم ساختهاند، تشکر کند. اگر در درست کردن، اشتباهی صورت میگرفت، آنان را سرزنش نمیکرد؛ چراکه آنان، تلاششان را کرده بودند. به همین خاطر پیامبر اکرمصاز غذا عیب نمیگرفت، آشپز را سرزنش نمیکرد، آنچه را که وجود داشت، رد نمینمود و چیزی را که وجود نداشت، طلب نمیکرد.
آری! آن بزرگوار، پیامبر این امت بود و هم و غمش، شکم و غذایش نبود.
ابوهریرهسمیگوید: هرگز رسول خداصاز غذایی عیب نگرفت؛ اگر مورد علاقهاش بود، تناول میفرمود و در غیر این صورت، رهایش میکرد. [بخاری و مسلم]
اینک برای دوستان گرامی سخن شیخ الاسلام ابن تیمیه را بطور مختصر میآورم؛ وی، میگوید:
درباره نحوه خوردن و لباس پوشیدن، باید گفت که بهترین روش، روش محمدصاست. روش ایشان در نحوه خوردن، این بود که هر چه میسر میشد، اگر اشتها داشت، تناول میفرمود؛ غذای موجود را رد نمیکرد و برای غذایی که وجود نداشت، تکلف نمینمود؛ اگر گوشت و نان وجود داشت، میخورد و اگر فقط خرما و یا فقط نان وجود داشت، تناول میکرد. اینگونه نبود که اگر دو نوع غذا وجود داشت، بگوید: من دو نوع غذا نمیخورم. همچنین از خوردن غذا به خاطر لذت و شیرینیش امتناع نمیورزید.
در حدیث آمده است که رسول خداصمیفرمود: «ولی من، روزه میگیرم و روزهایی را افطار میکنم؛ شب زنده داری مینمایم و میخوابم. با زنان ازدواج میکنم و گوشت نیز میخورم. پس هر کس، از سنت من رویگردانی کند، از من نیست».
خداوندﻷبه بندگانش دستور داده تا از روزی پاک او بخورند و شکرش را به جا آورند. پس هر کس، حلال خدا را بر خود حلال کند، متجاوز شمرده میشود.
همچنین کسی که سپاس نعمتهای خداوند را به جا نیاورد، در واقع کوتاهی کرده و حق خداوند را ضایع نموده است.
باید دانست که راه رسول خداصبهترین و صحیحترین راههاست و کسانی که آن را ترک میکنند، از دو حال خالی نیستند:
یا گروهی هستند که از نعمتهای الهی در حد افراط استفاده میکنند، ولی از انجام واجبات رویگردانی مینمایند.
و یا گروهی هستند که نعمتهای حلال را بر خود حرام میسازند و رهبانیتی را بدعتگذاری میکنند که خداوند، آن را مشروع قرار نداده است؛ باید دانست که در اسلام رهبانیتی وجود ندارد.
ابن تیمیه میافزاید: هر چیز پاکی، حلال، و هر حلالی، پاک است. زیرا خداوندﻷاشیای پاک را برای ما حلال، و اشیای ناپاک را برای ما حرام نموده است. همچنین خداوند متعال، هر چیز مضر را برای ما حرام و هر چیز مفید را برای ما حلال قرار داده است.