شب زنده‌داری

مدینه را شب فرا گرفت و سیاهی شب، بر آن سایه انداخت؛ اما رسول خداصشب را با نماز، یاد خدا وشب زنده داری، نورانی می‌گرداند. او، با پروردگار زمین و آسمان، همان ذاتی که اختیار تمام هستی در دست اوست، مناجات می‌نماید و دستور آفریننده‌اش را لبیک می‌گوید، آنجا که می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمُزَّمِّلُ ١ قُمِ ٱلَّيۡلَ إِلَّا قَلِيلٗا ٢ نِّصۡفَهُۥٓ أَوِ ٱنقُصۡ مِنۡهُ قَلِيلًا ٣ أَوۡ زِدۡ عَلَيۡهِ وَرَتِّلِ ٱلۡقُرۡءَانَ تَرۡتِيلًا ٤﴾[المزمل:۱-۴] یعنی: «ای جامه به خود پیچیده! شب را جز اندکی از آن، بیدار بمان یا کمی از نیمه بکاه یا کمی بر نیمه آن بیفزای و قرآن را خوب با تلفظ صحیح حروف و تدبر در معانی آن بخوان».

ابوهریرهسمی‌گوید: رسول اللهصبه اندازه‌ای شب‌ها به نماز می‌ایستاد که قدم‌هایش ورم می‌کرد. مردم می‌گفتند: ای رسول خدا! با آنکه گناهان گذشته و آینده ات بخشیده شده‌اند، باز هم چنین می‌کنی؟ فرمود: «آیا بنده‌ای سپاسگزار نباشم»؟ [ابن ماجه]

اسود بن یزیدسمی‌گوید: از عایشهلدرباره کیفیت نماز رسول خداصپرسیدم؛ گفت: ایشان، اول شب می‌خوابید، سپس بیدار می‌شد و نماز می‌خواند و اگر نیازی به همسرش داشت، با وی همبستر می‌شد و هنگامی که صدای اذان را می‌شنید، به سرعت برمی‌خاست؛ اگر جنب بود، غسل می‌کرد؛ در غیر این صورت، وضو می‌گرفت و برای نماز می‌رفت. [بخاری]

باید دانست که نماز شب پیامبر اکرمصبه اندازه‌ای طولانی است که از یکسو انسان را به شگفتی وا می‌دارد و از سوی دیگر باعث می‌شود که ایشان و نمازش را الگو قرار دهیم.

حذیفه بن یمانسمی‌گوید: شبی با نبی اکرمصبه نماز ایستادم. آن‌حضرتصشروع به خواندن سوره بقره نمود؛ با خود گفتم: بعد از خواندن صد آیه، رکوع خواهد کرد، اما ادامه داد. گفتم: سوره بقره را در یک رکعت می‌خواند، اما باز هم ادامه داد و آل عمران را شروع کرد. گفتم: با تمام شدن آن، رکوع می‌نماید؛ اما ایشان خواندن سوره نساء را شروع کرد. بدون عجله تلاوت می‌فرمود. هرگاه آیه‌ای می‌خواند که در آن تسبیح وجود داشت، تسبیح می‌گفت. و اگر آیه‌ای می‌خواند که در آن، سؤال و طلب شده بود، طلب می‌کرد و اگر از پناه خواستن سخن به میان آمده بود، پناه می‌خواست؛ سپس رکوع کرد و شروع به گفتن سُبْحَانَ رَبِّي الْعَظِيمِنمود. اندازه رکوعش نیز به ایستادنش بسیار نزدیک بود. آنگاه سَمِعَ الله لِمَنْ حَمِدَهُ رَبَّنَا لَكَ الْحَمْدُ گفت و خیلی طولانی، تقریبا به اندازه رکوعش ایستاد. سپس سجده نمود و سُبْحَانَ رَبِّيَ الأَعْلَى گفت. اندازه سجده‌اش نیز خیلی نزدیک به اندازه قیامش بود. [مسلم]