تمام چیزهای پسندیده و مطلوب کلید دارند
هیچ چیز مطلوبی نیست مگر این که برای آن مفتاح (کلیدی) است که با آن باز می‌شود، پس مفتاح بهشت چنانچه گذشت توحید است، و کلید نماز وضو است، همانطور که در حدیث وارد شده است، ابن قیم/می‌فرماید: «خداوند سبحان برای هر مطلوبی مفتاح و کلیدی قرار داده که با آن باز می‌شود، پس مفتاح نماز را وضو قرار داده، همچنانکه رسول اکرم جمی‌فرماید:
«مِفْتَاحُ الصَّلاَةِ الطُّهُورُ».
«کلید نماز وضو است» [۱٧].
مفتاح حج احرام‌بستن و مفتاح بر و نیکوکاری صداقت و مفتاح بهشت توحید و مفتاح علم خوب سؤال‌کردن و خوب گوش‌کردن و مفتاح نصر و ظفریافتن صبر کردن است، و مفتاح زیادشدن نعمت شکردکردن، و مفتاح ولایت عشق الهی داشتن و ذکرکردن است، و مفتاح رستگاری، تقوا، و مفتاح توفیق اشتیاق و ترس از خداوند، و کلید اجابت، دعاکردن. و مفتاح اشتیاق به آخرت، زهد در دنیا و مفتاح ایمان، فکرکردن در آنچه که خداوند بندگانش را به فکرکردن در آن دعوت داده و مفتاح شرفیابی به بارگاه الهی تسلیم‌کردن قلب و سلامت آن به خاطر خدا و اخلاص به خاطر خدا در حب و بغض و انجام عمل و ترک آن. و مفتاح زنده‌شدن قلب، تدبر در آیات قرآن و تضرع در سحرگاه و ترک گناه است. مفتاح به دست‌آوردن رحمت، احسان در عبادت خالق و سعی در نفع مخلوق و مفتاح رزق، سعی همراه استفغار و تقوا و مفتاح عزت اطاعت خدا و رسولش و مفتاح آمادگی برای آخرت، کوتاه‌کردن آرزوهای باطل و مفتاح هر خیر، اشتیاق به خدا و سرای آخرت و مفتاح هر شر، محبت دنیا و بلندبودن آرزوهاست.
شناخت کلیدهای خیر و شر از پرمنفعت‌ترین ابواب علم است و برای شناخت و رعایت آن کسی که توفیق و بهرۀ وافری داشته باشد موفق می‌گردد» [۱۸].
از سلف رحمهم الله در این معنی آثاری وارد شده است که بعضی از آن را برای شما ذکر می‌کنم:
«عون بن عبد الله/می‌فرماید: اهتمام و توجه بنده به گناهش باعث ترک آن گناه می‌شود، پشیمانی او بر گناه کلید توبه است و همیشه بنده به گناهی که انجام داده اهتمام می‌کند تا این که آن گناه از بعضی نیکی‌هایش برایش پرمنفعت‌تر می‌گردد» [۱٩].
سفیان بن عیینه/می‌فرماید: «فکرکردن کلید رحمت است، آیا نمی‌بینی که ابتدا شخص فکر می‌کند، سپس توبه می‌نماید» [۲۰].
وهب/می‌فرماید: «خاموشی و سکوت فهم تفکر است و اندیشیدن، کلید سخن عاقلانه‌گفتن است و سخن حق‌گفتن، دلیل بر جنت است» [۲۱].
محمد بن علی/به فرزندش می‌گوید: «ای پسرم از کسالت و دلتنگی بپرهیز! این دو چیز کلید همۀ بدی‌ها است، اگر تو کسل شوی نمی‌توانی حق را ادا کنی، و اگر دلتنگ شوی بر حق نمی‌توانی صبر کنی» [۲۲].
حسن بصری/می‌فرماید: «کلید دریاها، کشتی‌هاست و کلید زمین راه‌ها است و کلید آسمان دعا است» [۲۳].
سهل بن عبدالله/می‌فرماید: «ترک هوای نفس کلید بهشت است» [۲۴]، زیرا خداوند می‌فرماید:
﴿وَأَمَّا مَنۡ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِۦ وَنَهَى ٱلنَّفۡسَ عَنِ ٱلۡهَوَىٰ ٤٠ فَإِنَّ ٱلۡجَنَّةَ هِيَ ٱلۡمَأۡوَىٰ ٤١﴾[النازعات: ۴۰ - ۴۱].
«و اما آن کس که از جا و مقام پروردگار خود ترسیده باشد و نفس را از هوی و هوس باز داشته باشد قطعاً بهشت جایگاه (او) است».
سفیان/می‌فرماید: «گفته می‌شود سکوت طولانی کلید عبادت است» [۲۵].
شیخ الاسلام/می‌فرماید: «صدق کلید هر خوبی و خیر است، همانطوری که دروغ کلید هر بدی است» [۲۶]. و می‌فرماید: «دعا کلید هر خیر است» [۲٧].
[۱٧] أبوداود شماره ۶۱، ترمذی شماره ۳ و آلبانی در صحیح جامع آن را صحیح دانسته، شماره ۵۸۸۵. [۱۸] الجواب الکافی ص ۱۰۰. [۱٩] رواه ابونعیم فی الحلیة ج ۴ ص ۲۵۱. [۲۰] رواه ابوشیخ فی العظمة شماره ۳٩. [۲۱] رواه ابوشیخ فی العظمة شماره ۵۵. [۲۲] رواه ابونعیم فی الحلیة ج ۳ ص ۱۸۳. [۲۳] تفسیر قرطبی ج ۱۴ ص ۵۳. [۲۴] تفسیر قرطبی ج ۱٩ ص ۱۳۵. [۲۵] رواه ابن ابی الدنیا فی الصمت شماره ۱۳۶. [۲۶] الاستقامة ج ۱ ص ۴۶٧. [۲٧] مجموع الفتاوی ج ۱۰ ص ۶۶۱.