نشانههای بزرگ قیامت
ما در بخش گذشته برخی از نشانههای کوچک (صغری) قیامت را با ذکر دلیل بیان نمودیم، در این بخش از کتاب به ذکر نشانههای بزرگ (کبری) قیامت میپردازیم:
حذیفة بن اسید غفاریس روایت میکند که روزی ما اصحاب رسول خداص درباره قیامت گفتگو میکردیم که رسول خداص بر ما وارد شدند، و پرسیدند:
«درباره چه گفتگو میکنید؟»
عرض کردیم: درباره قیامت.
فرمودند:
«قیامت بر پا نخواهد شد تا زمانی که قبل از آن ده نشانی ببینید» آنگاه اینها را ذکر نمود:
۱- دود ۲- دجال ۳- دابه (جنبنده) ۴- طلوع خورشید از مغرب ۵- نزول حضرت عیسی (از آسمان) ۶- یأجوج و ماجوج ٧- سه خسف (فرو رفتن در زمین) یکی در مشرق ۸- دیگری در مغرب٩- سومی در جزیرة العرب ۱۰- و آخرین نشانهها آتشی است که از سرزمین یمن بیرون میشود، و مردم را بطرف سرزمین محشر سوق میدهد [۱۰۴].
گفتنی است که نشانههای که در این حدیث ذکر شده بر حسب ترتیب وقوع آنها نیست، اما نشانههای بزرگ قیامت چنین است که وقتی یکی ظاهر گردید، دیگری در پی آن خواهد آمد.
عبدالله بن عمرب از رسول خداص روایت میکند که فرمود:
«نشانههای قیامت گویا مهرههای یک گردنبند هستند؛ که در یک زنجیر قرار دارند، هرگاه زنجیر بریده شود، مهرهها یکی بعد از دیگری بیرون میآید» [۱۰۵].
امام ابن حجر در فتح الباری مینویسد:
به راستی که (در احادیث) ثابت شده است که نشانههای قیامت مانند زنجیری است که بریده گردد، و مهرههای آن با سرعت ریخته و منتشر شود [۱۰۶].
در حدیثی که عبدالله بن عمروب از پیامبرص روایت کرده آمده است:
«إن أول الآيات خروجاً طلوع الشمس من مغربها وخروج الدابة علی الناس ضحی و أيهما ما کانت قبل صاحبها، فالآخری علی إثرها قريباً.اولین نشانههای که ظاهر میگردد؛ طلوع آفتاب از مغرب است، و خروج دابه (جنبنده) بر مردم در هنگام ظهراست، و هر کدام اینها پیشتر از دیگری بود، آن دیگری در پی آن نزدیک خواهد بود» [۱۰٧].
امام احمد بن حجر عسقلانی میگوید:
آنچه که از روایات میتوان ترجیح داد اینست که:
خروج دجال اولین علامت بزرگی است که ما را به تغییر و دگرگونی عظیمی در زمین خبر میدهد، و این تغییر با وفات حضرت عیسی بن مریم خاتمه مییابد، و همانا طلوع آفتاب از سمت مغرب اولین آیات بزرگی است که ما را از تغییر و دگرگونی در عالم علوی خبر میدهد، و این با بر پا شدن قیامت به پایان میرسد، و شاید خروج دابه (جنبنده) در همان روزی باشد که آفتاب از مغرب طلوع میکند [۱۰۸].
ابو عبدالله حاکم میگوید:
آنچه بنظر میرسد اینست؛ که طلوع آفتاب پیش از خروج دابه (جنبنده) است، آنگاه دابه در همان روز یا روزی دیگر نزدیک آن خارج میشود [۱۰٩].
اما بقیه نشانهها (خسوف سه گانه و دود...) چنانکه ذکر کردیم ترتیب آنها را نمیدانیم و نص صحیحی در این زمینه وجود ندارد.
[۱۰۴] صحیح امام مسلم (۲٩۰۱). [۱۰۵] حدیث صحیح است، امام احمد در مسند (۲/۲۸۸) و حاکم در مستدرک (۴/۵۲۰) و ابن أبی شیبه در مصنف (٧/۴۶۶)روایت کرده است . [۱۰۶] فتح الباری (۱۳/٧٧). [۱۰٧] صحیح امام مسلم (۲٩۴۱). [۱۰۸] فتح الباری (۱۱/۳۵۳). [۱۰٩] مصدر سابق.