مروری بر جايگاه اخلاق در اسلام

ی) همگانی بودن مسیر رشد اخلاقی برای همه‌ی انسان‌ها

ی) همگانی بودن مسیر رشد اخلاقی برای همه‌ی انسان‌ها

یکی دیگر از ویژگی‌های اخلاق اسلامی این است که مسیر رشد اخلاقی را بر همه‌ی انسان‌ها به طور مساوی گشوده می‌داند این ویژگی ناشی از انسان‌شناسی اسلامی و تربیت اسلامی است، تربیت اسلامی، شرایط سنی و محیطی و معرفتی افراد را در نظر دارد به همین دلیل پاداش و کیفر هر فرد به تناسب شرایط اوست، تناسب پاداش و کیفر با شرایط هر فرد موجب می‌شود، هیچ‌گاه انسان حرکت به سوی کمال را دیر نمی‌شمارد و گمان نخواهد کرد به سبب شرایط ویژه‌ای که دارد به کمال نخواهد رسید. انسان مسلمان با ایمان هیچ‌گاه نمی‌تواند شرایط سنی خود را بهانه‌ای برای سستی در مسیر کمال قرار دهد. همچنین هیچ فرد مسلمانی نباید فقدان امکانات و ابزار مادی را بهانه کند و تکالیف اخلاقی و شرعی خود را ترک کند. در نظام فقهی و اخلاقی اسلام هر فرد در هر شرایطی تکلیف خاص خود دارد که متناسب با امکانات و توانایی‌های مربوط به همان شرایط است در نتیجه همه‌ی انسان‌ها در هر برهه‌ی زمانی و در هر محیط اجتماعی و جغرافیایی می‌توانند به سوی کمال حرکت کنند و اگر تکالیف اخلاقی خویش را به شایستگی و با خلوص نیت انجام دهند، مراتب بلندی از کمال را در می‌یابند.