مختصری از فقه روزه

اعمال مباحی که روزه را باطل نمی‌کند

اعمال مباحی که روزه را باطل نمی‌کند

۱- افطار نکردن تا سحر. ۲- حمام کردن: از ابوبکرهس روایت است که همانا رسول الله ج را در عرج (اسم مکانی است) دیدم در حالی که روزه بودند از شدت گرما و تشنگی بر سرشان آب می‌ریختند. [۳۳] و عایشه و ام سلمهب روایت کرده‌اند که رسول الله ج درروز (بعد از فجر) غسل می‌کردند و روزه بودند [۳۴]. ۳- احتلام شدن در روز. ۴- صبح کردن در حالت جنابت. ۵- خون دادن برای آزمایش و... ۶- حجامت: رسول الله ج فرمودند: «روزه‌ی شخص حجامت کننده و شخصی که برایش انجام داده باطل است.» [۳۵] جمهور علما نظر بر منسوخ شدن این حدیث دارند چون رسول الله این حدیث را در اوایل فرموده‌اند واحادیث بعدی این موضوع را روشن می‌کند. ابن عباسب می‌فرماید: همانا رسول الله ج حجامت می‌کردند در حالی که ایشان روزه بودند. [۳۶] و ابو سعید خدریس می‌فرماید: رسول الله اجازه دادند به حجامت کردن برای شخص روزه دار. [۳۷] و در میان صحابه ابن عباس- ابوسعید- ابن مسعود- ام سلمه- حسین بن علی- عروة بن زبیر و سعید بن جبیرش حجامت را باعث باطل شدن روزه ندانسته‌اند. ۷- تزریق آمپول و مصرف قطره. ۸- آب دادن به دهان و بینی در وضو: اگر در این هنگام آب بدون اراده ازحلق پایین برود اشکالی ندارد. از لقیط بن صبرهس روایت است که رسول الله ج فرمودند: «در استنشاق (آب به بینی دادن) مبالغه کنید مگر این‌که روزه باشید» [۳۸].

۹- سیواک یا مسواک زدن. ۱۰- مزه‌کردن غذا توسط آشپز برای نیاز و بدون آن‌که از گلویش پایین رود. ۱۱- چرب‌کردن موی سر و پوست، عطر زدن و سرمه کشیدن بر چشم. ۱۲- کوتاه کردن موی سر و گرفتن ناخن. ۱۳- خوردن آب دهان به هر صورتی که باشد. ۱۴- خون دماغ شدن. ۱۵- استفاده از داروی غرغره (با آب نمک و....) دلیل کلی برای مباح بودن این موارد، نبودن دلیل از قرآن وسنت بر تحریم بودن آن‌ها است و اگر باعث باطل شدن روزه می‌شدند، در نصوص بیان می‌شد و خداوند می‌فرماید: ﴿وَمَا كَانَ رَبُّكَ نَسِيّٗا٦٤ [مريم: ۶۴] «پروردگارت هرگز فراموش‌کارنبوده است.» و هیچ فرقی بین انجام مواردی چون سیواک دادن آب به دهان و بینی دادن در وضو حمام‌کردن و خون‌دادن و... در اول روز و آخر روز نیست و کسانی که قائل به آن هستند دلیلی برای گفته خود ندارند.

[۳۳] صحیح سنن ابوداوود: ۲۰۷۲. [۳۴] به روایت بخاری: ۱۹۲۵- مسلم: ۱۱۰۹. [۳۵] صحیح، الترمذی: ۷۷۴، ابوداوود: ۲۳۶۷. [۳۶] به روایت بخاری: ۱۹۳۹. [۳۷] صحیح، مصنف ابن ابی شیبه (۳/۵۱-۵۳) الاءرواء الغلیل (۷۴/۴). [۳۸] صحیح سنن ابوداوود: ۱۲۹.