توسل جایز و غیر جایز

به کسی غیر از رسول اللهصاقتدا و تأسی نمی‌کنیم

به کسی غیر از رسول اللهصاقتدا و تأسی نمی‌کنیم

متأسفانه افرادی که از دیدگاه مردم از جمله علما به شمار می‌روند و یا صاحبان مقام و قدرت هستند، مانند انسان‌های جاهل و نادان، نزد قبرها، کارهایی انجام می‌دهند که در واقع از جملۀ گمراهان به شمار می‌روند و هرگاه که مردم در این‌ مورد از آنها فتوی می‌خواهند، در جواب می‌گویند: این کار، جایز و صحیح است و شرک به شمار نمی‌رود؛ مردم به آنها اقتدا می‌کنند، ولی شخص عاقل و دانا این کار را انجام نمی‌دهد، زیرا می‌گوید آنچه رسول اللهصو سلف صالح انجام نداده‌اند، من نیز انجام نمی‌دهم.

رسول اللهصدر تمامی زندگی خود غیر از خدا را نخواست و هیچ کس از او چنین کاری ندید؛ نه در صلح و نه در آشتی، نه در وقت جنگ و نه در وقت شادی و مسرت، و نه در خوشی و خرمی و نه در شدت و سختی. آنچه از او ثابت شده این است که هرگاه مشکل یا مصیبتی به او می‌رسید، به بلال می‌گفت: «یا بِلالُ، أرِحْنا بِها» یعنی: «ای بلال ما را با نماز خواندن آرامش ده» [۳]،

و ما در هر نماز این آیه را می‌خوانیم:

﴿إِیَّاكَ نَعۡبُدُ وَإِیَّاكَ نَسۡتَعِینُ ٥[الفاتحة: ۵]

«پروردگارا تنها تو را می‌پرستیم و تنها از تو یاری می‌خواهیم».

یعنی هیچ کس غیر از تو نمی‌پرستیم، و از او یاری نمی‌طلبیم، بلکه فقط از تو کمک می‌خواهیم.

خداوند در قرآن می‌فرماید:

﴿لَّقَدۡ كَانَ لَكُمۡ فِی رَسُولِ ٱللَّهِ أُسۡوَةٌ حَسَنَةٞ[الأحزاب: ۲۱]

«همانا سرمشق و الگوی زیبایی در [شیوه پندار وگفتار و کردا] پیامبر خدا برای شماست».

خداوند نفرموده که: برای شما در اهل زمانتان پیشوای خوبی است، و نفرمود که: چرا به بزرگان زمانتان اقتدا و تأسی نکردید؟

بنگرید که بنی‌اسرائیل هنگامی که در معصیت خدا از علما و عابدان خود اطاعت کردند، خداوند چه فرمود:

﴿ٱتَّخَذُوٓاْ أَحۡبَارَهُمۡ وَرُهۡبَٰنَهُمۡ أَرۡبَابٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِ[التوبة: ۳۱]

«[یهودیان و مسیحیان] دانشمندان و راهبان خود را به جاى خدا به الوهیت گرفتند».

هنگامی که عدی بن حاتم، که قبل از اسلام مسیحی بود، این آیه را شنید، گفت: «ای رسول الله، ما آنها را نمی‌پرستیدیم». رسول اللهصدر جواب فرمودند: «آیا چنین نبود که [روحانیون شما] آنچه را که خدا حرام کرده بود، حلال می‌کردند و شما نیز آن را حلال می‌کردید؛ و آنچه را که خدا آن را حلال کرده بود، حرام می‌کردند و شما نیز آن را حرام می‌کردید؟» عدی بن حاتم در جواب گفت: «بلی ای رسول خدا». آن حضرتصفرمودند: «این همان عبادت ‌کردن آنهاست [۴].

[۳] روایت بخاری و احمد. [۴]ـ ترمذی ۵/۲۵۹.