اسلام دین کامل است

نوع سوم: توحید اسماء و صفات اللهأ

این نوع توحید نیز بر دو اصل و اساس استوار است، طوری‌که اللهأخودش بیان نموده است.

اول: پاک و منزه دانستن اللهأاز مشابهت مخلوقات.

دوم: ایمان داشتن و یقین کردن به تمام نام‌ها و صفاتی‌که الله متعال برای ذات خودش ثابت کرده و یا پیامبرش او را توصیف نموده است، به نحوی‌که شایستۀ کمال و عظمت اوست.

و هویداست که هیچ کسی اللهأرا بهتر از خودش توصیف کرده نمی‌تواند، و هم چنین ـ بعد از الله متعال ـ کسی بهتر از پیامبرجنمی‌تواند خدا را توصیف کند.

خداوند متعال در مورد ذات خودش می‌فرماید: ﴿قُلۡ ءَأَنتُمۡ أَعۡلَمُ أَمِ ٱللَّهُ﴾[البقرة: ۱۴]. «آیا شما بهتر می‌دانید یا الله؟». و از شأن رسولش خبر داده می‌فرماید: ﴿وَمَا يَنطِقُ عَنِ ٱلۡهَوَىٰٓ ٣ إِنۡ هُوَ إِلَّا وَحۡيٞ يُوحَىٰ ٤﴾[النجم: ۳-۴]. «از روی هوا و هوس سخن نمی‌گوید، آن نیست (قرآن) مگر وحی، که بسوی او فرستاده می‌شود».

همچنان الله متعال در آیۀ ذیل مماثلت یا شبیه و همانند بودن را از خود نفی کرده چنین می‌فرماید: ﴿لَيۡسَ كَمِثۡلِهِۦ شَيۡءٞ﴾[الشوری: ۱۱].

«هیچ چیزی شبیه و همانند الله نیست». و برای ذات خویش اثبات صفات را بطور حقیقت بیان نموده می‌فرماید: ﴿وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡبَصِيرُ﴾[الشوری: ۱۱]. «و او شنوا و دانا است». پس جزء اول آیت به عدم تعطیل و تحریف در اسماء و صفات خداوند متعال حکم می‌کند [و جزء دوم آیت به اثبات اسماء و صفات او تعالی دلالت می‌کند]. پس از آیۀ که بالا ذکر شد واضح و هویدا می‌گردد که اثبات اسماء و صفات خداوند، حقیقتا بدون تمثیل [مثل وهمانند ثابت کردن برای الله] و نفی کردن مماثلت [مخلوق با خدا] بدون تعطیل – واجب و ضروری است.

همچنان در قرآن کریم اللهأبیان نموده است که مخلوقات از احاطه و دانستن ذات و صفات او تعالی عاجز هستند، چنانکه می‌فرماید: ﴿يَعۡلَمُ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيهِمۡ وَمَا خَلۡفَهُمۡ وَلَا يُحِيطُونَ بِهِۦ عِلۡمٗا ١١٠﴾[طه: ۱۱۰].

«آنچه را پیش روی آدمیان است- از امر قیامت- و آنچه را پس از آنان است- از امر دنیا- می‌داند، حال آنکه آنان به او احاطۀ عملی ندارند».