تفاوت‌های بین جماعت به معنای خاص و جماعت به معنای عام
الف: در جماعت عام امیر واضح و آشکار است و بر هر مسلمانی بیعت با امام و اطاعت از او واجب است.اما امیر جماعت خاص بر همه‌ی مسلمانان واجب نیست از او اطاعت کنند و با او بیعت کنند بلکه هر کس کارش را پسندید و از سیرت و عمل و دعوتش راضی است می‌تواند به جماعتش ملتزم باشد ولی کسی که دوست ندارد و دیگری را بهتر و شایسته‌تر می‌داند می‌تواند با بهتر و شایسته‌تر بیعت کند و هیچ مشکلی نیست.
ب: یکی دیگر از تفاوت‌ها آن است که جماعت مسلمانان جایز نیست متعدد باشد به این صورت که هرگاه با امامی بیعت شد نصب امام دیگر و ایجاد مزاحمت برای امام موجود جایز نیست همانطوری که رسول اللهصفرموده‌اند: «إِذَا بُويِعَ لِخَلِيفَتَيْنِ فَاقْتُلُوا الآخَرَ مِنْهُمَا» [۱۴]. «هرگاه با دو خلیفه بیعت شد آخری‌شان را بکشید». و در حدیث دیگر فرمود: «مَنْ أَتَاكُمْ وَأَمْرُكُمْ جَمِيعٌ عَلَى رَجُلٍ وَاحِدٍ يُرِيدُ أَنْ يَشُقَّ عَصَاكُمْ أَوْ يُفَرِّقَ جَمَاعَتَكُمْ فَاقْتُلُوهُ بِالسَّيْفِ كَائِنًا مَنْ كَانَ» [۱۵]. «هر کس نزد شماآید درحالیکه بر یک فرد اتفاق نموده‌اید و بخواهد عصایتان را بشکند یا جمعتان را متفرق سازد او را با شمشیر بکشید هرکسی که باشد». اما تعدد جماعت‌های خاص جایز است. بلکه به سبب تعدد واجبات و پر کردن خلأ و انجام فرضهای کفایه تعددش مستحب است. پس جماعت خاص کجا و جماعت عام کجا؟
فرق گسترده‌ای بین آن دو وجود دارد و کسانی که این تفاوت‌ها را ندیده‌اند و بین دو جماعت تشخیص نداده‌اند گمان کرده‌اند هر مجموعه‌ای از مردم که برای اقامه‌ی فریضه‌ی ضایع شده‌ای و واجب شرعی اهمال شده‌ای مانند احداث مدرسه یا مسجد یا تعلیم نادانان و نشر علم اجتماع کنند و برای خود امیری انتخاب کنند و نظامی و برنامه‌ای وضع کنند بر حاکم مسلمان خروج نموده‌اند و جماعت مسلمانان را متفرق ساخته‌اند که این نوع نگرش ناشی از بدفهمی و عدم تشخیص بین جماعت خاص و جماعت عموم مسلمانان است.
[۱۴] متفق علیه. [۱۵] متفق علیه.