مطلب سوم: دشواری دعوت توحید

عجیب این است که وقتی کسی امثال آیت الله شریعت سنگلجی (که رحمت خدا بر او باد) می‌آید و سخن از توحید و یکتا پرستی می‌زند با هزاران تهمت و افتراء و آزار و اذیت و زخم زبان روبرو می‌شود، بعید نیست این سنت الهی است، همه پیامبران و امامان و مصلحان در طول تاریخ همین راه را پیموده اند، آیا تا کنون اندیشیده‌اید و از خود پرسیده اید؟ که نوح ÷با ۹۵۰ سال! تلاش شبانه روزی! چرا ۹۵ نفرهم با ایشان همراه نشد؟ علت دشمنی مردم با آن پیامبر الهی و آن مرد بزرگ و صالح چه بود؟ چرا آزار و اذیتش می‌کردند؟ علت دشمنی آذر بت تراش پدر ابراهیم بت شکن ÷با آن پیامبر أولوالعزم و موحد راستین چه بود؟ چرا با فرزندش سر دشمنی برداشته بود؟! علت دشمنی فرعون با موسی کلیم الله ÷که او و همسرش، او را از دریا یافته بودند و در خانه‌شان پرورش داده و بزرگش کرده بودند چه بود؟! علت عداوت و دشمنی و عناد مردم قریش با حضرت محمد مصطفی جکه مانند همه پیامبران الهی شخصیتی امین و خوش اخلاق و شناخته شده بودند چه بود؟! با ایشان چه دشمنی داشتند؟ این رسول مکرم و معظم و نور چشم همه عالم که می‌فرمایند: »لَقَدْ أُخِفْتُ فِی اللَّهِ وَمَا یُخَافُ أَحَدٌ وَلَقَدْ أُوذِیتُ فِی اللَّهِ وَمَا یُؤْذَى أَحَدٌ وَلَقَدْ أَتَتْ عَلَیَّ ثَلَاثُونَ مِنْ بَیْنِ یَوْمٍ وَلَیْلَةٍ وَمَا لِی وَلِبِلَالٍ طَعَامٌ یَأْكُلُهُ ذُو كَبِدٍ إِلَّا شَیْءٌ یُوَارِیهِ إِبْطُ بِلَالٍ« [۲].

«براستی در راه خدا آنقدر ترسانده شده ام که هیچ‌کس ترسانده نشده، و آنقدر در راه خدا اذیت شده ام که هیچ‌کس اذیت نشده، سی (۳۰) شبانه روز بر من چنین گذشته که من و بلال غذایی که یک مخلوق زنده بتواند بخورد را نداشتیم مگر مقدار اندکی که احیاناً بلال زیر بغلش نگه می‌داشت»!!.

علت این آزار و اذیت چه بود؟ چه مشکلی وجود داشت که آن فضای خانوادگی و محبت و صمیمیت بنی هاشم و بنی عبد المطلب به فضای عداوت و دشمنی مبدل شد؟

سرور گرامی و خواهر و برادر عزیز! آیا تا کنون فکر کرده‌اید و اندیشیده‌اید که شخصیتی به بزرگواری و متانت و امانت و صداقت و عظمت اخلاق و صاحب همه کمالات ممکنه بشری مانند حضرت رسول گرامی جکه از همه پیامبران و فرشتگان هم افضل بودند، چرا سبب دشمنی و خصومت و عداوت و رنجش جامعه و حتی افراد خانواده با یکدیگر گردیدند؟! عمو و پسر عمو و صدها قوم و خویش و اقارب دیگر ایشان چرا با آن حضرت سر دشمنی برداشتند؟! علت و انگیزه چه بود؟! فکر نکنم برای شما عزیزانی که با فرهنگ اسلام آشنایی دارید، نیازی به دقت زیاد باشد که بفرمایید: تنها علت و انگیزۀ این مشکل و چالش فقط «توحید و یکتا پرستی» بوده است.

پس دین حق و اسلام خالص و بی‌شائبه اولین پژواکی که در هر جامعه ایجاد خواهد کرد کشیدن خط قرمز در جبهه اعتقادات است، و خیلی طبیعی است در جامعه‌ای که آلودگی‌های اعتقادی و اخلاقی وجود داشته باشد (که قطعا وجود دارد، اگر وجود نداشت نیازی به پیامبر و مصلح نبود) این خط فاصل قرمز در آغاز غوغایی به پا خواهد کرد، زیرا که صاحب این رسالت که ظاهراً بر خلاف جهت آب حرکت می‌کند و می‌خواهد مسیرِ نه یک جوی کوچک آب، که مسیر اقیانوس عظیم مردمی را عوض کند از دید همگان، جز عقلایی که منطق و استدلال و توجیه او را درک کنند متهم شناخته می‌شود! ابتداء او را دیوانه می‌خوانند ﴿إِنَّكَ لَمَجۡنُونٞ﴾. «قطعا تو دیوانه‌ای»!به او تهمت‌ها می‌زنند اگر کار برد و تأثیر دعوت او را مشاهده کنند، او را شاعر و ساحر می‌خوانند که گویا با قدرت کلام و دیگر قوای جاذبه اش افرادی از آنانرا زیر تأثیر می‌آورد! اگر بدین وسیله هم کنترل نشد در صدد کشتنش بر می‌آیند! چنانکه شب هجرت اقدام به شهادت آن حضرت نمودند! اگر این طرح هم موفق نشد با او و پیروانش جنگ آغاز می‌کنند، همۀ این تلاش‌های نافرجام به این دلیل است که آنها این پیامبر و مصلح و دعوتگر را تنها فکر می‌کنند، و صرفا بر اساس اسباب مادی با او معامله می‌کنند! غافل از اینکه این دین خالص و توحید و یکتا پرستی ذات الله متعال، پشتوانه غیبی دارد، که با اسباب مادی و ظاهری هرچند نیرومند و گسترده هم باشد نمی‌توان آن را از پای در آورد، صاحب این دعوت مأمور رساندن پیام است او فقط رسول و نبی (یعنی فرستاده شده و خبر دهنده) است، دعوت، متعلق به ذاتی است که خودش معبود و مقصود این دعوت است، و خودش هم قادر به حفاظت از دعوت و دعوتگران.

در دعوت رسول گرامی جاگر ملاحظه کنید تمام این مراحلی که به آن اشاره شد تکرار گردید، و مخالفان دعوتش تمام حربه‌های ممکن را علیه ایشان و یارانشان به کار بردند، سرانجام کار به جایی کشید که برای سرکوبی این دعوت امپراطوری‌ها به میدان آمدند اما خداوندأفرموده بود:

﴿هُوَ ٱلَّذِيٓ أَرۡسَلَ رَسُولَهُۥ بِٱلۡهُدَىٰ وَدِينِ ٱلۡحَقِّ لِيُظۡهِرَهُۥ عَلَى ٱلدِّينِ كُلِّهِۦ وَلَوۡ كَرِهَ ٱلۡمُشۡرِكُونَ٣٣﴾[التوبة: ۳۳].

«خداوند ذاتی است که پیغمبر خود را همراه با هدایت و دین راستین فرستاده است، تا این دین را بر همه ادیان غالب گرداند هرچند مشرکان نپسندند».

و به قول سعدی شیرازی:

چراغی را که ایزد بر فروزد
هر آن کس پف کند ریشش بسوزد

پس دعوتِ توحید و یگانه پرستی (که غیر از خدا پرستی صرف است) دعوت به دین و اسلام خالص است ﴿أَلَا لِلَّهِ ٱلدِّينُ ٱلۡخَالِصُۚ﴾[الزمر: ۳]. «خبردار! که دین خالص مخصوص الله است».این دعوت هر زمانی، در هر جامعه‌ای که آغاز شود قطعا مرز بندی می‌کند، لذا از نام‌های کتاب خداوند متعال «قرآن» و «فرقان» است که به معنی فرق کننده بین حق و باطل است.

[۲] سنن الترمذی - (ج ۹ / ص ۱۲) ۲۳۹۶ و مسند احمد و نسایی و ابن حبان.