حکم فرضیت روزه:
بر اساس حکم الهى: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ ١٨٣﴾[البقرة: ۱۸۳].
«اى مؤمنان، روزه بر شما مقرر شده است، چنان که بر پیشینیانتان مقرر شده بود، باشد که تقوى پیشه کنید». و هم حدیث مبارک: «بُنِىَ الإِسْلاَمُ عَلَى خَمْسٍ : شَهَادَةِ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ ، وَإِقَامِ الصَّلاَةِ ، وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ ، وَالْحَجِّ ، وَصَوْمِ رَمَضَانَ». «اسلام بر پنچ چیزى بنا گردیده است، اقرار بر اینکه لائق پرستش و عبادت هیچکس بجز ذات الله تبارک و تعالى نیست و حضرت محمدصفرستاده خداوندأاست، برپا کردن نماز، دادن زکات، و حج بیت الله شریف و روزه ماه مبارک رمضان» [۲]. همچنان اجماع امت بر اینست که روزه ماه رمضان فرض و یکى از ارکان اسلام و ضروریات دین است و کسی که فرضیت آن را انکار کند کافر و مرتد است [۳].
حكم و حكمت فرضيت روزه: روزه از قدیم الزمان بین انسان‌ها مروج بوده، اگر ادبیات و قصص مصریان قدیم، چینى‌ها، یونانى‌ها را مورد مطالعه قرار دهیم در خواهیم یافت که روزه با تفاوت‌هاى روزه فعلى مسلمانان وجود داشته در آن زمان روزه‌هاى یک روزه یک هفته اى و یا روزه که روزه داران از خوردن برخى از خوراک باب‌ها ممنوع بودند از جمله خوردن گوشت و یا غیره مأکولات، طوریکه مظاهر این روزه را می‌توان امروز هم در کشور‌هاى اروپایى و برخى از کشور‌هاى آسیایى و پیروان سایر مذاهب از جمله در مذهب کاتولیک‌ها و پروتستانت‌ها مشاهده کرد. روزه و حکم قطعى روزه براى مسلمانان بروز دوم ماه شعبان سال دوم هجرت توسط این آیه مبارکه براى مسلمانان ابلاغ گردید. ﴿شَهۡرُ رَمَضَانَ ٱلَّذِيٓ أُنزِلَ فِيهِ ٱلۡقُرۡءَانُ هُدٗى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَٰتٖ مِّنَ ٱلۡهُدَىٰ وَٱلۡفُرۡقَانِ﴾[البقرة: ۱۸۵]. «ماه رمضان ماه ا ست که در آن قرآن نازل شده که رهنمایى مردم است و دلائل هدایت و تمیز بین حق و باطل مى‌باشد». پروردگار با عظمت ما امر فرمود: ﴿فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ ٱلشَّهۡرَ فَلۡيَصُمۡهُ﴾«هر که از شما آن‌را بیابد روزه این ماه را بگیرد». قرآن مجید شهادت می‌دهد که روزه در تمام ادیان آسمانى فرض بوده و در نظام عبادت هر امتى حیثیت بخش لازمى را داشته است ﴿كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ﴾[البقرة: ۱۸۳]. «طوریکه فرض گردانیده شده بود بر کسانى که پیش از شما بودند». پیامبر اسلامصمی‌فرماید: «اگر شخصى بدون عذر شرعى و مرض، یک روزه را ترک کند اگر تمام عمر روزه بگیرد بازهم تلافى آن را نمی‌توان کرد». (رواى حدیث احمد، ترمذى، ابوداود). زمانیکه حضرت محمدصبه مدینه منوره هجرت کرد، ملاحظه کرد که در آن دیار برخى از مردمان در روز عاشورا روزه می‌گرفتند، مسلمانان با آنحضرتصمراجعه نموده و در مورد خواستار هدایت گردیدند، آنحضرتصخود روزه گرفت و به پیروان خویش امر کرد تا روزه بگیرند. در صحیح بخارى از ابن عمربنقل شده است: «صَامَ النَّبِيُّص: عَاشُورَاءَ وَأَمَرَ بِصِيَامِهِ فَلَمَّا فُرِضَ رَمَضَانُ تُرِكَ». و نیز در صحیح بخارى از عایشهلنقل شده است که: «رسول خدا به روزه روز عاشورا امر کرد تا هنگامى که روزه ماه رمضان واجب شد. آنگاه فرمود: «هر کس مى‌خواهد روز عاشورا را روزه بگیرد و هر کسى مى‌خواهد افطار کند». شخص حضرت محمدصقبل از فرضیت ماه مبارک رمضان، روزه می‌گرفت. و به این عبادت آشنایى داشت. پیامبر اکرم محمدصفرموده‌اند: «إِذَا دَخَلَ رَمَضَانُ فُتِّحَتْ أَبْوَابُ الْجَنَّةِ». وفى رواية:«فُتِحَتْ أَبْوَابُ الْجَنَّةَ ، وَغُلِّقَتْ أَبْوَابُ جَهَنَّمَ وَسُلْسِلَتِ الشَّيَاطِينُ». وفى رواية:«فُتِحَتْ أَبْوَابُ الرَّحْمَةِ». «چون ماه مبارک رمضان داخل شود، در‌هاى آسمان کشاده شود. در روایت دیگرى آمده است که در‌هاى بهشت کشوده مى‌شود و در‌هاى دوزخ بسته و شیاطین در زنجیر کرده مى‌شوند. و در روایتى آمده است که در‌هاى رحمت باز مى‌شود».
[۲] صحیح مسلم: ۱/۴۵-۲۰-۱۶)،صحیح امام بخاری: ۱/۴۹ / ۸. [۳] فقه السنة: ۱/۳۶۶.