درگاه خداوند همیشه باز است
قرآن راه‌های ارتباطی خداوند را با بندگانش گشوده است، و برای دلاّلی و واسطه‌گری کسانی که می‌خواهند ارتباط میان خالق و مخلوق را در اختیار بگیرند و احتکار نمایند و این توهْم را در اذهان مردم به وجود بیاورند که بجز از طریق آن‌ها نمی‌توان با خداوند پیوند و ارتباط پیدا کرد، هیچ جایگاهی قائل نمی‌شود. درگاه خداوند برای همۀ کسانی که آهنگ او کنند، باز است و دست‌های او در خیر رسانیدن و در جهت منفعت و مصلحت همۀ کسانی که در برابرش دست به دعا برمیدارند گشاده است؛ همچنان که خود می‌فرماید: ﴿وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌۖ أُجِيبُ دَعۡوَةَ ٱلدَّاعِ إِذَا دَعَانِۖ﴾[البقرة: ۱۸۶] [۶۵].
«هرگاه بندگانم در مورد من از تو سئوال کنند، بگو که: به راستی من (به ایشان) نزدیکم و دعای دعاکننده را هنگامیکه مرا بخواند پاسخ می‌گویم».
اضافهکردن عباد به خود، پاسخ رویاروی و بدون واسطه خدا بدیشان، بدین معنی که نفرمود: به آنان بگو: من نزدیکم... بلکه خداوند بزرگوار خودش و به مجرد درخواست بندگان، پاسخ آنان را عهده دار گردید و گفت: نزدیک هستم... و نگفت: دعا را می‌شنوم... بلکه در پاسخدادن به ندا و دعا شتاب به کار برد و گفت: ﴿أُجِيبُ دَعۡوَةَ ٱلدَّاعِ إِذَا دَعَانِۖ﴾«دعای دعا کننده را هنگامی که مرا بخواند پاسخ می‌گویم» کار حیرت انگیز و آیه شگفت آوری است... آیه‌ای است که به دل شخص ایماندار، شادابی فرح افزا و مهرخوگرانه و خوشنودی آرام بخش و اعتماد و یقین می‌بخشد... و مؤمن با داشتن این‌ها، در آستان رضایت، و جوار شادی و نشاط، و پناهگاه امن و امان، و قرارگاه محکم و استوار می‌زید.
در سایه این انس محبت آمیز، و نزدیکی مهربیز، و پاسخ‌گویی الهام انگیز، خداوند بندگان خویش را فرا می‌خواند تا دعوت او را بپذیرند و فرمانش را لبیک گویند، و اوامر او را بپذیرند و راه راست گیرند و راهیاب و رهنمون گردند. بر ایشان لازم است که او را به کمک بطلبند و در برآوردن درخواست خویش شتاب نورزند. زیرا خداست که به درخواستشان در وقت مناسبی که برابر سنجش حکیمانه‌اش مشخص داشته است پاسخ می‌گوید و دعایشان را اجابت می‌فرماید.
در صحیح بخاری و مسلم آمده است که رسول خداصفرموده است:
«يستجاب لأحدكم ما لم يجعل يقول: دعوت فلم يستجيب لي».
یعنی: «دعای کسی که از شما پذیرفته می‌شود که شتاب نورزد (بدین معنی که) بگوید: دعا کردم و نیــاز خواستم اما دعــایم پذیرفته نشد و نیازم برآورده نگردید» [۶۶].
﴿وَقَالَ رَبُّكُمُ ٱدۡعُونِيٓ أَسۡتَجِبۡ لَكُمۡۚ﴾[غافر: ۶۰].
«و پروردگارتان گفت، مرا بخوانید تا دعایتان را مستجاب کنم» [۶٧].
﴿وَنَحۡنُ أَقۡرَبُ إِلَيۡهِ مِنۡ حَبۡلِ ٱلۡوَرِيدِ١٦﴾[ق: ۱۶].
«ما از شاهرگ گردن به او (انسان) نزدیکتریم».
همچنین خداوند متعال، راه و رسم گروهی از مردم را در هویت و شخصیت انسانی خود را از دست می‌دهند و دنباله‌رو دیگران می‌شوند، مذموم و ناپسند می‌شمارد:
﴿وَقَالُواْ رَبَّنَآ إِنَّآ أَطَعۡنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَآءَنَا فَأَضَلُّونَا ٱلسَّبِيلَا۠٦٧﴾[الأحزاب: ۶٧].
یعنی می‌گویند: «پروردگارا، ما از پیشوایان و بزرگان خود اطاعت و پیروی کردیم و آنان ما را دچار گمراهی نمودند» [۶۸].
[۶۵] همان منبع، ص ۱۲۳. [۶۶] تفسیر فی ظلال القرآن، ج ۱ ، ص ۴٧۲- ۴٧۴. [۶٧] قرآن منشور زندگی ص۱۲۳. [۶۸] همان منبع ، ص ۱۳۳.