اخلاق شیخ در بررسی مسایل علمی و تحقیقی

با وجود همه محاسن و فضایلی که شیخ ناصرالدین به عنوان یک انسان ایده ‌آل از آن برخوردار بود و با توجه به کثرت تتبع و تحقیقی که در بیان مسایل بخرج می‌داد و از توان علمی که برخوردار بود هیچگاه از نقد علمی علما و اهل تحقیق نسبت به تحقیقاتش واهمه‌ای نداشت زیرا معتقد بود انسان جایزالخطاست، هرگاه حقیقت را در گفتار علما مشاهده می‌‌نمود و قول خود را ضعیف می‌‌پنداشت، با کمال تواضع آن را می‌‌پذیرفت، شیخ جستجوگر راه سلف و آراسته به اخلاق آنان بود، نصب العین او همواره کلام خدا و احادیث رسول الله جبود. خود را مصداق عملی گفتار ائمه ‌ای چون امام شافعی قرار می‌‌داد که فرموده‌اند: «إذا وجدتم في كتابي خلاف سنة رسول الله جفقولوا بسنة رسول الله جودعوا ما قلت». وفي رواية: فاتبعوها ولا تلتفتوا إلى قول أحدٍ». «هرگاه در کتاب من مطلبی برخلاف سنت رسول اللهجیافتید، سنت رسول الله را گرفته و گفته‌ی مرا ترک کنید». و در روایتی دیگر آمده که فرموده‌اند: «از سنت رسول الله پیروی نمائید و به سخن کسی دیگر توجه نکنید».

به عنوان نمونه شیخ آلبانی در مقدمه‌ی کتاب «صفة صلاة النبی» می‌‌نویسد: «از اهتمام «فضيلة الشيخ التويجيري» که بر این کتاب داشته و از خیر خواهی و تلاش ایشان برای بیان و کشف اشتباهاتی که در کتاب «صفة صلاة النبی» به نظر ایشان صورت گرفته، کمال سپاسگزاری را دارم، اما خاطر نشان می‌‌سازم که جز در چهار مورد در بقیه‌ی مواردی که به نظر ایشان به اشتباه رفته ‌ام، نمی‌پذیرم و اعتراف می‌کنم که در چهار مورد حق با ایشان است و از گفته‌ی خودم منصرف و به گفته‌ی ایشان رجوع می‌‌کنم، و آن چهار مورد را ذکر می‌‌کنند...».

ملاحظه بفرمائید، مردان حق جو و حق طلب آنجا که حقیقت را در کلام دیگران مشاهده می‌‌کنند با کمال تواضع و با جان و دل پذیرا می‌‌شوند و... در کتاب‌های شیخ از این موارد بسیار دیده می‌‌شود که هرگاه در مسئله‌ای متوجه می‌‌شوند قولش بر اشتباه بوده رجوع می‌کند، از آن جمله در مقدمه کتاب «مختصر شمائل الـمحمدیه» می‌‌نویسد: «هذا، وقد يجد القارئ الـمحترم في هذا الـمختصر شيئاً من الخطاء والتقصير، والسبب الأول -كما هو ظاهر - إن ذلك من طبيعة الانسان، الذي كتب عليه أن لا يكون معصوماً...». همچنین در مقدمه‌ی «سلسلة الأحادیث الضعیفة والـموضوعة» می‌‌نویسد: «علم چیزی است که جمود و تعصب را نمی‌‌پذیرد و همواره از خطا به صواب و از صحیح به اصح در حال رشد است و ما هیچگاه پس از اینکه به اشتباه خود پی می‌‌بریم بر آن اصرار نمی‌ورزیم...».

علما و محققین راستین همواره از چنین تواضعی برخوردار بوده‌اند.