ازدواج موقت یا صیغه و پیامدهای آن

فهرست کتاب

روش استدلال تشیع از آیه: ﴿فَمَا ٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِهِۦ مِنۡهُنَّ فَ‍َٔاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةٗ

روش استدلال تشیع از آیه: ﴿فَمَا ٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِهِۦ مِنۡهُنَّ فَ‍َٔاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةٗ

علماء و اندیشمندان تشیع از آیه فوق به حلت نکاح موقت فتوی داده‌اند و آن را قوی‌ترین و مستدل‌ترین آیه بر حلت نکاح موقت می‌دانند ولی این استدلال بنا به دلایل زیر باطل است:

اولاً: این آیه جزیی از آیاتی است که درباره‌ى نکاح و ازدواج دائم نازل گردیده‌اند لذا آن نیز بیانگر نکاح دائم است نه نکاح موقت آنجایی که خداوند متعال می‌فرماید: ﴿حُرِّمَتۡ عَلَيۡكُمۡ أُمَّهَٰتُكُمۡ وَبَنَاتُكُمۡ وَأَخَوَٰتُكُمۡ وَعَمَّٰتُكُمۡ وَخَٰلَٰتُكُمۡ وَبَنَاتُ ٱلۡأَخِ وَبَنَاتُ ٱلۡأُخۡتِ وَأُمَّهَٰتُكُمُ ٱلَّٰتِيٓ أَرۡضَعۡنَكُمۡ وَأَخَوَٰتُكُم مِّنَ ٱلرَّضَٰعَةِ وَأُمَّهَٰتُ نِسَآئِكُمۡ وَرَبَٰٓئِبُكُمُ ٱلَّٰتِي فِي حُجُورِكُم مِّن نِّسَآئِكُمُ ٱلَّٰتِي دَخَلۡتُم بِهِنَّ فَإِن لَّمۡ تَكُونُواْ دَخَلۡتُم بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ وَحَلَٰٓئِلُ أَبۡنَآئِكُمُ ٱلَّذِينَ مِنۡ أَصۡلَٰبِكُمۡ وَأَن تَجۡمَعُواْ بَيۡنَ ٱلۡأُخۡتَيۡنِ إِلَّا مَا قَدۡ سَلَفَۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا ٢٣[النساء: ۲۳].

ثانیاً: زنی که با آن عقد ازدواج موقت بسته می‌شود در نزد تشیع زوجه و ملک یمین به حساب نمی‌رود و جزو ازواجی که از آنان ارث برده شود نیز به شمار نمی‌رود و نسب نیز از آن ثابت نمی‌شود چنانچه در کتاب‌های همچون [الفروع الكافي: ۲/۴۳ التهذيب: ۲/۱۸۸ الاستبصار: ۳/۱۴۷ وسائل الشيعة: ۱۴/۴۴۶] از محمد بن مسلم روایت نقل می‌کنند که ایشان از امام جعفر صادق شنیدند که ایشان درباره‌ى زنان نکاح متعه چنین می‌گفتند: آن زن جزو زنان اربعه‌ای که در قرآن مجید ذکر شده است به شمار نمی‌رود و آن زن نیازی به طلاق ندارد بدون طلاق پس از اتمام عقد قرارداد و ایام ازدواج خود به خود جدا می‌شود و آن زن به وسیله این نکاح میراث نیز نمی‌برد، و در روایتی دیگر از ابوبصیر نقل شده است که ایشان می‌فرمایند از امام جعفر صادق درباره‌ى زنانی که توسط نکاح موقت ازدواج شده‌اند پرسیده شد آیا آن زنان جزو زنان چهارگانه‌ای که ذکر آن در قرآن آمده است می‌باشند؟ ایشان فرمودند خیر.

و در روایت زراره بن اعین از امام جعفر صادق چنین آمده است در نزد امام جعفر صادق درباره‌ى زنانی که توسط ازدواج موقت به عقد نکاح آمده پرسیده شد آیا آنان جزو زنان چهار گانه‌اند ایشان فرمودند: اگر می‌خواهی می‌توانید هزار زن را به عقد نکاح موقت در بیاورید زیرا که آنان به اجاره گرفته شده‌اند.

اگر واقعا آنان جزو زوجات و همسران به شمار می‌رفتند هرگز ازدواج با بیش از چهار تن از آنان بنا به آیه:

﴿فَٱنكِحُواْ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ مَثۡنَىٰ وَثُلَٰثَ وَرُبَٰعَ[النساء: ۳].

جایز نبود بنابراین آنان زوجه نیستند و حکم آن را نیز نمی‌گیرند و جزو زنان زنا کار به شمار می‌روند.

ثالثاً: زنان ازدواج شده توسط نکاح موقت نیازی به طلاق و جدای ندارند، ولی زنان دائم بدون طلاق و گذراندن عده هرگز جدایی و فرقت بین زوجین صورت نمی‌گیرد. از زراه روایت است که ایشان از امام جعفر صادق روایت می‌کنند که ایشان فرمودند: هنگامی که وقت نکاح موقت به پایان برسد زن بدون طلاق جدا می‌شود و اگر شخصی خواست در ایام و مهر او بیافزاید.

رابعاً: ارث یکی از حقوق مسلم زوج و زوجه است که بنا به آیات الهی زوج و زوجه از یکدیگر ارث می‌برند ولی زنانی که توسط نکاح موقت به عقد در آمده‌اند هرگز از شوهر و شوهر از آنان ارث نمی‌برند، و در روایتی که از ابن ابی عمیر نقل شده است امام جعفر صادق چنین می‌فرمایند: زنان نکاح موقت ارث نمی‌برند.

در روایتی دیگر از سعید بن یسار نقل شده است می‌فرماید درباره‌ى زنی که به نکاح موقت عقد می‌شود و شرط میراث نیز گذاشته شده است پرسیدم ایشان فرمودند زنان نکاح موقت از شوهران ارث نمی‌برند، برابر است که آن ارث مشروط باشد یا غیر مشروط.

و در روایتی دیگر از زراره نقل شده است چنین وارد شده است که امام جعفر صادق فرمودند: در نکاح متعه بین زن و شوهر میراث جاری نمی‌شود.