دو سؤال پیرامون قضا و قدر

* کسی که «لا إله إلا الله» بگوید داخل بهشت می‌گردد

* کسی که «لا إله إلا الله» بگوید داخل بهشت می‌گردد

در مورد سخن کسی که به این حدیث تمسک می‌جوید:

«مَنْ قَالَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ دَخَلَ الجَنَّةَ».

«هرکس بگوید لا إله إلا اللهداخل بهشت می‌شود».

به او گفته می‌شود: شکی در این نیست که کتاب و سنت پر از وعده و وعید است. الله تعالی می‌فرماید:

﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ يَأۡكُلُونَ أَمۡوَٰلَ ٱلۡيَتَٰمَىٰ ظُلۡمًا إِنَّمَا يَأۡكُلُونَ فِي بُطُونِهِمۡ نَارٗاۖ وَسَيَصۡلَوۡنَ سَعِيرٗا١٠[النساء: ۱۰].

«همانا کسانی که اموال یتیم را ظالمانه تصاحب می‌کنند آن‌ها در واقع آتش به درون خویش می‌ریزند و به زودی به آتش جهنم انداخته می‌شوند».

و باز می‌فرماید:

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَأۡكُلُوٓاْ أَمۡوَٰلَكُم بَيۡنَكُم بِٱلۡبَٰطِلِ إِلَّآ أَن تَكُونَ تِجَٰرَةً عَن تَرَاضٖ مِّنكُمۡۚ وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُمۡ رَحِيمٗا٢٩وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ عُدۡوَٰنٗا وَظُلۡمٗا فَسَوۡفَ نُصۡلِيهِ نَارٗاۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرًا٣٠[النساء: ۲٩-۳۰].

«ای کسانی که ایمان آورده‌اید اموال همدیگر را به باطل مخورید مگر با رضایت و از طریق مشروع صاحب آن شوید و همدیگر را نکشید به درستی که الله تعالی نسبت به شما بسیار مهربان است و هرکس این کارها را به قصد ظلم و تعدی انجام دهد به زودی او را در آتشی افکنیم که این کار بر الله تعالی سهل و آسان است».

امثال این آیات در کتاب و سنت بسیارند. بر انسان واجب است هم به این (آیه) و هم به آن (حدیث) مؤمن باشد و آن را تصدیق نماید و بسان مشرکین عمل نکند که به بعضی از آن ایمان می‌آورند و به بعضی دیگر کافر می‌شوند و قصدشان با این کار تصدیق وعده‌ها و تکذیب تهدیدات الله تعالی است که گروه‌های حروریه و معتزله از جمله کسانی هستند که وعید و تهدیدات الله تعالی را تصدیق می‌کنند و به وعده‌ها و بشارات ایمان ندارند و هردو طرف این جریان باطلند. آنچه که اهل سنت و جماعت بر آن هستند این است که به وعد و وعید ایمان دارند. باید دانست که حقیقت مطلب این است که الله تعالی تحقق عقاب و وعیدش را مشروط به اموری نموده است، چنانکه مثلاً توبه نکند که اگر توبه نماید، الله تعالی از او درمی‌گذرد و از وی رفع عقاب خواهد نمود و یا این که در زندگی و نامه عملش، حسنات و نیکی‌های که محوکننده گناهانش باشد، موجود نباشد چون حسنات گناهان را از بین می‌برد، چنانکه می‌فرماید:

﴿إِنَّ ٱلۡحَسَنَٰتِ يُذۡهِبۡنَ ٱلسَّيِّ‍َٔاتِ[هود: ۱۱۴].

«نیکی‌ها بدی‌ها را محو می‌کند».

و یا این که الله تعالی نخواهد از او بگذرد، چنانکه خودش می‌فرماید:

﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُ[النساء: ۴۸].

«الله تعالی از کسی که به وی شرک ورزند نمی‌بخشد ولی پایین‌تر از شرک را برای هرکس که بخواهد می‌بخشد».

به همین دلیل، وعد و بشارت‌ها را تفسیر و توضیحی است که باید آن را فهم کرد. بنابراین، کسی که بگوید لا إله إلا اللهولی در همان حال رسول الله جرا تکذیب نماید به اتفاق مسلمین کافر است و به همین صورت اگر چیزی از آیات رب العالمین را انکار نماید، بازهم کافر است. پس باید به تمام آن چیزهایی که رسول الله جآورده ایمان داشت. پس اگر از مرتکبین گناهان کبیره بود کارش به الله تعالی واگذار می‌گردد، اگر بخواهد او را عذاب و گرنه از او گذشت می‌کند، اما اگر از اسلام برگردد و مرتد شود و به همان حالت بمیرد، جایگاهش آتش است. پس توبه آثار گناهان را زایل می‌کند، همانگونه که ارتداد حسنات را نابود می‌گرداند. و اگر کسی هم دارای حسنات و نیکی‌ها و هم صاحب سیئات و بدی‌هاست الله تعالی به او ظلم نمی‌کند، بلکه هرکس به اندازه یک ذره نیکی انجام دهد پاداش آن را به تمامی دریافت می‌کند و هرکس ذره‌ای شر و بدی از وی صادر شود به جزای آن خواهد رسید و الله تعالی گاهی نیز فضل و احسان خویش را شامل حال بنده‌اش می‌گرداند و به واسطه رحمت و مغفرتش از او درمی‌گرذد. و هرکس در حالی که مؤمن است بمیرد، او در جهنم ابدی نخواهد ماند. پس هر زناکار و دزدی عذابش همیشگی نیست، بلکه او حتماً وارد بهشت خواهد شد و هرکس به اندازه ذره‌ای ایمان در دل داشته باشد ،از آتش خارج می‌گردد. در نکوهش گروه‌ها و دسته‌هایی که خلاف این رویه را باور دارند آثاری وارد شده که اینجا محل توضیح آن نیست والله أعلم. وصلى الله عليه وآله وصحبه وسلم وحسبنا الله ونعم الوكيل.