دوّم- امت پیشوا، امتی است که صاحب پیشینۀ علمی است:
لفظ «عِلم» ۸۶۵ بار، لفظ «تذکر» ۱۸۴ بار، لفظ «سؤال» که نصف علم است ۱۲۹ بار، لفظ «عقل» ۴۹ بار و لفظ «تدبر» ۴۴ بار در قرآن تکرار شده است. این مقدار زیاد از توصیههای الهی و نصیحتهای نبوی راجع به اهتمام به جنبههای علمی است تا اینکه امتی جوان به وجود آید که به علم و ابداع و اختراع در هرچیز سودمندی برای پیشرفت اقدام نماید. عجیب است که در ربع اوّل از جزء دوم قرآن واژۀ علم و متعلقات آن هشت بار، معرفت دو بار و تلاوت یک بار آمده؛ و به همین خاطر هرگاه خواستیم که امت الگو و پیشوا بسازیم واجب است که علم شرعی و عملی و تکنولوژی و پزشکی و هندسی و دیگر علوم سودمند، اساس و پایۀ اصلاح جامعه باشد و ما در این علوم پیشقدم باشیم، همچنان که تمدن اسلامی مشعل نور برای تمام بشریت بود و سراسر کرۀ زمین از این پیشرفت در دو جنبۀ تمدن مادی و اخلاقی سخن میگوید. این از مسلماتی است که امکان ندارد کمترین رهبری را برای بشریت داشته باشیم مگر زمانی که تمامی گنجینههای علمی که نزد دیگران است، از آنِ خود کنیم و لباس اسلامی به تن آن کنیم، لباسی که در آن ماده، با روح؛ مال، با ارزشها؛ قوانین، با تربیت؛ هدف، با وسیله؛ و ... ارتباط پیدا میکند.