۶- شفاعت حضرت محمد ص

شفاعت پیامبر ما حضرت محمد صاز قرآن و احادیث ثابت است، چنانکه خداوند متعال در قرآن مجید می‌فرماید:

﴿عَسَىٰٓ أَن يَبۡعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامٗا مَّحۡمُودٗا﴾[الإسراء: ۷۹].

«تا خداوند تو را بر مقام درخور ستایش معبوث کند».

و از حضرت انس سروایت است که حضرت پیامبر اقدس صفرمودند: هر پیامبری از خداوند درخواستی نمود و یا فرمودند: برای هر پیامبری دعایی است که به آن دعا نمود و اجابت شد.

و من دعایم را برای شفاعت امت خود در روز قیامت نهاده‌ام [۹۲].

و از حضرت ابوهریره سروایت است که گوشتی پخته خدمت رسول اکرم صآوردند، و قسمت پارچه پا به ایشان تقدیم گشت، چون آن را دوست داشت، پس یک تکه از آن با دندان کند و فرمود: من در روز قیامت سردار و سرور مردم هستم، و آیا می‌دانید چرا؟

خداوند همه انسان‌ها را اولین تا آخرین را در یک زمین مرتفع جمع می‌کند، به صورتی که بیننده همه آنان را می‌بیند، اعلان‌کننده آنان را می‌شنواند و آفتاب برایشان نزدیک می‌شود و مردم را آنچنان غم و اندوه فرا می‌گیرد که تاب و توان آن را ندارند.

آنگاه به یکدیگر می‌گویند: مگر نمی‌بینید به چه مشکلات و مصایبی گرفتار شده‌اید؟

پس چرا کسی را که نزد پروردگارتان شفاعت کند تلاش نمی‌کنید؟

پس آنگاه بعضی از مردم به دیگران می‌گویند: پیش حضرت آدم ÷بروید و چون نزد ایشان می‌آیند می‌گوید: شما پیش دیگران بروید شما نزد حضرت محمد صبروید.

آنگاه مردم در خدمت حضرت محمد صمی‌آیند و می‌گویند: یا محمد! شما رسول خداوند و خاتم الأنبیاء هستید، و خداوند گناهان گذشته و آینده‌تان را آمرزیده است.

برای ما پیش پروردگارتان شفاعت کنید.

آیا شما نمی‌بینید ما در چه مشکلاتی بسر می‌بریم؟

آنگاه من زیر عرش خداوند می‌آیم، و پروردگارم را سجده می‌کنم، پس خداوند به من چنان کلماتی زیبا برای سپاس الهام می‌کند که هیچکس قبل از من چنین توفیقی نیافته است، و آنگهی به من گفته می‌شود: ای محمد! سرت را از سجده بردار، و بخواه هرآنچه بخواهی داده می‌شوی، و سفارش کن که شفاعت تو پذیرفته می‌شود، پس آنگاه سرم را از سجده بلند می‌کنم، و می‌گویم: پرورگارا امت من، پرودگارا امت من، به من گفته می‌شود: یا محمد آن دسته از امت تو که برآنان حسابی نیست از درب راست درهای بهشت داخل بگردان و آنان با بقیه مردم در ورود از دروازهای دیگر بهشت نیز شریک‌اند [۹۳].

احادیث بسیاری در مورد شفاعت امت که از جمله آنان می‌توان این حدیث را برشمرد که حضرت پیامبر صفرمودند: به من پنج نعمت اعطا شده که به انبیای قبل از من داده نشده است و از آن پنج انعام خداوندی یکی شفاعت روز قیامت است.

و باید بدانیم که شفاعت پیامبر اکرم صدر حق کسانی است که برای ایشان از خداوند طلب وسیله نموده‌اند.

از حضرت جابر بن عبدالله سروایت است که حضرت رسول الله صفرمودند:

هرکس هنگام شنیدن اذان چنین دعا کند: «اللَّهُمَّ رَبَّ هَذِهِ الدَّعْوَةِ التَّامَّةِ وَالصَّلاَةِ الْقَائِمَةِ آتِ مُحَمَّدًا الْوَسِيلَةَ وَالْفَضِيلَةَ وَابْعَثْهُ مَقَامًا مَحْمُودًا الَّذِى وَعَدْتَهُ». «بار الها! پروردگار این ندای کامل و نماز برپا شونده به حضرت محمد صوسیله (مقامی در بهشت) و فضیلت عنایت بفرما و او را به مقام محمودی (درخور ستایش) که وعده داده‌ای نایل بگردان».

در روز قیامت شفاعت من شامل حال او می‌شود [۹۴].

بلکه غیر از پیامبران فرشتگان و مؤمنان نیز برای برادران ایمانی خویش شفاعت می‌کنند.

چنانکه از حضرت ابو سعید خدری سروایت است که ما به حضرت پیامبر صگفتیم: آیا ما در روز قیامت پروردگارمان را می‌بینیم؟

فرمودند: آیا شما در دیدن خورشید مزاحم یکدیگر می‌شوید؟

و در آخر سخنان خویش فرمودند: شما در سؤال از حقایقی که برایتان آشکار شده بیشتر از آن مؤمنانی که در روز قیامت رستگار شده‌اند و خداوند را نسبت به برادران مؤمن‌شان سؤال می‌کنند می‌پرسید، آنان می‌گویند: پروردگارا! برادران ما آن کسانی که ما باهم نماز می‌خواندیم و روزه می‌گرفتیم و اعمال شایسته انجام می‌دادیم آنان را از آتش جهنم نجات ده.

سرانجام خداوند می‌فرماید: بروید و هرکسی را که در دلش به اندازه یک مثقال دینار ایمان یافتید، او را از آتش جهنم خارج کنید، پس آنانی را که می‌دانند خارج می‌کنند، و باز می‌گردند.

دوباره خداوند می‌فرماید: بروید و هرکسی را که در دلش به اندزه یک ذره ایمان هست، خارج کنید، پس هرکسی را که می‌دانند بیرون می‌آورند.

حضرت ابوسعید سگفت: اگر مرا تصدیق نمی‌کنید (اگر باور ندارید) ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَظۡلِمُ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖۖ وَإِن تَكُ حَسَنَةٗ يُضَٰعِفۡهَا﴾[النساء: ۴۰]. «همانا خداوند به اندازه یک ذره بر کسی ستم نمی‌کند، و اگر نیکوی باشد آن را اضافه می‌نماید»را خواند.

بنابراین، پیامبران، فرشتگان و مؤمنان همگی شفاعت می‌کنند و تا این که خداوند می‌فرماید: شفاعت (بخشش) من هنوز باقی مانده است، پس آنگاه خداوند با دست خویش مشتی از جهنمیان را بیرون می‌آورد که گروهی سوخته و سیاه شده‌اند و آنان را در نهر آب حیات جلوی بهشت می‌اندازد و آنها در دو طرف نهر چون دانه‌ای که همراه سیلاب حمل شده و در کناره صخره سنگ و یا درختی می‌روید و آن قسمتی که در زیر آفتاب است سبزرنگ و قسمتی که در سایه است سفید است می‌رویند.

و آنگاه از نهر خارج می‌شوند، و گویا مروارید هستند و بر گردن آنها مهر زده می‌شود و اهل بهشت می‌گویند: اینها آزادگان خداوند رحمن هستند که آنان را وارد بهشت کرده است، بدون هیچ عملی که انجام داده و یا چیزی پیش فرستاده باشند و در بهشت به آنها گفته می‌شود: برای شما آنچه از بهشت را که می‌بینید و یک برابر آن است [۹۵].

و یکی از مهم‌ترین شفاعت‌ها شفاعت مؤمنان برای مردگان با خواندن نماز جنازه است.

و این مطلب را حدیث حضرت عبدالله بن عباس ببیان می‌کند که حضرت پیامبر صفرمودند: هر مرد مسلمانی که چهل نفر مسلمان که با خداوند شرک نمی‌ورزند بر جنازه‌اش حاضر شوند، خداوند شفاعت آنان را می‌پذیرد و در روایتی صد نفر ذکر شده است [۹۶].

[۹۲] بخاری: ک دعوات، مسلم، ک ایمان. [۹۳] بخاری: ک توحید، مسلم، ک ایمان. [۹۴] بخاری: ک اذان. [۹۵] بخاری: ک توحید ۱۳ / ۴۲۰ – ۴۲۱. [۹۶] مسلم: ۲ / ۶۵۵.