«مقدمه مؤلف»
إن الحمد لله نحمده ونستعینه ونستغفره ونعوذ بالله من شرور أنفسنا ومن سیئات أعمالنا، من یهده الله فلا مضل له ومن یضلل فلا هادي له وأشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شریك له وأشهد أن محمداً عبده ورسوله.
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِۦ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسۡلِمُونَ ١٠٢﴾[آل عمران: ۱۰۲].
«ای کسانی که ایمان آوردهاید! آن چنان که شایسته ترس خداست، از او بترسید و به جز در حالت مسلمانی نمیرید».
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمُ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ وَخَلَقَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا وَبَثَّ مِنۡهُمَا رِجَالٗا كَثِيرٗا وَنِسَآءٗۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِي تَسَآءَلُونَ بِهِۦ وَٱلۡأَرۡحَامَۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَيۡكُمۡ رَقِيبٗا ١﴾[النساء: ۱].
«ای مردم! بترسید از (خشم) پروردگارتان، آن پروردگاری که شما را از یک انسان آفرید و همسرش را از نوع او آفرید و از آن دو، مردان و زنان فراوانی را (بر روی زمین) منتشر کرد، بترسید از (خشم) آن پروردگاری که همدیگر را به او سوگند میدهید از اینکه پیوند خویشاوندی را گسیخته دارید، همانا خداوند نگهبان اعمال شماست».
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَقُولُواْ قَوۡلٗا سَدِيدٗا ٧٠ يُصۡلِحۡ لَكُمۡ أَعۡمَٰلَكُمۡ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡۗ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَقَدۡ فَازَ فَوۡزًا عَظِيمًا ٧١﴾[الأحزاب: ۷۰ - ۷۱].
«ای کسانی که ایمان آوردهاید! از خدا بترسید و سخن حق و درست بگوئید. در نتیجه خداوند اعمالتان را نیک میگرداند و گناهان شما را میآمرزد. و هر آن کس که اطاعت خدا و رسولش را بکند قطعاً به پیروزی و کامیابی بزرگ دست مییابد».
اما بعد، درستترین گفتار، کلام خدا است و بهترین روشها، روش و سنت نیک و پسندیده محمد جاست و بدترین کارها، نوآوری در دین است و هر نوآوری در دین بدعت و سرانجام هر بدعتی، گمراهی و هر گمراهی در جهنم است.
همانا راه و روش نیک رسول خدا جدر رابطه با جنازه، بهترین راه و روش میباشد، و با اسلوب امتهای دیگر مخالف است. این روش، شامل احسان و نیک رفتاری با میت است و سرانجام باعث میشود که برای میت در قبر و سرای آخرت سودمند گردد، و همچنین این روش، شامل احسان و خوبیهایی نسبت به خانواده و خویشاوندان میت است و برای انجام بندگی و طاعت زندگان در اجرای مراسم تجهیز و تکفین مردگان، خوبیها و محاسنی را در بردارد. از برنامههای رسول خدا جدر کارهای مربوط به جنازه، برپایی عبودیت و بندگی به کاملترین وجه برای پروردگار بود و در واقع این برخورد نیکو و درست با میت به خاطر آماده کردنش با بهترین روش و صورت ممکن، برای ملاقات با خداوند متعال بود.
رسول خدا جو یارانش به صف میایستادند، حمد و ستایش پروردگار را میگفتند و از خداوند متعال برای میت بخشش و رحمت و گذشت از گناهانش، میطلبیدند. سپس جنازه را دستهجمعی حمل کرده و همراهش میرفتند و آن را به خاک میسپردند و همگان برای او از بارگاه خداوند متعال طلب آسایش و راحتی میکردند، و این چیزی است که میت، بیشتر بدان نیازمند است.
از آنجا که مسأله «عذاب قبر» از مسائل مهم و بزرگ است، بنده بر آن شدم که راههای نجات از آن را در پرتو شریعت و دلائل شرعی، بیان کنم. پیش از هر چیز به ذکر حدیث طولانی که دربارهی احوال میت است میپردازم و سپس دلائلی را که «عذاب قبر» توسط آنها ثابت میشود بیان مینمایم، چرا که مسأله عذاب قبر از جمله مسائل پوشیدهای است که هر مسلمانی لازم است آن را بپذیرد و به آن ایمان بیاورد.
سپس اسبابی را یادآورد میشوم که انسان به سبب انجام آنها در قبرش عذاب داده میشودف و هدف از ذکر این اسباب آن است که خواننده از آنها برحذر باشد و دوری کند. و در پایان به بیان علل و اسباب نجاتدهنده از عذاب قبر پرداختهام و به همین سبب بنده این رساله را با نام «كیف تنجو من عذاب القبر»نامگذاری نمودم.
از خداوند متعال میخواهم که آن را برای خوانندگان سودمند و در جهت رضامندی و خشنودی خویش خالص بگرداند و آن را به عنوان بخشی از کارهای نیک و صالحی که، تنها مونس و همدم من در تنهایی و وحشت قبر است، بگرداند. «همانا او شنوا، نزدیک و اجابتکنندهی دعاست».
وآخر دعوانا أن الحمدلله رب العالمین
سمیر بن امین، زهیری