چهارم: پرهیز نکردن هنگام ادرار، سخنچینی و غیبت
در رابطه با این موضوع دلایل شرعی بسیاری موجود است:
* از ابن عباسبروایت شده است که: رسول خدا جفرمود: «إنّ عامّةَ عذابِ القَبْرِ مِنَ البَوْلِ فَتنَزّهُوا مِنْهُ» [۱۸]. «عموم عذاب قبر از عدم مواظب هنگام ادرار کردن است، از آن پرهیز و دوری کنید.»
«عامهی عذاب قبر»؛ یعنی بیشترین عذاب قبر از عدم مواظبت هنگام ادارا کردن است، به طوریکه منجر به پاشیده شدن ادرار بر جسم و لباس میشود و در نهایت باعث عذاب قبر میگردد. همچنان که در حدیث ابوهریرهسآمده است که رسول خدا جفرمود: «أكْثَرُ عَذابِ القَبْرِ مِنَ البَوْلِ» [۱۹].
«بیشترین عذاب قبر از (عدم مواظبت هنگام) ادرار است».
این ویژگی در امر «عذاب قبر» در رابطه با دارار، به خاطر پرهیز نکردن از ترشحات و ذرات ادرار است.
* از ابن عباسبروایت شده است که: رسول خدا جاز کنار باغی از باغهای مدینه میگذشت که صدای فریاد دو میت را که در قبرهایشان عذاب داده میشدند، شنید، رسول خدا جفرمود: «إِنَّهُمَا يُعَذَّبَانِ وَمَا يُعَذَّبَانِ فِى كَبِيرٍ».
«این دو شخص در قبرهایشان عذاب داده میشوند و عذاب آنها به ظاهر به سبب امر بزرگی نیست».
سپس رسول خدا جفرمود: «بَلَى كَانَ أَحَدُهُمَا لاَ يَسْتَبْرِئُ مِنْ بَوْلِهِ وَكَانَ الآخَرُ يَمْشِى بِالنَّمِيمَةِ»
«آری، در واقع امر بزرگی است، یکی از آنها هنگام ادارار کردن (در طهارت خود) مواظبت نمیکرد و دیگری سخنچینی میکرد».
سپس شاخهی درخت تازهای را خواست و آن را دو نصف کرد و هر نصف را بر سر یک قبر گذاشت.
صحابه پرسیدند: ای رسول خدا جچرا این کار را انجام دادید؟
فرمود: «لَعَلَّهُ أَنْ يُخَفَّفَ عَنْهُمَا مَا لَمْ يَيْبَسَا» [۲۰].
«شاید این دو شاخه تا زمانی که خشک نشدهاند موجب تخفیف عذاب برای آن دو باشند» [۲۱].
امام بخاری در رابطه با این حدیث، باب مستقل و مجزایی را اختصاص داده است [۲۲]، «باب عذاب القبر من الغیبة والبول»و گفته شده هدف امام بخاری از اختصاص دادن این باب، به این موضوع، این بوده است که غیبت و سخنچینی ملازم هم هستند؛ زیرا سخنچینی بر دو قسم است:
۱- بیان کردن سخنان کسی نزد دیگران
۲- سخن گفتن از کسی که دوست ندارد پشت سرش از او صحبت شود. و همچنین غیبت به صورت صریح در احادیث ابی بکرهسبیان شده است که: «...إِنَّهُمَا يُعَذَّبَانِ فی الغِيبَةِ وَ البَوُلِ» [۲۳].
«آنها عذاب داده میشوند به سبب غیبت و عدم مواظبت هنگام ادرار کردن (و آلوده شدن لباس و بدن به ذرات ادرار».
[۱۸] روایت از طبرانی، (۱۱/۷۹ و ۸۴) طبق مقررات طرق و شواهد بدست آمده این حدیث صحیح است. [۱۹] حدیث صحیح است ـ روایت از احمد (۲/۳۲۶) [۲۰] این اقدام مخصوص رسول خدا جبود چون به وی وحی شده بود که صاحبان این دو قبر عذاب داده میشوند و لذا پیامبر جبه واسطه وحی، شاخهی درخت را دو تکه کرد، و این معجزهای بود که مختص رسول خدا جبود و امروز کاشتن نهال و گیاهان روی قبر جنبه شرعی ندارد و درست نیست (مترجم) [۲۱] سنن نسایی (۲/۳۰۵) [۲۲] (۳/۴۲۴، فتح) [۲۳] روایت از طیاسی (۸۶۷) با اسناد صحیح