پاسخ به شبهه: کتاب الإمامة والسياسة، منسوب به ابن قتیبه دینوری
جناب قزوینی در مناظرات خود، دائم به مطالب کتاب الإمامة والسياسة ابن قتیبه دینوری استناد می‌کند در صورتی‌که طبق شواهد و دلایل بسیاری مشخص شده که این کتاب متعلق به ابن قتیبه نیست، ولی باز ایشان به روی مبارک خویش نمی‌آورند و دو باره به مطالب این کتاب استناد می‌کنند، دلایلی که تعلق این کتاب به ابن قتیبه را رد می‌کند: اول: کسانی‌که زندگینامه ابن قتیبه را ذکر کرده‌اند آن را در میان آثار او ذکر نکردند، اما قاضی ابوعبدالله توزی معروف به ابن شباط در فصل دوم از باب چهل و سوم در کتاب (صلة السماء) از آن نقل نموده است، دوم: کتاب بیان‌گر این است که نگارنده آن در دمشق بوده است و حال ابن قتیبه از بغداد جز به دینور بیرون نرفته است، سوم: کتاب مذکور از ابولیلی روایت می‌کند و ابولیلی سال (۵۱۴۸) شصت و پنج سال قبل از ابن قتیبه در کوفه قاضی بوده است، چهارم: مؤلف الإمامة والسياسة فتح اندلس را از زنی نقل کرده که خود او را دیده است و حال فتح اندلس ۱۲۰ سال قبل از تولد ابن قتیبه بوده است، پنجم: نگارنده کتاب فتح مراکش توسط موسی‌بن نصیر را ذکر می‌نماید، در حالیکه این شهر توسط یوسف‌بن تاشفین پادشاه مرابطین در سال ۴۵۵ ه بنا شده است و ابن قتیبه در سال ۲٧۶ ه وفات نموده است. ششم: هیچ‌یک از نویسندگان‌ِ شرح حال عبدلله بن مسلم بن قتیبه، در فهرست تصانیف وی نام کتاب الإمامة والسياسة را ذکر نکرده‌اند که از آنجمله می‌توان به کتاب‌های ذیل اشاره کرد: وفیات الأعیان (وفیات الاعیان ، ج۳، ص: ۴۲-۴۳، شماره شرح حال: ۳۲۸، دار صادر بیروت) تألیف شمس الدین احمد بن خلکان (متوفی ۶۸۱ هـ.ق) بغية الوعاة في طبقات اللغويين و النحاة (ج۲، ص: ۶۳-۶۴، شماره شرح حال ۱۴۴۴، المکتبة العصرية، تحقیق: محمد ابو الفضل ابراهیم) تألیف جلال‌الدین، عبدالرحمن سیوطی (متوفی ٩۱۱ هـ.ق) الوافی بالوفیات (صفدی، الوافی بالوفیات، ج ۱٧، ص: ۶۰٧-۶۰٩، شماره شرح حال: ۵۱۶، دار النشر فراوز شتاینر بفیسبادن، ۱۴۱۱هـ ۱٩٩۱م) تألیف صلاح الدین بن أیبک صفدی (متوفی ٧۶۴ هـ.ق) تاریخ بغداد (بغدادی، خطیب، تاریخ بغداد، ج ۱۰، ص: ۱٧۰، شماره شرح حال: ۵۳۰٩، المکتبة السلفية) تألیف ابوبکر، احمد بن علی بغدادی متوفی (۴۶۳هـ.ق) دکتر یوسف علی طویل، محقق و پژوهشگر کتاب عیون الأخبار در مقدمه کتاب مذکور می‌گوید: علما در انتساب کتاب الإمامة والسیاسة تردید دارند و دلیل‌شان آن است که هیچ‌یک از مؤرخان و نویسندگان مشهور در فهرست تصانیف ابن قتیبه کتاب الإمامة والسیاسة را ذکر نکرده‌اند (ابن قتیبه، عیون الأخبار، مقدمه ص: ۳۳، دار الکتب العلمية، ۱۴۰۶هـ ۱٩۸۵م) هفتم: دوزی DOZY ـ معتقد است که الإمامة والسياسة نه قدیمی است و نه صحیح، زیرا حاوی اشتباهات تاریخی و روایات خیالی و غیر معقول است. از این رو انتساب چنین تصنیف ضعیفی به ابن قتیبه ممکن نیست. خاورشناس معروف هاماکر می‌گوید و دوزی نیز با او موافق است که این کتاب و کتاب‌های تاریخی امثال آن که جنبه حماسی دارند و در ایام جنگ‌های صلیبی برای انگیختن حماسه در روح مسلمانان تألیف شده‌اند تا آنان را متوجه قهرمانی‌های اجدادشان سازند. (ر.ک عنان، محمد عبد الله، تاریخ دولت اسلامی در اندلس، ج ۱، ص: ۲۱، ترجمه: عبد الحمید آیتی، چاپ اول، زمستان ۱۳۶۶، چاپ موسسه کیهان) هشتم: مستشرق معروف بروکلمان Brakeman می‌گوید: کتابالإمامة والسياسة را به ابن قتیبه نسبت داده‌اند. در حالیکه دی گوی DEGEIE می‌گوید: کتاب الامامه و السیاسه در مصر یا در مغرب و در زمان ابن قتیبه تصنیف شده است و قسمتی از آن کتاب از تاریخ ابن‌حبیب مأخوذ شده است. (تاریخ الأدب العربی، ج:۲، ص۲۲۰) و در دائرة المعارف الإسلامیة نیز آمده است: این کتاب را به ابن قتیبه نسبت داده‌اند در حالیکه دی گوی DE GEIE ترجیح می‌دهد که مصنف آن مردی مصری یا مغربی و معاصر ابن قتیبه بوده است. (الشنتاوی، احمد، زکی خورشید، ابراهیم، دائرة المعارف الإسلامية (۱/۲۶۲) دارالمعرفة بیروت) و جالب‌‌تر از همه آنکه نویسندگاندائرة المعارف بزرگ اسلامی‌‌که به کوشش ۲۲٧ نفر از محققان و اساتید بنام کشورمان گردآوری‌شده است در فهرست تصانیف ابن قتیبه چنین مرقوم می‌دارند: کتاب‌هایی که انتساب‌شان به ابن قتیبه قطعاً یا به احتمال قوی مردود است: ۱ـ الألفاظ المغربة بالألقاب المعربة، که نسخه‌ای از آن در جامعه القرویین فاس موجود است، (کوکنت، همان ۱۶۲) ۲ـ الإمامة والسياسة که بارها به چاپ رسیده، از جمله در ۱٩۵٧ م در قاهره و نیز در ۱٩۸۵ م به کوشش طه محمد زینی. (دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج ۴، ص: ۴۵٩، چاپ اول تهران ۱۳۶٩ شمسی) لذا نمی‌توان نظرات متعدد پژوهشگران را بخاطر نقل نام کتاب الإمامة والسياسة در معجم المطبوعات العربية و المعربة که یوسف الیان‌سرکیس (محققان و نویسندگان مقاله‌ی دردانه‌ی کوثر و یورش به خانه وحی نام یوسف الیان سرکیس را اشتباها الیاس سرکیس نقل کرده‌اند) در آن فهرست کتاب‌های چاپ شده عربی و عجمی را نام برده و درباره‌ی کتاب مزبور هیچ‌گونه اظهار نظری نکرده (ر.ک. سرکیس، یوسف الیان، معجم المطوعات العربية والمعربة، ج۱، ص: ۲۱۲-۲۱۱ مکتبة الثقافة الدينية) مردود دانست که در آن صورت ما نیز گرفتار احساسات و تعصب شده‌ایم. و در حقیقت انگیزه‌ی واقعی در تألیف کتابالإمامة والسياسة آن است که محمد عزه دروزه، دانشمند معاصر مصری می‌گوید: تأثیر عقاید شیعه هاشمی علوی و عباسی در بیشتر روایات الإمامة والسياسة آشکارا به چشم می‌خورد. و به احتمال قوی این روایات نتیجه تضاد و رقابتی است که پس از خلفای راشدین میان امویان و هاشمیان پدید آمده است و گرنه فاطمه وعلیببا ایمان تر، منزّه‌‌تر و خردمند از آن بوده‌اند که بر خلاف مصالح مسلمانان به پا خیزند و عمر بزرگ‌‌تر وخوددارتر از آن است که به سوزاندن خانه فاطمهلدست یازد. (دروزه، محمد عزة، تاريخ العرب في الإسلام، ص: ۲۱، بیروت المکتبة المصرية) جالب است که شما مراجع رافضی برخی از مطالب این کتاب را قبول ندارید و فقط آنجاهایی‌که با سلایق شما منطبق است را قبول دارید، مطالبی مانند افسانه مسخره عشق یزید به ارنب و اینکه امام حسین زودتر او را می‌گیرد و یزید کینه امام را به دل می‌گیرد و.... معلوم است نویسنده مجهول این کتاب به افسانه سرایی‌های عجیب و غریب و محیرالعقول علاقه داشته که جریان حمله به خانه حضرت فاطمه را هم تحت تاثیر اندیشه‌های غالیان در آن آورده است....