نورالدین محمود زنگی و تلاش در راه وحدت اسلامی

نورالدین محمود در نیمه‌ی اول قرن ششم هجری، در دورانی پا به عرصه گذاشت که مسلمانان به شدت به شخصیتی مانند او نیاز داشتند تا آنان را از آن شرایط تاریکی که سرزمین‌هایشان را فرا گرفته بود بیرون بیاورد. دوران تاریکی که با پا گذاشتن صلیبیان به سرزمین اسلامی و لگدمال شدن شهر قدس توسط آنان آغاز شده بود. هیچ نوری در افق دیده نمی‌شد و امید دمیدن صبح نبود... هرج و مرج در سرزمین شام غوغا می‌کرد و امراء و حکام به فکر خود و منافع خود بودند و اشغالگر بیگانه نیز با استفاده از اختلافات مسلمانان و درگیری‌های آن‌ها و کشمکش‌ داخلی میان آن‌ها روز به روز نیرومندتر می‌گردید، و اگر نبود همان اندک امیدی که در قلب برخی از مخلصان وجود داشت شاید عواقب ناگواری انتظار جهان اسلام را می‌کشید.

اولین بارقه‌ی امید با ظهور «عمادالدین زنگی» ظاهر شد، کسی که توانست با تکیه بر نیرو و شایستگی خود به «موصل» برسد و جای پای خود را در آنجا محکم کند و همچنین توانست سیطره‌ی خود را به «نصیبین» و «حران» گسترش دهد و خود را برای جهاد علیه صلیبیان آماده سازد.

او دانست که این محقق ساختن این هدف امکان‌پذیر نیست مگر با اتحاد نیروهای مسلمان در عراق و شام. بر این اساس توجه وی به سوی شام جلب شد، منطقه‌ای که با وفات اتابک آن «عزالدین مسعود برسقی» در دریایی از هرج و مرج و بی‌نظمی غرق شده بود، و سلجوقیان و صلیبیان برای تسلط‌یافتن بر آن با یکدیگر درگیر بودند.

اینجا بود که عمادالدین دست به کار شد و نقشه‌ی بدخواهان را نقش بر آب کرد و به سال (۵۲۲ ﻫ برابر با ۱۱۲۸م) حلب را به تصرف در آورد. اما مدتی به طول نیانجامید که حرکت او به علت درگیری‌های داخلی که توسط برخی از امراء علیه او شکل گرفته بود، کند شد که این باعث شد وی پیش از رویارو شدن با صلیبی‌ها هفت سال از عمر خویش را صرف خاموش کردن این درگیری‌ها کند تا اینکه توانست شهر «رها» را به سال (۵۳۸ ﻫ برابر با ۱۱۴۴ م) فتح نماید.

این فتح ضربه‌ای قوی علیه نیروهای صلیبی بود زیرا «رها» اولین امارت صلیبی به حساب می‌آمد که پس از حمله‌ی صلیبیان در شرق تاسیس شده بود. اما تقدیر به عماد الدین مهلت نداد تا کارهای خود را ادامه دهد و سرانجام در تاریخ ششم ربیع الثانی ۵۴۱ ﻫ برابر با ۱۴ سبتامبر ۱۱۴۷ میلادی به دست خائنان ترور شد.