مرواریدهای پنهان، مختصری از سیرت رسول الله

(۱۷۷) حجة الوداع

۶۵۵- در ذی القعده‌ی سال ۱۰ هجری بین مردم ندا داده شد که پیامبرجامسال قصد حج دارند.

۶۵۶- مردم بسیاری به مدینه آمدند و همگی می‌خواستند به پیامبر جاقتدا کنند. جابرسمی‌گوید: کسی باقی نماند که توانایی داشته باشد و نیامده باشد.

۶۵۷- این حج به حجة الوداع نامگذاری شد زیرا پیامبر جدر آن با مردم خدا حافظی کردند و بعد از آن دیگر حج نرفتند.

۶۵۸- در این حج مبارک بیش از ۱۰۰ هزار نفر پیامبر جرا همراهی می‌کردند و رسول الله جبا همه زنانشان رضی الله عنهن که ۹ زن بودند خارج شدند.

۶۵۹- رسول الله جبه میقات ذی الحُلَیْفَه رفت. و غسل احرام نمودند، سپس عایشهلایشان را خوشبو کردند و عطر بر بدنشان مالیدند، سپس احرامشان را پوشیدند. پدر و مادرم فدای ایشان باد.

۶۶۰- در میقات ذی الحلیفه اسماء بنت عُمَیس همسر ابوبکر صدیقلفرزندش محمد را به دنیا آورد، و رسول الله جبه او دستور دادند که غسل کند و شرمگاهش را با پارچه‌ای سخت ببندد و احرام بپوشد.

۶۶۱- سپس پیامبر جلبیک گفتند و مردم نیز با ایشان لبیک گفتند. جبریل نزد رسول الله جآمد، و به ایشان دستور داد که به یارانشان بگویند که با صدای بلند لبیک بگویند.

۶۶۲- رسول الله جحج قِران انجام داد، وقتی به منطقه‌ی سَرِف رسیدند عایشهلحائض شد. رسول الله جبه او دستور دادند همه‌ی اعمال حج را به جز طواف به جا آورد.

۶۶۳- رسول الله جروز یکشنبه ۴ ذی القعده سال ۱۰ هجری به مکه رسیدند و قبل از ظهر آن روز وارد مسجد الحرام شدند.

۶۶۴- و از درِ عبد مَناف وارد شدند که درِ بنی شَیْبَه بود، و امروزه به باب السلام معروف است سپس عمره را به جا آورد.

۶۶۵- وقتی رسول الله جعمره شان را تمام کردند در اَبْطَح در شرق مکه فرود آمدند، و روز ۸ ذی الحجه یعنی روز ترویه رسول الله جبه سوی منی حرکت کردند.

۶۶۶- رسول الله جدر روز پنج شنبه ۸ ذی الحجه نماز ظهر وعصر، و مغرب و عشا و نماز صبح روز ۹ ذی الحجه را در منی خواندند.

۶۶۷- با طلوع خورشید روز جمعه ۹ ذی الحجه، رسول الله جبه سوی عرفه حرکت نمودند، وهمچنان مسیرشان را ادامه دادند تا اینکه به دره‌ای از سرزمین عُرَنة رسید.

۶۶۸- در سرزمین عُرَنة رسول الله جخطبه‌ی معروف ومشهور عرفه را خواندند، در حالیکه سوار بر شترشان قَصْواء بودند.

۶۶۹- رسول الله جدر عرفه خطبه‌ی عظیم و جامعی را ایراد نمودند که در آنان پایه‌های اسلام را بیان، و پایه‌های شرک و جاهلیت را نابود کردند.

۶۷۰- وقتی رسول الله جاز خطبه شان در عرفه فارغ گشتند، نماز ظهر و عصر را قصر و جمع نمودند، و بین این دو نماز، نماز دیگری نخواندند.

۶۷۱- آنگاه رسول الله جبر شترشان قصواء سوار شدند تا اینکه به موقف رسیدند، در آنجا رو به قبله کردند، و همچنان ایستاده به دعا و تضرع مشغول شدند تا اینکه خورشید غروب کرد.

۶۷۲- رسول الله جبه مردم گفتند که برترین دعاها، دعای روز عرفه است. وقتی ایشان در عرفه بودند این فرموده‌ی الله ﻷبر ایشان نازل شد: ﴿ٱلۡيَوۡمَ أَكۡمَلۡتُ لَكُمۡ دِينَكُمۡ وَأَتۡمَمۡتُ عَلَيۡكُمۡ نِعۡمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ ٱلۡإِسۡلَٰمَ دِينٗاۚ﴾[المائدة: ۳] یعنی: «امروز دینتان را بر شما کامل کردم، و نعمتم را بر شما تمام کردم، و اسلام را به عنوان دین برای شما پسندیدم».

۶۷۳- وقتی خورشید به طور کامل غروب کرد رسول الله جاز عرفه به سوی مزدلفه حرکت کردند.

۶۷۴- رسول الله جمغرب و عشاء را قصر خواندند، سپس تا هنگام نماز صبح خوابیدند. آنگاه برای ادای نماز صبح برخاستند و نماز صبح را خواندند. آن روز، روز عید قربان و روز حج اکبر بود.

۶۷۵- در آن روز، رسول الله جبر شترشان قصواء سوار شدند، و رو به قبله نمودند و به درگاه الله دعا کردند، و الله أکبر و لا إله إلا الله می‌گفتند، و او را به یگانگی یاد می‌کردند، تا اینکه هوا کاملًا روشن شد.

۶۷۶- رسول الله جصبح روز عید به ابن عباس دستور داد که مقداری سنگریزه برایشان جمع کند. او نیز ۷ سنگریزه را برای ایشان جمع نمود.

۶۷۷- سپس رسول الله جقبل از طلوع خورشید از مشعر الحرام حرکت کردند؛ بر خلاف مشرکین که تا طلوع خورشید از آنجا بیرون نمی‌رفتند.

۶۷۸- در وقت نمیروز رسول الله جبه جمره‌ی عقبه کبری که رسیدند، در پایین دره ایستادند، و در حالیکه سوار بر شترشان بودند کعبه را سمت چپ و منی را سمت راست و رویشان را به سوی جمره نمودند.

۶۷۹- رسول الله جاز پایین دره ۷ سنگ را پرتاب کردند، و با هر سنگی تکبیر می‌گفتند: و می‌فرمودند: " مناسک حجتان را از من یاد بگیرید".

۶۸۰- بعد از آن رسول الله جبه محل ذبح در منی رفتند و با دست مبارکشان ۶۳ شتر را ذبح نمودند، و شتران از هر سو برای ذبح شدن به طرف ایشان می‌آمدند به طوریکه ایشان نمی‌دانستند با کدامیک شروع کنند.

۶۸۱- وقتی رسول الله جاز ذبح شتران فارغ گشتند به مَعْمَر بن عبد الله العَدَویسکه آرایشگر بود دستور دادند تا سر مبارکشان را بتراشد.

۶۸۲- انسسمی‌گوید: رسول الله جرا دیدم که آرایشگر سرشان را می‌تراشید و یارانشان دور ایشان حلقه زده بودند، هر مویی از رسول الله ججدا می‌شد یکی از صحابه آن را ب می‌داشت. (روایت مسلم)

۶۸۳- وقتی رسول الله جاز تراشیدن سرشان فارغ گشت پیراهنشان را پوشیدند، و عایشهلایشان را با عطر خوشبو کرد.

۶۸۴- سپس رسول الله جقبل از ظهر به سوی کعبه حرکت کردند و در حالیکه بر شترشان سوار بودند طواف اِفاضه را انجام داد تا مردم ایشان را ببینند و ایشان نیز بر مردم مشرف باشند.

طواف افاضه: یکی از ارکان حج است، که شخص پس از برگشت از منی و مزدلفه انجام می‌دهد.

۶۸۵- آنگاه به چاه زمزم آمدند و از آن آب نوشیدند، و در همان روز به منی بازگشت. رسول الله جبرای رمی جمرات (سنگ زدن به ستون‌ها) در سه روز ایام تشریق (روزهای ۱۱، ۱۲ و۱۳ ذی الحجه) بعد از زوال (وقتی که خورشید در وسط آسمان قرار می‌گیرد) می‌آمد.

۶۸۶- رسول الله جحج مبارکشان را با طواف وداع به اتمام رساندند، و به مردم گفتند: "هیچ کس باز نگردد مگر اینکه آخرین مناسک حجش طواف کعبه باشد". (متفق علیه)

۶۸۷- سپس رسول الله جبه مدینه بازگشتند، و مقداری آب زمزم نیز با خودشان آورده بودند. این مختصری از حج پیامبر جبود که به حجة الوداع معروف شد.