احوال و عملکرد سلف صالح در ماه مبارک رمضان

مقدمه

مقدمه

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ١٨٣ أَيَّامٗا مَّعۡدُودَٰتٖۚ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٖ فَعِدَّةٞ مِّنۡ أَيَّامٍ أُخَرَۚ وَعَلَى ٱلَّذِينَ يُطِيقُونَهُۥ فِدۡيَةٞ طَعَامُ مِسۡكِينٖۖ فَمَن تَطَوَّعَ خَيۡرٗا فَهُوَ خَيۡرٞ لَّهُۥۚ وَأَن تَصُومُواْ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ١٨٤ شَهۡرُ رَمَضَانَ ٱلَّذِيٓ أُنزِلَ فِيهِ ٱلۡقُرۡءَانُ هُدٗى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَٰتٖ مِّنَ ٱلۡهُدَىٰ وَٱلۡفُرۡقَانِۚ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ ٱلشَّهۡرَ فَلۡيَصُمۡهُۖ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٖ فَعِدَّةٞ مِّنۡ أَيَّامٍ أُخَرَۗ يُرِيدُ ٱللَّهُ بِكُمُ ٱلۡيُسۡرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ ٱلۡعُسۡرَ وَلِتُكۡمِلُواْ ٱلۡعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُواْ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَىٰكُمۡ وَلَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ١٨٥[البقرة: ۱۸۳-۱۸۵].

«ای کسانی که ایمان آورده‌اید، روزه بر شما فرض شده همانگونه که بر کسانی که پیش از شما بودند فرض شده بود، تا باشد که پرهیزکار شوید. (روزه) در روزهایی معدود و اندکی است، پس هر کس از شما که بیمار یا مسافر باشد، (به‌اندازه آن روزهایی که افطار کرده) تعدادی از روزهای دیگر (روزه بگیرید). و بر کسانی‌که توانائی آن را ندارند؛ لازم است کفاره بدهند، (و کفاره) خوراک دادن به مسکینی می‌باشد، و هر کس که به میل خود (بیشتر) نیکی انجام دهد پس آن برای او بهتر است، و اگر بدانید روزه گرفتن برای شما بهتر است. ماه رمضان همان ماهی که در آن قرآن فرو فرستاده شده است تا مردم را راهنمایی کند و نشانه‌ها و آیات روشنی از ارشاد (به حق و حقیقت) باشد و (میان حق و باطل در همه‌ی ادوار) جدایی افکند. پس هر که از شما (فرا رسیدن) این ماه را دریابد، باید که آن‌را روزه بگیرد. و اگر کسی بیمار یا مسافر باشد (می‌تواند از رخصت استفاده کند و روزه نگیرد و) چندی از روزهای دیگر را (به اندازه‌ی آن روزها روزه بدارد). خداوند آسایش شما را می‌خواهد و خواهان زحمت شما نیست، و تا تعداد (روزهای رمضان ) را کامل گردانید و خدا را بر اینکه شما را (به احکام دین که سعادتتان در آن است) هدایت کرده است، بزرگ دارید و تا اینکه (از نعمت‌های او) سپاسگزاری کنید».

*****

«عن أبي هُرَيْرَةَ ج يَقُولُ: قَالَ رَسُولُ اللهِ ج: قَالَ اللهُ كُلُّ عَمَلِ ابْنِ آدَمَ لَهُ إِلاَّ الصِّيَامَ فَإِنَّهُ لِي وَأَنَا أَجْزِي بِهِ». [۱]

از ابو هریرهس روایت شده گوید: رسول‌خدا ج فرمود: «خداوندأ فرموده است: تمامِی اعمال بنی آدم برای خود او است جز روزه، چرا که روزه تنها برای من است و فقط من پاداش آن را می‌دهم».

«عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عَمْرٍو ب أَنَّ رَسُولَ اللهِ ج قَالَ: الصِّيَامُ وَالْقُرْآنُ يَشْفَعَانِ لِلْعَبْدِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ، يَقُولُ الصِّيَامُ : أَيْ رَبِّ مَنَعْتُهُ الطَّعَامَ وَالشَّهَوَاتِ بِالنَّهَارِ فَشَفِّعْنِي فِيهِ. وَيَقُولُ الْقُرْآنُ: مَنَعْتُهُ النَّوْمَ بِاللَّيْلِ فَشَفِّعْنِي فِيهِ. قَالَ: فَيُشَفَّعَانِ». [۲]

ترجمه: از عبد الله بن عمروب روایت شده می‌گوید: رسول خدا ج فرمود: «روزه و قرآن در روز قیامت برای بنده(ی خدا) شفاعت خواهند کرد، روزه می‌گوید: پروردگارا، من او را در روز از خوردن و آشامیدن منع کردم پس مرا شفیع او قرار بده. قرآن نیز می‌گوید: پروردگارا، من او را در شب از خواب و استراحت منع کردم، مرا شفیع او قرار بده، پس هردو شفیع او خواهند گردید».

*****

إِنَّ الْحَمْدَ لله نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِيْنُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ، وَنَعُوْذُ باللهِ مِنْ شُرُوْرِ أَنْفُسِنَا وَمِنْ سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَنْ يَهْدِهِ اللهُ فَلَا مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَا هَادِيَ لَهُ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إله إلا الله وَحْدَهُ لَا شَرِيْكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ، صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَصَحْبِهِ وَسَلَّمَ تَسْلِيمًا كَثِيرًا.. أما بعد:

برادران و خواهران ایمانی، درود و سلام و رحمت خداوند بر شما و این بنده‌ی حقیر و جمیع مؤمنان و موحدان باد.

عزیزان در آستانه‌ی حلول ماه مبارک رمضان (ماه نزول قرآن، ماه مهمان خدا و مهمانی خدا، ماه گشوده‌شدن درهای رحمت الهی و بسته شدن درهای دوزخ و عذاب) قرار گرفته‌ایم، فرا رسیدن این ماه مبارک را به همگان تبریک و تهنیت عرض می‌کنم. از خداوند خواستارم من و شما را در منزلگه رحمت خویش (بهشت جاویدان) با هم جمع گرداند.

در طلیعه‌ی این ماه پرفیض و برکت، این هدیه‌ی متواضعانه را به شما برادر و خواهر دینیم تقدیم می‌نمایم، به امید اینکه ضمن پذیرش آن، پیام و رسالت معنوی آن را آویزه‌ی گوش و جان خود قرار داده و در هنگام اعتکاف و خلوت با خدای منّان این بنده‌ی حقیر سراپا تقصیر محتاج دعا را از ته دل دعای خیر نمایید.

*****

[۱] متفق علیه. [۲] احمد و نسائی. [مؤلف] آلبانی در صحیح الجامع (۷۳۲۹) آن را صحیح قرار داده است. [مصحح]