تعریف روزه و تاریخ تشریع آن
روزه که در لغت به معنای امساک، و در اصطلاح فقه به معنی: امساک از تناول مفطرات از طلوع فجر تا غروب خورشید -همراه با نیت- است؛ در سال دوم هجری بعد از نزول آیه‌ی ۱۸۳ سوره‌ی البقرة بر مسلمانان واجب گردیده است. و دلیل بر مشروعیت آن قرآن و سنّت است.
خداوند متعال می‌فرماید: ﴿شَهۡرُ رَمَضَانَ ٱلَّذِيٓ أُنزِلَ فِيهِ ٱلۡقُرۡءَانُ هُدٗى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَٰتٖ مِّنَ ٱلۡهُدَىٰ وَٱلۡفُرۡقَانِۚ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ ٱلشَّهۡرَ فَلۡيَصُمۡهُ﴾ [البقرة:۱۸۵]. «ماه رمضان است (ماهی) که قرآن در آن نازل شده است، (کتابی) که راهنمای مردم است، و (در بردارنده) نشانه‌ها و دلایل آشکار و روشن از هدایت و جدا کننده‌ی حق از باطل است. پس هر کس از شما این ماه را (در حضر) دریابد، باید که آن را روزه بدارد».
عَن ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ، قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ شَهَادَةِ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللهِ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ وَالْحَجِّ وَصَوْمِ رَمَضَانَ». [۳]
«از عبد الله بن عمرب روایت شده که می‌گوید: رسول خدا ج فرمود: «دین اسلام بر پنج پایه بنا شده است: شهادت بر اینکه خدایی جز الله وجود ندارد و محمد ج فرستاده‌ی خدا است و اقامه‌ی نمازهای (پنج گانه) و دادن زکات (اموال) و روزه‌ی ماه رمضان و حج خانه‌ی خدا».
حکم تارک روزه: از آنجا که روزه یکی از ارکان اسلام است، به اتفاق همه‌ی علما، منکر وجوب آن کافر است؛ ولی اگر به وجوب آن اعتقاد داشته باشد اما از سر تنبلی از روزه گرفتن خودداری ورزد، فاسق تلقی می‌شود.
*****
[۳] صحیح البخاری، حدیث شماره (۸) و صحیح مسلم حدیث شماره (۱۶).