پایه های ایدئولوژی اسلامی در پرتو قرآن و سنت

«ایمان به فرشتگان»

«ایمان به فرشتگان»

۶۲- فرشتگان از نور آفریده شده‌اند که به مرد بودن یا زن بودن توصیف نمی‌شوند شغلشان عبادت است و از گناهان معصومند. با اجازه خداوند برای شئون مخلوقات و تدبیر جهان آفرینش و حفاظت بندگان و نوشتن اعمال آنان مسخر شده‌اند. و در حفظ و تبلیغ وحی الهی امین هستند. در حدیث حضرت عائشه صدیقهلآمده است که رسول خدا جفرمودند: «فرشتگان از نور، و جنات از شعله بی‌دود آتش، و آدم از آنچه برایتان در قرآن توصیف گردید (یعنی خاک) آفریده شده‌اند»[۳۸].

ارشاد باری تعالی است که:

﴿وَجَعَلُواْ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ ٱلَّذِينَ هُمۡ عِبَٰدُ ٱلرَّحۡمَٰنِ إِنَٰثًاۚ أَشَهِدُواْ خَلۡقَهُمۡۚ سَتُكۡتَبُ شَهَٰدَتُهُمۡ وَيُسۡ‍َٔلُونَ ١٩[الزخرف: ۱٩].

«و مشرکان فرشتگانی را که بندگان پروردگار بخشنده هستند مؤنث قرار دادند، آیا آن‌ها در هنگام خلقت فرشتگان حاضر بوده‌اند؟! این گواهی دروغین آنان نوشته شده، و از آن پرسیده خواهند شد».

﴿وَمَنۡ عِندَهُۥ لَا يَسۡتَكۡبِرُونَ عَنۡ عِبَادَتِهِۦ وَلَا يَسۡتَحۡسِرُونَ ١٩ يُسَبِّحُونَ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ لَا يَفۡتُرُونَ ٢٠[الأنبیاء: ۱٩-۲۰].

«و آن نفوس قدسیه که در ملأ اعلی نزد پروردگارند از پرستش او که با شوق و رغبت انجام می‌دهند سرکشی نکنند و خسته و ملول نشوند، شب و روز تسبیح او گویند و سستی نکنند».

﴿وَإِنَّا لَنَحۡنُ ٱلصَّآفُّونَ ١٦٥ وَإِنَّا لَنَحۡنُ ٱلۡمُسَبِّحُونَ ١٦٦[الصافات: ۱۶۵-۱۶۶].

«براستی که ما بدستور پروردگار صف آراسته‌ایم و همواره بتسبیح او مشغولیم».

﴿لَا يَسۡبِقُونَهُۥ بِٱلۡقَوۡلِ وَهُم بِأَمۡرِهِۦ يَعۡمَلُونَ ٢٧ يَعۡلَمُ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيهِمۡ وَمَا خَلۡفَهُمۡ وَلَا يَشۡفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ٱرۡتَضَىٰ وَهُم مِّنۡ خَشۡيَتِهِۦ مُشۡفِقُونَ ٢٨[الأنبیاء: ۲٧-۲۸].

«فرشتگان در سخن گفتن نزد خداوند پی‌دستی نمی‌کنند بلکه آنان هرچه کنند به امر او کنند هر عملی که از ازل کرده و تا ابد خواهند کرد خداوند همه را می‌داند، شفاعت نکنند مگر برای کسی که وی راضی باشد، و آنان دائم از قهر و عذاب پروردگار بیمناکند».

﴿يَخَافُونَ رَبَّهُم مِّن فَوۡقِهِمۡ وَيَفۡعَلُونَ مَا يُؤۡمَرُونَ۩ ٥٠[النحل: ۵۰].

«از پروردگارشان که بالای سرشان است می‌ترسند. و به آنچه امر شوند عمل می‌کنند».

﴿فَٱلۡمُقَسِّمَٰتِ أَمۡرًا ٤[الذاریات: ۴].

«پس قسم به فرشتگانی که به اذن خداوند تقسیم کنندۀ امور بندگانند».

﴿إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٞ ٥[الذاریات: ۵].

«پس قسم به فرشتگانی که به اذن خداوند تقسیم کنندۀ کار مایند».

﴿إِن كُلُّ نَفۡسٖ لَّمَّا عَلَيۡهَا حَافِظٞ ٤[الطارق: ۴].

«هیچ جانداری نیست مگر اینکه فرشته‌ای از جانب خدا بر او نگهبان است».

﴿لَهُۥ مُعَقِّبَٰتٞ مِّنۢ بَيۡنِ يَدَيۡهِ وَمِنۡ خَلۡفِهِۦ يَحۡفَظُونَهُۥ مِنۡ أَمۡرِ ٱللَّهِۗ[الرعد: ۱۱].

«بر انسان فرشتگانی گماشته شده که از پیش رو و پشت سر با اجازه خدا او را حفاظت می‌کنند».

﴿وَإِنَّ عَلَيۡكُمۡ لَحَٰفِظِينَ ١٠ كِرَامٗا كَٰتِبِينَ ١١ يَعۡلَمُونَ مَا تَفۡعَلُونَ ١٢

[الإنفطار:۱۰-۱۲].

«و البته بر شما نگهبانانی مأمورند فرشتگان مکرمی که نویسندگان اعمال شمایند ـ هرچه ـ شما انجام می‌دهید می‌دانند».

﴿إِذۡ يَتَلَقَّى ٱلۡمُتَلَقِّيَانِ عَنِ ٱلۡيَمِينِ وَعَنِ ٱلشِّمَالِ قَعِيدٞ ١٧ مَّا يَلۡفِظُ مِن قَوۡلٍ إِلَّا لَدَيۡهِ رَقِيبٌ عَتِيدٞ ١٨[ق: ۱٧-۱۸].

«آنگاه که دو فرشته‌ای که در سمت راست و چپ انسان نشسته‌اند و اعمال او را دریافت می‌داند هیچ سخنی بر زبان نمی‌آورد مگر اینکه نزد او فرشته‌ای مراقب و آمادۀ دریافت آن سخن است».

﴿فِي صُحُفٖ مُّكَرَّمَةٖ ١٣ مَّرۡفُوعَةٖ مُّطَهَّرَةِۢ ١٤ بِأَيۡدِي سَفَرَةٖ ١٥ كِرَامِۢ بَرَرَةٖ ١٦[عبس:۱۳-۱۶].

«آیات الهی در صحیفه‌های گرامی قدر بثبت رسیده که بسی بلندمرتبه و ـ از خطاء پاک است در دست فرشتگان پاک طینت و نیک کردار قرار دارد».

﴿إِنَّهُۥ لَقُرۡءَانٞ كَرِيمٞ ٧٧ فِي كِتَٰبٖ مَّكۡنُونٖ ٧٨ لَّا يَمَسُّهُۥٓ إِلَّا ٱلۡمُطَهَّرُونَ ٧٩[الواقعة:٧٧-٧٩].

«که البته این قرآن کتابی گرامی قدر است که در لوح محفوظ نگاشته شده، جز پاکان به آن دست نرسانند».

﴿فَٱلۡمُلۡقِيَٰتِ ذِكۡرًا ٥ عُذۡرًا أَوۡ نُذۡرًا ٦[المرسلات: ۵-۶].

«پس قسم به فرودآورندگان وحی برای دفع عذر یا ترسانیدن».

﴿ٱللَّهُ يَصۡطَفِي مِنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ رُسُلٗا وَمِنَ ٱلنَّاسِۚ[الحج: ٧۵].

«خداوند ـ ازمیان فرشتگان و انسان‌ها رسولانی را برمی‌گزیند».

[۳۸] صحیح مسلم.