ساعت اجابت دعا در روز جمعه
پیامبر جفرمودند: «فيهِ ـ يوم الجُمُعةِ ـ سَاَعةٌ لاَ يُوَافِقُهَا عَبْدٌ مُسْلِمٌ وَهُوَ قَائِمٌ يُصَلِّي يَسِْأَلُ اللهَ تَعَالَى شَيْئاً إلاَّ أَعْطَاُه إِيَّاهُ» [۳۵]. در روز جمـعـه لحظه‌ای است که اگر بنده‌ی مسلمان در آن لحظه دعا کند و از خدا درخواست (چیزی) نماید، خدا حتما دعای او را اجابت مى‌کند.
امام نـووی در (الأذکار) [۳۶]گوید: صحیح‌ترین روایتی که در مورد این ساعت آمده، در صحیح مسلم از ابوموسی اشعریساست که گفت: از رسول الله جشنیدم که فرمودند: «هيَ بَيْنَ أَنْ يَجْلِسَ الإمَامُ إِلَى أَنْ [يَقْضِيَ] الصَّلاةَ» [۳۷] يعني: يجلسُ على المِنْبَرِ.اهـ، آن لحظه، زمانی است بین نشستن امام بر منبرتا تمام شدن نماز.
مسأله: ساعت اجابت چه ساعتی در روز جمعه است؟
بدان ـ خدا بر من و تو رحم کند ـ که امام ابن القیم رحمه الله ترجیح داده است که ساعت اجابت دعا در روز جمعه، آخرین ساعت عصر است، آن هم پس از ذکر یازده قول در تعیین آن ساعت و لحظه. و به طور کلی دو قول بر دیگر اقوال ترجیح داده شده که احادیث صحیح بر آن دلالت می‌کند؟
اول ـ هنگام نشستن برای خطبه تا تمام شدن نماز جمعه. و دلیل آن در صحیح مسلم است که قبلاً ذکر شد.
دوم ـ این که آخرین ساعت از عصر روز جمعه است و بیشتر احادیث بر این قول دلالت دارد. سپس دلیل آن را چنین ذکر کرده است.
روایت احمد در مسند که رسول الله جفرمودند: «إِنَّ فِي الْجُمُعَةِ سَاعَةٌ لاَ يُوَافِقُهَا عَبْدٌ مُسْلِمٌ يَسْأَلُ اللهَ فِيها خَيْراً إِلاَّ أَعْطَاهُ إِيَّاهُ، وَهِيَ بَعْدَ الْعَصْرِ» [۳۸]. در روز جمعه ساعتی است که هربنده‌ی مسلمان که خدا را بخواند، خدا حتما او را اجابت کند و آن ساعت پس از عصر مى‌باشد.
آن چه ابوداود و ترمذی و نسایی از رسول الله جروایت کرده‌اند که فرمودند: «يَوْمُ الْجُمُعَة ثِنْتَا عَشْرَةَ ـ يريدُ ساعةً ـ لا يُوجَدُ مُسْلِمٌ يَسْأَلُ اللهَ شَيْئاً إِلاَّ آتَاهُ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ، فَالْتَمِسُوها آخِرَ ساعَةٍ بَعْدَ العَصْرِ» [۳۹]. روز جمعه دوازده ساعت است، هر مسلمانی از خدا مسألت و درخواستی کند خداوند عزوجل حتما به او مى‌دهد (حاجت او را روا می‌کند)، پس آخرین ساعت پس از عصر را التماس و درخواست کنید.
سپس/در پایان چنین گفت: از دیدگاه من وقت نماز نیز امید اجابت دعا مى‌رود. پس هردو ساعت، زمان اجابت است، گرچه ساعت پایانی عصر مخصوص اجابت مى‌باشد. و همه‌ی راویان براین احادیث متفقند و رسول الله جامت خود را در این دو ساعت برای دعای توام با زاری و تضرع به سوی خدا، ترغیب کرده است [۴۰].
[۳۵] متفق علیه از حدیث ابی هریرهس: استخراج بخاری؛ الجمعة؛ باب: الساعة التي في يوم الجمعة؛ حدیث(۹۳۵). ومسلم؛ الجمعة؛ باب: في الساعة التي في يوم الجمعة؛ حدیث(۸۵۲). [۳۶] نگا: الأذکار فی صلوات مخصوصة؛ باب: الأذکار المستحبة یوم الجمعة ولیلتها والدعاء. [۳۷] مسلم؛ الجمعة؛ باب: فی الساعة التی فی یوم الجمعة؛ حدیث(۸۵۳) از ابوموسی اشعریس. و فیه [تُقضَـی] بالبناء للمفعول بدل [یقضیَ]. [۳۸] احمد؛ مسند المکثرین، از حدیث ابی هریره س؛ حدیث(۷۸۱۰). و در مسند الأنصار از حدیث سعد بن عباده س؛ حدیث(۲۲۸۲۴) با زیادت: [مالم يسأل مأثماً، أو قطيعة رحم] بدون اینکه از گناهی و یا قطع رحمی سؤال کند. و در مسند المکیّین، از حدیث أبىلبابة البدریس؛ حدیث(۱۵۶۳۳) با زیادت: [مالم يسأل حراما] بدون اینکه از حرامی سؤال کند. توجه: قال الإمام أحمد رحمه الله: أكثر الحدیث فی الساعة التی ترجی فیها إجابة الدعوة أنها بعد صلاة العصر وترجی بعد زوال الشمس. ا هـ، بهترین و بیشترین ساعت ها که امید است دعاها مستجاب شود پس از نماز عصر و همچنین پس از غروب آفتاب. نقله الترمذی ازامام أحمد در الجمعة من جامعه، باب ما جاء فی الساعة التی ترجی فی یوم الجمعة، بعد ذکر حدیث أنسس؛ حدیث(۴۸۹). [۳۹] ابوداود؛ الصلاة؛ باب: الإجابة أية ساعة هي في يوم الجمعة؛ حدیث(۱۰۴۸) از جابر بن عبد اللهب. و تِّرمذی؛ الصلاة؛ باب: ما جاء في الساعة التي ترجى في يوم الجمعة؛ حدیث(۴۹۱) از ابی هریره س. نّسایى؛ الصلاة؛ باب: ذكر الساعة التي يستجاب فيها الدعاء يوم الجمعة؛ حدیث(۱۴۳۱) همچنین از او. و لفظ انتخاب شده از ابی داود است. [۴۰] نگا: زاد المعاد؛ لابن القیم؛ ج۱ ص۱۳۱؛ فصل: في استجابة الدعاء في ساعة من يوم الجمعة.