احکام و مناسک حج - فقه شافعی -

شروط طواف:

۱- طهارت از حدث اکبر و اصغر (یعنی جنب و بی وضو نبودن).

۲- طهارت از پلیدی (اگر در میانه طواف بی‌وضو شد وضو بگیرد و بقیه‌اش بجا آرد).

۳- ستر عورت (زیرا طواف در حکم نماز است مگر این‌که سخن در حال طواف روا است).

۴- این‌که طواف (یعنی گشتن دور کعبه) در مسجد الحرام باشد.

۵- این‌که طواف کننده در بیرون از کعبه مقدسه باشد به همۀ بدنش (چنانچه بر شاذَروان راه برود) یا از میان حجر اسماعیل و کعبه بگذرد طواف و صحیح نشود.

شاذروان: سکویی است متصل به کعبه به ارتفاع یک ذرع دست. حجر: حیاطی است از دست چپ کعبه که میزاب کعبه در آن می‌ریزد. کعبه را از این جهت کعبه نامند که به شکل مکعب هندسی یعنی دارای چهار گوشه و شش سطح می‌باشد، دور حجر دیواری به ارتفاع سه ذرع دست بنا شده است. میان کعبه و حجر گشایشی به عرض دو ذرع که دیوار حجر را از دیوار کعبه جدا می‌سازد. ارتفاع دیوار کعبه شانزده متر و طول آن دوازده متر و عرض آن ده متر است. عرب کعبه مقدّسه را به شخصی تشبیه نموده‌اند که روبروی مشرق ایستاده باشد. در کعبه دو متر ارتفاع دارد و روبروی مشرق است. دست راست کعبه دو رکن یمانی است زیرا از یمین یعنی از دست راست کعبه‌اند. دو گوشۀ جنوب شرقی کعبه که رکن یمانی است حجر‌الاسود قرار دارد و ارتفاع آن از زمین یک متر و نیم است. میان حجرالاسود و دَرِ کعبه، ملتزم نام دارد؛ زیرا دعا‌کنندگان برای پذیرفته شدن دعا -ملازم آن محل می‌گردند. حجر‌الاسود سنگی است مایل به سبزی و دور آن به قطر یک وجب، دایره‌ای از نقره کشیده‌اند که گنجایش روی یک نفر را دارد. طوافگاه را حطیم یعنی نابودکننده نامند؛ زیرا در آنجا از آمرزش پروردگار، گناه آمرزیدگان نابود می‌گردد و کعبه اوّلین بنایی است که برای عبادت آفریدگار در جهان بنیاد‌گذاری شده است. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِينَ٩٦﴾[آل عمران: ۹۶].

۶- این‌که طواف‌کننده در حال طواف کعبه را از دست چپ خود قرار دهد.

۷- ششمین شرط که اختصاص به طواف فرض دارد اینست که طواف فرض در حج، بعد از وقوف عرفه باشد.

۸- اینکه در حال طواف دارای اهلیت عبادت باشد.