غایة الاختصار مشهور به ابوشجاع - فقه شافعی

کتابی است در بیان مسابقۀ اسب دوانی و تیراندازی

کتابی است در بیان مسابقۀ اسب دوانی و تیراندازی

کِتَابُ السَّبَقِ وَ الرَّمیِ

وتصحّ المسابقة علی الدّوابّ والمناضلة إذا کانت المسافة معلومة وصفة المناضلة معلومة، ویخرج العوض أحد المتسابقین حتّی إنّه إذا سبق استردّه وإن سبق أخذه صاحبه له، وإن أخرجاه معاً لم یجز إلّا أن یدخلا بینهما محلّلا، فإن سبق أخذ العوض وإن سبق لم یغرم.

و درست است مسابقۀ اسب دوانی و تیراندازی، هر گاه اندازۀ میدان اسب دوانی و نشانه گیری معلوم باشد. (مسابقه بر همه حیوانات بکار آینده در جنگ و دفاع جائز است). و عوض را یکی از دو شخص مسابقه کننده می‌گذارد، تا اگر خودش جلو افتاد همان عوض را پس بگیرد، و اگر همراه او جلو افتاد همراه او آن وجه را می‌گیرد، و اگر دو نفر مسابقه کننده هر دوشان وجه برای سبقت گیرنده گذارند، جائز نیست، مگر اینکه شخص سومی در این مسابقه شرکت سازند، تا اگر یکی از آن‌ها و یا شریک که شخص سوم است جلو افتاد آن دو وجه را می‌گیرد، و اگر شخص سوم بدنبال افتاد غرامت نمی‌کشد. (در مسابقۀ اسب دوانی چه بر شتر و چه بر اسب و چه بر استر و غیره دارای این شرط، سواری دو مسابقه کننده یک جنس باشد، یعنی هر دو بر اسب باشند و یا هر دو بر شتر باشند مثلاً. دوم اندازۀ اسب دوانی از اوّل میدان تا نشانۀ پایان معلوم باشد. سوم اینکه هر دو نفر مسابقه کننده وجه نگذارند، تا قمار نباشد، بلکه یکی از دو نفر مسابقه کننده وجه گذارد تا تشویق باشد. و در مسابقۀ تیراندازی هم جنس تیراندازیشان یکی باشد، تفنگ یا مسلسل یا توپ یا غیره بشمار تیراندازی و طرز آن معیّن باشد، که نشانه را سوراخ کند و یا فقط به نشانه بیاید مثلاً، و هر دو مسابقه کننده وجه نگذارند، چنانکه در بالا یاد شد. این باب مسابقه که در تمام کتاب‌های کوچک و بزرگ فقه یاد شده است، دلیل است که هر مسلمان باید از نیروی دلاوری و شجاعت و دانستن اسب سواری و تیراندازی بهره مند باشد. تعلیمات نظام وظیفۀ اجباری هر گاه در نگهداری عبادات و رعایت حال خدمت کنندگان بر وفق شرع باشد، خود نشر این امر مهّم است).