۳- مسئولیت مرد نسبت به همسر
مرد باید هزینهی زندگی زن را به خوبی تأمین کند و در حد توان از اعطای حقوق زن کوتاهی نکند و به نیکی با او معاشرت کند، چون که خداوند بلندمرتبه میفرمایند:
﴿وَعَاشِرُوهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِ﴾[النساء: ۱۹].
«و به نیکی با آنها معاشرت کنید».
مردی که چند همسر دارد باید میان همسر و هوویش در تهیهی لباس و خوابیدن در شب و هزینهی زندگی عدالت برقرار کند، ظرفیت داشته باشد و مشکلات ناشی از آنها را تحمل کند. مسایل مربوط به دین را به همسر خود بیاموزد. او مسئول حجاب و پوشش همسرش، به ویژه در وقت بیرون رفتن از خانه میباشد. جابرساز پیامبرصروایت میکند که میفرماید:
«إِنَّ الْمَرْأَةَ تُقْبِلُ فِى صُورَةِ شَيْطَانٍ وَتُدْبِرُ فِى صُورَةِ شَيْطَانٍ فَإِذَا أَبْصَرَ أَحَدُكُمُ امْرَأَةً فَلْيَأْتِ أَهْلَهُ فَإِنَّ ذَلِكَ يَرُدُّ مَا فِى نَفْسِهِ» [۲۵].
«زن به شکل شیطان روی میآورد و به شکل شیطان پشت میکند، هرگاه یکی از شما زنی را دید که در دلش اثر گذاشت و از او خوشش آمد، پیش همسر خود رود، زیرا بدین وسیله آنچه در دل دارد دفع میکند و بدین وسیله از وسوسهی شیطان حفظ میشود».
از ابن مسعود روایت شده که پیامبرصفرموده است:
«الْمَرْأَةُ عَوْرَةٌ فَإِذَا خَرَجَتِ اسْتَشْرَفَهَا الشَّيْطَانُ» [۲۶].
«زن عورت است، هرگاه از خانه خارج شود شیطان دیگران را به نگاه کردن به او وا میدارد».
شیطان این زن را در معرض نگاه مردان زیبا جلوه میدهد، شیطان او را گمراه میکند و دیگران هم به وسیلهی او گمراه میشوند، یعنی پسندیده نیست که زن بدون ضرورت از خانه خارج شود، زیرا میتواند عواقب ناگواری در پی داشته باشد.
مرد نسبت به نحوهی رفتار معاشرت همسرش با زنان دیگر و نیز با مردان در محل کار و جاهای دیگر مسئولیت دارد.
لازم است که مرد در مکارم اخلاق نمونه و برای فرزندان و همسرش الگو باشد. از امور حرام مثل خوردن مال حرام، گوش دادن به موسیقیهای نامشروع، و نگاه به فیلمهای زننده، و نیز از بیدارماندن در شب برای اینگونه مجالس پرهیز کند.
شاعری در اینباره گوید:
إذا کان رب البیت بالدف ضارباً
فشیمة أهل البیت کلهم الرقص
«اگر مرد خانه دفزن باشد، اعضای خانواده رقاص خواهند بود».
[۲۵] روایت مسلم (ح: ۲۴۹۱)، ابو داوود، احمد، بیهقی. [۲۶] ترمذی و طبرانی در (کبیر) آن روایت کردهاند و طبرانی افزوده است: «وإنها أقرب ما تکون إلی الله وهي في قعر بيتها». «نزدیکترین حالت زن به الله، بودنش در ته خانهاش است». اسنادش صحیح است. [البته در فهم این حدیث لازم است شرایط زمان و مکان و ضرورت و ایفای نقش مثبت زن در جامعه را در نظر داشت].