ابن سبأ حقیقت است نه خیال

دکتر عبدالله فیاض و ابن سبأ

دکتر عبدالله فیاض هم در کتاب «تاریخ الامامیة واسلافهم من الشیعة» که کتابی است مملو از نظرات مستشرقین مسئله‌ی‌ سبأیت را انکار کرده است. استاد راهنمای او دکتر قسطنطین زریق، یکی از اساتید گروه تاریخ دانشگاه امریکایی بیروت بود.

دکتر فیاض می‌گوید: واضح است که ابن سبأ شخصیتی است که به خیال نزدیک‌تر است تا حقیقت. و نقش او - اگر با فرض نقشی برایش قائل باشیم- به خاطر اسباب و دلایل دینی و سیاسی به بالاترین حد و درجه‌ی خود رسیده است. البته دلایل واهی بودن داستان ابن سبأ فراوان است [۲۲]. او برای خود به نظرات مرتضی عسکری استناد می‌کند که او هم سیف بن عمر برجمی را که آراء مختلفی را در مورد شخصیت ابن سبأ نقل می‌کند، تکیه‌گاه خود قرار داده و گمان می‌برد که روایات مربوط ابن سبا دارای مبالغه و تناقض‌اند. آنگاه از آراء وردی و دکتر شیبی هم جهت تقویت موضع خود بهره می‌گیرد.

[۲۲] نگا: تاریخ الإمامیة وأسلافهم من الشیعة، ص ۹۲-۱۰۰، چاپ ۱۹۷۵ مؤسسه اعلمی.