۱- جايگاه زن قبل از اسلام:
منظور از قبل از اسلام دوره جاهلیت است، عصری که در آن عرب به شکل خاصی زندگی میکرد و دیگر مردمان به صورت عمومی میزیستند. مردم در عصری بودند که از وجود پیامبران خالی بود و نشانی از راههای درست نبود، در آن هنگام خداوند متعال به آنها توجه نمود -چنانچه در حدیث آمده است- پس عرب و عجمشان مورد بغض و نفرت خدا بودند جز اندکی از اهل کتاب.
در این عصر در بیشتر جوامع انسانی، زن در یک دوره تعصب نژادی بسر میبرد ـ مخصوصاً در جامعه عربی ـ تا جایی که آنان تولد وی را ناپسند میدانستند، تعدادی آنها را زنده به گور میکردند تا در زیر خاک بمیرد، و تعدادی هم آنها را با خفت و خواری نگه میداشتند. چنانچه خداوند متعال فرموده است: ﴿وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِٱلۡأُنثَىٰ ظَلَّ وَجۡهُهُۥ مُسۡوَدّٗا وَهُوَ كَظِيمٞ ٥٨ يَتَوَٰرَىٰ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ مِن سُوٓءِ مَا بُشِّرَ بِهِۦٓۚ أَيُمۡسِكُهُۥ عَلَىٰ هُونٍ أَمۡ يَدُسُّهُۥ فِي ٱلتُّرَابِۗ أَلَا سَآءَ مَا يَحۡكُمُونَ٥٩﴾[النحل: ۵۸-۵۹].
«در حالى که هرگاه به یکى از آنها بشارت دهند دختر نصیب تو شده، صورتش (از فراب ناراحتى) سیاه میشود، و به شدت خشمگین میگردد...، بخاطر بشارت بدى که به او داده شده، از قوم و قبیله خود متوارى میگردد، (و نمیداند) آیا او را با قبول ننگ نگهدارد، یا در خاک پنهانش کند؟! چه بد حکم میکنند!».
همچنین خداوند متعال فرموده است:
﴿وَإِذَا ٱلۡمَوۡءُۥدَةُ سُئِلَتۡ ٨ بِأَيِّ ذَنۢبٖ قُتِلَتۡ ٩﴾[التکویر: ۸-۹].
«و در آن هنگام که از دختران زنده به گور شده سؤال شود. به کدامین گناه کشته شدند؟».
کلمه ﴿ٱلۡمَوۡءُۥدَةُ﴾یعنی دختری که زنده به گور شده است تا در زیر خاک جان دهد، هرگاه دختری از زنده بگور شدن در امان میماند و به زندگی ادامه میداد، او زندگی و حیاتی با خفت و خواری میداشت. هیچ سهم و نصیبی از ارثیه نزدیکان در گذشتهاش را نداشت، هر چند که شخص متوفی دارای مال و ثروت میبود، و یا این که زن بیچاره در نهایت فقر و فاقه بسر میبرد. زیرا آنان ارثیه را حق مسلّم مردان میدانستند و زنان از آن کاملاً محروم بودند. بلکه حتی زنان همانند سایر اموال ارثیه از دیگران به اثر برده میشدند. زنان زیادی زیر سرپرستی و تحت فرمان یک مرد زندگی میکردند، زیرا آنان معتقد به حدی معین برای داشتن همسر نبودند. و هیچگاه توجهی به فشارها، سختیها و ستمهایی که در این رابطه به زنان وارد میآمد، نداشتند.