نقد و بررسی تفسیر آیه ولایت از دیدگاه شیعه دوازده امامی

۲- سبب نزول این آیات:

نخست به اسباب نزول آیات (۵۱) تا (۵۶) سوره المائده که در کتب معتبر اهل سنت ذکر شده است اشاره می‌کنم:

امام شوکانی/می‌فرماید: ابن اسحاق و ابن جریر طبری وابن منذر و ابن ابی حاتم و ابو الشیخ و ابن مردویه و بیهقی در «دلایل» و ابن عساکر از عباده ابن صامتسروایت می‌کنند که فرمود: چون طایفۀ یهودی بنی قینقاع با رسول اللهصجنگیدند، عبدالله بن ابی منافق بر اساس پیمانی که با آنان داشت، از یاری مسلمانان سر باز زد در حالی که می‌گفت: من مردی هستم که از روز بد می‌ترسم و از اتحاد با دوستانم دست برنمی‌دارم! اما عباده بن صامتسکه او نیز دوستان و هم پیمانان زیادی از یهودیان داشت، نزد رسول اللهصرفت و از پیمان و دوستی با یهودیان برائت جست و از تمام تعهداتی که با آن‌ها داشت، خلع ید کرد و گفت: از هم سوگندی و ولایت و دوستی با این کافران به بارگاه الله جل جلاله و پیامبرشصبیزاری می‌جویم.

همچنان امام شوکانی در تفسیر خود می‌نگارد: این آیات در مورد عبد الله بن ابی نازل گردیده است: ﴿۞يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلۡيَهُودَ وَٱلنَّصَٰرَىٰٓ أَوۡلِيَآءَۘ﴾. تا آیت ﴿فَإِنَّ حِزۡبَ ٱللَّهِ هُمُ ٱلۡغَٰلِبُونَ ٥٦﴾

ابن حمید/ از حذیفهسنقل می‌کند که فرمود: هر کسی از شما باید مواظب و محتاط خود باشد از اینکه یهودی یا نصرانی شده لیکن احساس نمی‌کند سپس این آیت را تلاوت نمود: ﴿وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمۡ فَإِنَّهُۥ مِنۡهُمۡۗ﴾.

چنانکه این آیات، اوصاف حزب الله را بیان کرده‌اند پس بر هر فرد و هر جمع مسلمانی است که به خود بنگرد و نیک بیندیشد که آیا این اوصاف در او هست یا خیر؟.

و ابن جریر و ابن المنذر و ابن ابی حاتم از عطیه/ نقل می‌کنند که فرمود: ﴿فَتَرَى ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ﴾«می‌بینی کسانی که بیماری به دل دارند»مانند عبد الله بن ابی ﴿يُسَٰرِعُونَ فِيهِمۡ﴾«بر یکدیگر سبقت می‌گیرند»یعنی: در دوستی و محبت ایشان [۱۲].

[۱۲] تفسیر فتح القدیر از امام شوکانی ۲/۵۲.