رهنمودهای رسول الله ج در مورد سوگواری و عدّه وفات

رسول الله ج سوگواری برای زنی که شوهرش وفات یافته است را واجب کرده و به دیگران اجازه داده است که عزادار باشند. چنانچه اللهأمی‌فرماید: ﴿وَٱلَّذِينَ يُتَوَفَّوۡنَ مِنكُمۡ وَيَذَرُونَ أَزۡوَٰجٗا يَتَرَبَّصۡنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرۡبَعَةَ أَشۡهُرٖ وَعَشۡرٗاۖ فَإِذَا بَلَغۡنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ فِيمَا فَعَلۡنَ فِيٓ أَنفُسِهِنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِ﴾. [البقرة: ۲۳۴].

ترجمه: «و کسانی که از شما [مردان] می‌میرند و همسرانی از پس خود به جای می‌گذارند، همسرانشان باید چهار ماه و ده شبانه روز انتظار بکشند [و عدّه نگاه دارند]، و هنگامی که به آخر مدّتشان رسیدند و آن را به پایان بردند، گناهی بر شما نیست که هر چه می‌خواهند درباره خودشان به طور شایسته انجام دهند».

رسول الله ج می‌فرماید: «لا يَحِلُّ لامْرَأَةٍ تُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ تُحِدُّ عَلَى مَيِّتٍ فَوْقَ ثَلاثٍ، إِلاَّ عَلَى زَوْجٍ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا».

ترجمه: هر زن مؤمنی که به خدا و روز قیامت ایمان دارد، مجاز نیست بیش از سه روز، برای کسی سوگوار باشد مگر برای شوهرش، که در آنصورت، می‌تواند چهار ماه و ده روز، به سوگ بنشیند. (متفق علیه).

سوگواری یعنی: دوری‌کردن زنی که شوهرش وفات یافته است، از تمام چیزهایی که میل به نگاه کردن آن در انسان به وجود می‌آید و منجر به ازدواج می‌شود.

عدّه: به مدت زمانی گفته می‌شود که زن پس از طلاق یا فوت شوهرش نباید شوهر کند.

زنی که در سوگ نشسته است باید نکات زیر را رعایت کند:

اول: اینکه از تمام مظاهر زینتی و آرایشی که شامل لباس، بوی خوش، سرمه کردن چشمها و استفاده از زیورآلات می‌شود به احترام همسر فوت شده‌اش در مدت سوگواریش دوری کند.

دوم: اینکه عدّۀ خود را در منزل شوهرش سپری کند و جز در مواقع ضروری مانند رفتن به بیمارستان و... از منزل خارج نشود.

سوم: اینکه هیچ خواستگاری نباید به خواستگاری‌اش برود و زن باید از تمام چیزهایی که سبب جلب خواستگار می‌شود دوری کند تا اینکه هیچ کس به فکر ازدواج با وی نیفتد و خود را تا پایان مدت عدّه از این مسایل دور نگه دارد.

چهارم: مدت زمان عدّۀ زنی که شوهرش وفات یافته است اگر حامله نباشد، چهار ماه و ده روز می‌باشد؛ اما اگر حامله باشد هرگاه وضع حمل کند عدّۀ او نیز به پایان می‌رسد.

پنجم: اگر زنی در آن مدت تعیین شده به سوگ شوهرش ننشیند [عدّه را ترک کند] گنهکار می‌شود؛ چرا که امر واجبی را ترک کرده است و بر وی لازم است که از کار خود اظهار پشیمانی و توبه کرده و عزم و اراده کند که بار دیگر به این عمل بر نگردد.

توجه: بعضی از زنانی که در سوگ شوهر به سر می‌برند عادت کرده‌اند که لباس سیاه می‌پوشند، به حیاط خانه و پشت بام نمی‌روند، ماه شب چهارده را تماشا نمی‌کنند، با هیچ مردی صحبت نمی‌کنند، با تلفن صحبت نمی‌کنند، اگر کسی دَقّ الباب کند با فرد پشت در صحبت نمی‌کنند و از این قبیل اموری که هیچ دلیلی از جانب اللهأبر آن نیست و همه این موارد جز خرافه ای بیش نیست و هیچ اصلی در شرع مطهر ندارد.

***