رهنمودهای ایشان در هنگام رسيدن خبر مرگ كسی
رهنمودهای رسول الله ج کامل ترین رهنمودها بود، برای همین دو چیز را به امتش در هنگام شنیدن خبر مرگ قوم و خویش یا بیگانه یاد داده است:
• صبر در مقابل مصیبت مرگ و راضی شدن به تقدیر الهی؛ چنانچه الله میفرماید: ﴿وَلَنَبۡلُوَنَّكُم بِشَيۡءٖ مِّنَ ٱلۡخَوۡفِ وَٱلۡجُوعِ وَنَقۡصٖ مِّنَ ٱلۡأَمۡوَٰلِ وَٱلۡأَنفُسِ وَٱلثَّمَرَٰتِۗ وَبَشِّرِ ٱلصَّٰبِرِينَ ١٥٥ ٱلَّذِينَ إِذَآ أَصَٰبَتۡهُم مُّصِيبَةٞ قَالُوٓاْ إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّآ إِلَيۡهِ رَٰجِعُونَ ١٥٦ أُوْلَٰٓئِكَ عَلَيۡهِمۡ صَلَوَٰتٞ مِّن رَّبِّهِمۡ وَرَحۡمَةٞۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُهۡتَدُونَ ١٥٧﴾[البقرة: ۱۵۵-۱۵٧].
ترجمه: «قطعاً شما را با برخی از [امور همچون] ترس و گرسنگی و زیان مالی و جانی و کمبود میوهها، آزمایش میکنیم، و مژده بده به بردباران * آن کسانی که هنگامی که بلایی به آنان میرسد میگویند: ما از آن خداییم و به سوی او باز میگردیم * آنان الطاف و رحمت و احسان و مغفرت پروردگارشان شامل حالشان میگردد، و به راستی ایشان راه یافتگان هستند».
• گفتن قول: «إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ»، و میتوان این جمله را که از رسولاللهج ثابت شده نیز بدان افزود: «اللَّهمَّ أجرني في مُصِيبَتي، وَاخْلُف لي خَيْراً مِنْهَا».
ترجمه: (خدایا! مرا در مصیبتم مأجور بفرما و بهتر از آن را برایم جانشین او کن). (به روایت امام مسلم).
از مهمترین چیزهایی که انجام آن بر اهل و خویشاوندان میت لازم است این است که بیشترین تعداد از اشخاص صالح و متقی و خویشاوندان میت را از وفاتش با خبر سازند؛ چرا که با این کار تعداد بیشتری از انسانهای صالح و پرهیزکار بر میت نماز میخوانند و در حقش دعا میکنند و همچنین کسی که خبر وفات را میدهد از مردم بخواهد که برای میت طلب آمرزش کنند؛ چنانچه رسول الله ج میفرماید: «اِستغفروا لأخیکم».
ترجمه: (برای برادرتان آمرزش طلب کنید). (به روایت امام بخاری و مسلم).
یک تذکر مهم:
نباید خبر وفات شخص را مانند یهود و نصارا که از طریق تلویزیون و روزنامه اعلام میکنند، اعلام کنیم؛ و میترسم کسانی که به این صورت خبر وفات را اعلام میکنند، شامل این حدیث نبوی بشوند که میفرماید: «لَتَتَّبِعُنَّ سَنَنَ مَنْ قَبْلَكُمْ شِبْرًا بِشِبْرٍ، وَذِرَاعًا بِذِرَاعٍ، حَتَّى لَوْ سَلَكُوا جُحْرَ ضَبٍّ لَسَلَكْتُمُوهُ». قُلْنَا: يَا رسول الله، الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى. قَالَ: «فَمَنْ».
ترجمه: (شما وجب به وجب و ذراع به ذراع از روش پیشینیان، پیروی خواهید کرد. حتی اگر آنان وارد سوراخ سوسماری شده باشند شما نیز وارد آن خواهید شد».
راوی میگوید: گفتیم: ای رسول خدا! منظور از گذشتگان، یهود و نصارا است؟ فرمود: «پس چه کسی است».(به روایت امام بخاری و مسلم).
• سنت است که برای خانواده میت غذا درست کنند، چنانچه رسول الله ج میفرماید: «اصْنَعُوا لآلِ جَعْفَر طَعَاماً فَقَدْ أَتَاهُمْ ما يُشْغِلُهُمْ».
ترجمه: (برای آل جعفر غذایی درست کنید که برآنها مصیبتی آمده که آنها را مشغول نموده است). (به روایت ابوداود و ترمذی و تحسین آلبانی).
در روزگار ما متأسفانه مردم بدعت را به سنت، و سنت را به بدعت تغییر دادهاند؛ لذا دقیقا عکس این حدیث دارند عمل میکنند، بطوری که این خانواده میت هستند که برای میهمانانی که جهت تسلیت آمدهاند غذا درست میکنند؛ گویا که مجلس پذیرایی برپا شده است، والله المستعان!!
***