اهداف دعوتی داستان آدم، نوح و ابراهیم

(۲-۳) سرانجام داستان نوح÷

آری! زندگی نوح÷ این چنین بود؛ زندگی‌ای مملو از دشواری و تلخی، از ناراحتی و لومه، از تهمت و اذیّت، از سختی و درد. وی قرن‌ها و روزگاران، در میان آنان زیست و تمام تلاش خود را به کار گرفت تا قومش به خداوندأایمان آورند و پرستش بت‌ها را واگذارند و زمانی طولانی قومش را در آشکار و نهان دعوت می‌کرد و برای آنان مَثَل‌ها می‌زد و نظرِ آنان را به آفرینش شگفت‌انگیز وجودِ خودشان جلب می‌کرد، و به اینکه خداوندأآن‌ها را در مراحل مختلف خلقت به گونه‌های گوناگونی آفریده است و خداوند چگونه هفت آسمان را یکی بالای دیگری آفریده است؟ و ماه را در میان آن‌ها تابان، و خورشید را چراغ کرده است؟. [۷۴]و به ایشان گوشزد می‌کرد کسی که برای نخستین بار آن‌ها را پدید آورده می‌تواند دوباره بازشان گرداند؛ زیرا کسی که زمین برای آنان آفریده و از نعمت‌های موجود در آن بهره‌مندشان ساخته، می‌تواند دیگر بار آن‌ها را برانگیزد و کیفرشان دهد. [۷۵]و [۷۶]این استدلال‌های منطقی و شگفت‌انگیز، جدای از اینکه هر صاحب خردی را به تفکّر وامی‌داشت بلکه نابودکنندۀ تفکّرات واهی و پوچ قومش نیز بود، به گونه‌ای که معاندین جوابی در برابر استدلال‌های نوح÷نداشتند. این عملکرد نوح÷ می‌رساند که داعی باید با دقّت و استدلال منطقی با مخالفان بحث و جدل نماید و حتّی باید برای جواب پرسش‌های آن‌ها به مطالعه و تحقیق بپردازد تا در برابر دلایل آن‌ها کم نیاورد و دقیق و صحیح و فصیح به آن‌ها پاسخ دهد.

[۷۴] نوح÷ برای اثبات حقّانیتِ دعوتش چنین استدلال کرد، خداوند ـمی‌فرمایند: ﴿وَقَدۡ خَلَقَكُمۡ أَطۡوَارًا١٤ أَلَمۡ تَرَوۡاْ كَيۡفَ خَلَقَ ٱللَّهُ سَبۡعَ سَمَٰوَٰتٖ طِبَاقٗا١٥ وَجَعَلَ ٱلۡقَمَرَ فِيهِنَّ نُورٗا وَجَعَلَ ٱلشَّمۡسَ سِرَاجٗا١٦ وَٱللَّهُ أَنۢبَتَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ نَبَاتٗا١٧ ثُمَّ يُعِيدُكُمۡ فِيهَا وَيُخۡرِجُكُمۡ إِخۡرَاجٗا١٨ وَٱللَّهُ جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ بِسَاطٗا١٩ لِّتَسۡلُكُواْ مِنۡهَا سُبُلٗا فِجَاجٗا٢٠﴾[نوح: ۱۴-۲۰]. «در حالی که خداوند شما را در مراحل مختلف خلقت به گونه‌های گوناگونی آفریده است. مگر نمی‌بینید که خداوند چگونه هفت آسمان را یکی بالای دیگری آفریده است؟ و ماه را در میان آن‌ها تابان، و خورشید را چراغ کرده است؟ خدا است که شما را از زمین به گونه شگفتی آفریده است. سپس شما را به همان زمین برمی‌گرداند، و بعد شما را به گونه شگفتی از زمین بیرون می‌آورد. خداوند زمین را برای شما گسترده و فراخ کرده است، تا از جاده‌های وسیع آن بگذرید.» [۷۵] بیومی مهران، بررسی تاریخی قصص قرآن، ۴/۱۴ به نقل از (محمود شرقاوی، الأنبیاء فی القرآن الکریم، صص ۱۳۳ و ۱۳۴). [۷۶] نک: آیات ۵ تا ۱۲ سوره نوح.